Tomaso Albinoni: Malsamoj inter versioj

 

==Vivo==

 

Albinoni naskiĝis kiel dua kaj plej aĝa filo de la paperaĵa kaj ludkarta fabrikanto Antonio Albinoni (1634–1709) kaj ties edzino Lucrezia (ĉ. 1645–1687) en la Venecia urbokvartalo San Moisè. Antonio Albinoni post la morto de sia dungantino en 1684 heredis ties tutan entreprenon, pro tio li atingis konsiderindan bonstaton. Krom la loĝodomo kaj la apuda firmao al tio ankaŭ apartenis kampodomo kun terposedo sur la firma tero en Prata di Pordenone.

Almenaŭ 26 instrumentaj verkoj, kiuj atribuiĝas al Albinoni laŭ unu aŭ aliaj fontoj, devas esti rigardata kiel dubinda por stilaj kriterioj. Al tiuj apartenas i.a. la plurfoje surdiskigita koncerto en C-[[maĵoro]] por [[trumpeto]], 3 [[hobojo]]j kaj 2 [[fagoto]]j, la ses ''Sinfonie a quattro'' (ĉ. [[1735]]) same kiel la plej populara verko kutime kontribuata al Albinoni, la [[adaĝo]] g-[[minoro]] por [[arĉinstrumento]]j kaj [[orgeno]]. Ĉilasta, publikita [[1958]] de la Itala Albinoni-[[biografo]] [[Remo Giazotto]], onidire baziĝas sur fragmentoj de [[triosonato]] de Albinoni, kion oni tamen ĝis nun ne povis dokumenti.

 

 

Kontraŭe al la virtuoza „romantika“ stilo de lia samlurbano [[Vivaldi]], la muziko de Albinoni distingiĝas per „klasika“ eleganteco laŭsence de [[Corelli]]. Karakteriza estas gaja, serena etoso, longaj melodiarkoj, pulsantaj [[ritmo]]j kaj emo al ripetadoj La voĉkondukado ofte estas [[kontrapunkta]]; multaj finomovimentoj de sonatoj kaj koncertoj estas formitaj laŭ [[fugoformo]]. La solopartoj de Albinoni estas malpli postulemaj ol tiuj de Vivaldi kaj pro tio ankaŭ realigebla far‘ amatoroj; hobojosoloj ofte estas kondukataj kiel kantvoĉoj, [[kromatiko]] kaj neatendataj [[modulado]]j nur ŝpareme aplikataj.

 

 

Dumvive Albinoni estis unu el la plej konataj komponistoj Italiaj kaj estis rigardata samrange al [[Corelli]] kaj [[Vivaldi]]. Siaj operoj dum preskaŭ 50 jaroj prezencis sur la Veneciaj scenejoj (pli longe ol tiuj de multaj samtempuloj), siaj presitaj instrumentaĵoj estis plurfoje noveldonataj en Venecio, Amsterdamo kaj Londono kaj estis ege ŝatataj, speciale de amatoroj . Albinoni estis la unua komponisto, kiu konsekvence [[konzerto]]jn formis trimovimentaj, kaj la unua Itala komponisto, kiu publikis [[hobojokoncerto]]jn. [[Johann Sebastian Bach]] skribis kvar [[fugo]]jn por [[klaviceno]] pri [[temo]]j el op. 1 de Albinoni (BWV 946, 950, 951 951a) kaj igis siaj studantoj elmeti [[ĝeneralbaso]]jn de Albinoni; [[Johann Gottfried Walther]] transskribis du konzertojn el op. 2 por [[orgeno]].

 

Post lia morto la [[muziko]] de Albinoni unue forgesiĝis. Nur ekdemeze de la [[20a jarcento]] ĝi estis remalkovrata, ĉe kio la [[muzikologo]] [[Remo Giazotto]] ludis gravan rolon (kaj pro sia Albinoni-[[biografio]] de 1945 kaj ankaŭ pro sia Adagio g-[[minora]] atribuita al Albinoni). Intertempe la plej granda parto de verkoj postlasitaj fare de Albinoni estas alireblaj en modernaj presaĵoj (kompleta eldono de la [[instrumenta muziko]] ekde [[1974]] aperas en la eldono Kunzelmann); sur sondisko aŭ KD escepte de op. 8 ekzistas ĉiuj instrumentaĵaj kolektoj kun opusnumeroj, serio de instrumentaĵoj sen opusnumeroj, la kantatoj op. 4 samkiel kvar el la sep opraĵoj.

De Albinoni kaj la naskiĝ- kaj ankaŭ sia mortodato ofte estas misindikataj. La plej ofte trovebla mortjaro [[1750]] klariĝas el specialaĵo de la [[Venecia kalendaro]] valida ĝis [[1797]], laŭ kiu la nova jaro komencis nur la [[1an de marto]]; la [[17a de januaro 1751]] en Venecio estis do ankoraŭ nombrata kiel la 17a de januaro 1750 (komparu Talbot 1980, p. 69). La falsa naskiĝdato unuan fojon aperis la 14an de junio en New Grove Dictionary of Music and Musicians (1980), kaj el tio estis transprenita en multnombrajn publikaĵojn; fakte Albinoni naskiĝis la 8an de junio kaj estis baptita la 14an de junio (komparu la citaĵon el la baptregistro ĉe Talbot 1980, p. 21).

 

 

 Partituroj (Werner Icking Music Archive)