Nekunlabora movado: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.3
e esperantigo de citŝablonoj kaj bildoj, anstataŭigis: <references/> → {{Referencoj}} per AWB
Linio 1:
La '''nekunlabora movado''' estis [[politiko|politika]] [[kampanjo]] lanĉita la 4an de Septembro 1920, de [[Mahatma Gandhi]] por instigi [[Baratanoj|baratanojnbaratanoj]]n retiri sian kunlaboradon kun la [[Brita Hindio|brita registaro]], kun la celo devigi la Britojn garantii [[Swaraj|memregadon]] kaj plenan [[Hinda sendependiga movado|sendependecon]] (''Purna Swaraj'') al [[Hindio]].<ref>{{Cite web|title=Culture And Heritage - Freedom Struggle - The Non Cooperation Movement - Know India: National Portal of India|url=https://knowindia.gov.in/culture-and-heritage/freedom-struggle/the-non-cooperation-movement.php|access-date=2021-08-11|website=knowindia.gov.in}} {{Webarchiv|url=https://web.archive.org/web/20210811020247/https://knowindia.gov.in/culture-and-heritage/freedom-struggle/the-non-cooperation-movement.php |date=2021-08-11 }}</ref><ref name=":0">"[https://www.britannica.com/event/noncooperation-movement Noncooperation movement]." ''Encyclopedia Britannica'', December 15, 2015. Retrieved 2021-08-10.</ref><ref name=":1">Wright, Edmund, ed. 2006. "[https://www.oxfordreference.com/view/10.1093/oi/authority.20110803100237329 non-cooperation (in British India)]." ''A Dictionary of World History'' (2a eld.). Oxford University Press. ISBN 9780192807007.</ref>
 
Tio venis kiel rezulto fare de la [[Barata Nacia Kongreso|Hindia Nacia Kongreso]] (HNK) de ties apogo al britaj reformoj post la aprobo de la leĝo ''Rowlatt Act'' la 18an de Marto 1919 — kiu suspendis la rajtojn de [[Politika malliberulo|politikaj malliberuloj]] en procesoj pro [[ribelo]],<ref name=Tharoor2003p.26-36/> kaj ĝi estis konsiderata "''politika vekiĝo''" fare de baratanoj kaj kiel "minaco" fare de Britoj<ref name="Wagner2019p.59">[https://books.google.co.uk/books?id=bziIDwAAQBAJ&printsec=frontcover&dq=satya+pal+1919&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwjS3Jj3xbHkAhVMSsAKHUBWAGoQ6AEIKDAA#v=snippet&q=rowlatt&f=false Wagner, Kim. ''Amritsar 1919'' (2019) p. 59]</ref>— kaj post la [[Masakro de Amritsar]] de 13a de Aprilo 1919.<ref name="Tharoor2003p.26-36">Tharoor, ''Nehru: The Invention of India'' (2003) pp. 26-36</ref><ref name="Wagner2019p.243">[https://books.google.co.uk/books?id=bziIDwAAQBAJ&printsec=frontcover&dq=satya+pal+1919&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwjS3Jj3xbHkAhVMSsAKHUBWAGoQ6AEIKDAA#v=snippet&q=non-cooperation&f=false Wagner, Kim. ''Amritsar 1919'' (2019) p.243]</ref>
 
La movado estis unu el la unuaj organizitaj agadoj de Gandhi de grandskala ''[[satyagraha]]'' ([[civila malobeo]]).<ref name=":0" /> La planado fare de Gandhi de la nekunlabora movado inkludis konvinkadon al baratanoj retiri sian laboron el ajna aktiveco kiu "subtenas la britan regadon kaj ankaŭ la ekonomion en Hindio,"<ref name=Ghosh2017/> inklude la britajn industriajn kaj edukajn instituciojn.<ref name=Ghosh2017>{{Cite book|url=https://www.cambridge.org/core/books/gentlemanly-terrorists/reforms-of-1919-montaguchelmsford-the-rowlatt-act-jails-commission-and-the-royal-amnesty/D97CA2DF6D0AEBDD9AD2066DB1504C04/core-reader#|title=The Reforms of 1919: Montagu–Chelmsford, the Rowlatt Act, Jails Commission, and the Royal Amnesty|last=Ghosh|first=Durba|date=Julio 2017|website=Gentlemanly Terrorists: Political Violence and the Colonial State in India, 1919–1947|pages=27–59|doi=10.1017/9781316890806.003|isbn=9781316890806|language=en|access-date=4a de Septembro 2019}}</ref> Pere de neviolentaj rimedoj, aŭ ''[[Ahimsa]]'', protestantoj malakceptu aĉeti britajn varojn, adoptu la uzadon de lokaj manfaritaĵoj, kaj bajkotu likvor-vendejojn.<ref name=":2">{{CiteCitaĵo bookel libro|titletitolo=India and the Contemporary World - II Textbook in History for Class X|publisherjaro=NCERT2007|isbn=978-81-7450-707-5|pages=38|chapterĉapitro=Nationalism in India|year=2007|chapterĉapitro-url=https://ncert.nic.in/ncerts/l/jess303.pdf|eldoninto=NCERT|ISBN=978-81-7450-707-5|paĝoj=38}}</ref> Aldone al promocio de la "mem-fido" per spinado de [[ĥadi]], aĉetante nur hindi-faritajn varojn, kaj bojkotante britajn varojn, la nekunlabora movado de Gandhi alvokis al la restaŭrado de la Ĥilafat Movado en Turkio kaj al la fino de la netuŝebleco. Tio rezultis en publikaj mitingoj kaj strikoj (''hartal''), kio kondukis al la unuaj arestoj kaj de Nehru kaj de lia patro, [[Motilal Nehru]], la 6an de Decembro 1921.<ref name=Tharoor2003p.41-42>Tharoor, ''Nehru: The Invention of India'' (2003) pp. 41-42</ref>
 
La nekunlabora movado estis inter la pli larĝa [[Hinda sendependiga movado|movado por la Hinda sendependigo]] el la Britia regado<ref name="CulturalIndia">[https://learn.culturalindia.net/non-cooperation-movement-history-causes-result-importance.html Essay on Non-Cooperation Movement : Data Points]</ref> kaj finis, kiel Nehru priskribis en sia membiografio "An Autobiography", "subite" la 4an de Februaro 1922 post la [[Ĉaŭri-ĉaŭra incidento]].<ref name=Nehru1936p.81>[https://archive.org/details/in.ernet.dli.2015.98834/page/n99 Nehru. ''An Autobiography'' (1936). p. 81]</ref> Postaj sendependigaj movadoj estis la [[Salomarŝo]] kaj la [[Quit India|"Quit India" Movado]].<ref name=CulturalIndia/>
 
Kvankam intencis esti neviolenta, la movado estis finfine suspendita de Gandhi en Februaro 1922 post la [[Ĉaŭri-ĉaŭra incidento]], en kiuj nombraj policanoj estis murditaj de homamaso en Ĉaŭri Ĉaŭra, [[Unuiĝintaj Provincoj de Agra kaj Oudh|Unuiĝintaj Provincoj]].<ref name=":1" /> Tamen, la movado markis la transiron de la hindia [[naciismo]] el mezklasa bazo al la amasoj.<ref name=":0" />
 
== Notoj ==
<references/>
 
==Bibliografio==
Linio 18 ⟶ 15:
*Wagner, Kim, [https://books.google.co.uk/books?id=bziIDwAAQBAJ&printsec=frontcover&dq=satya+pal+1919&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwjS3Jj3xbHkAhVMSsAKHUBWAGoQ6AEIKDAA#v=snippet&q=non-cooperation&f=false ''Amritsar 1919: An Empire of Fear and the Making of a Massacre'']. [[Yale University Press]] (2019). {{ISBN|9780300200355}}
*Anand, Anita, [https://books.google.co.uk/books?redir_esc=y&id=Mk7ptwEACAAJ&q=satypal#v=onepage&q=satypal&f=false ''The Patient Assassin: a true tale of massacre, revenge, and India's quest for independence''], Simon & Schuster (2019), {{ISBN|978-1-5011-9570-9}}
 
== Referencoj==
{{Referencoj}}
 
{{Bibliotekoj}}
 
[[Kategorio:Historio de Barato]]
[[Kategorio:1920]]