|
Sed eĉ ĝis la mez-epoko ili vivis en la Pireneoj (probablas ke la plej lasta manifestiĝis en [[Eŭskio|eŭskiaj]] montoj dum la dekoka jarcento) kaj trubadora literaturo parolas pri ili, precipe dum la dekkvara jarcento la hispana verkisto [[Juan RUIZ]] ([Ĥuan Ruis]), en sia ''« Libro de buen amor »'' (libro de bona amo) parolas pri la ''« serranas »'' virinoj kiuj vivadas en la montaro (kiel ilia nomo diras : monĉenloĝantoj) [[Sierra de Guadarrama]]. Jen la strofoj, kie li priskribas unu el ili, amasigante la detalojn, kiel gazetisto aŭ policisto, aŭ kiel homo kiu vidis ion eksterordinaran kaj volegas zorge konservigi kaj diskonigi la informojn :
''«En Apokalipso de sankta Johano la Evangelisto, <br>
'' Oni ne vidas tia figuro nek tiom terura bildo<br>
'' Se multnombrus kaŭzus ĝi egan lukton, egan konkeron.<br>
'' Ne sciiĝas de kiu diablo tia fantomo povus amati.<br>
'' Ŝi havis la kapon tre granda, superproporcia,<br>
'' Hararon nigregan tiel, kiel glima korniko,<br>
'' Okulojn enprofunditaj kaj ruĝaj, ne tre distingeblaj,<br>
'' Ŝia paŝosigno pli grandas ol tiu de ursino.<br>
'' La orelojn tiom grandaj, kiom tiuj de unujara azeno,<br>
'' La kolon nigra, larĝa, vila, malgranda,<br>
'' La naztruojn tre larĝaj, tiuj de kurlo ;<br>
'' Ŝi trinkus post kelke da tagoj la tutan akvon de marĉeto.<br>
'' Buŝon kiel dogo, kaj vizaĝo tre granda,<br>
'' La dentoj larĝaj kaj longaj, ĉevalecaj, misaranĝitaj ;<br>
'''' La brovojn larĝaj kaj pli nigraj ol turdoj ;<br> …..
'' Ŝi havas lanugon el barbharoj ege nigraj,<br> .....<br>
'' Sed se paroli vere, se mi bone vidis ĝisgenue,<br>
'' La ostoj estas grandaj, la kruro ne tre malgranda……<br>
'' La maleoloj pli grandaj ol tiu de unujara bovidino.<br>
'' Pli larĝan ol mia mano ŝi havas manartikon,<br>
'' Vila, per longaj haroj, sed ne tre seka (?)<br>
'' La voĉo basa, laŭta kaj nazaleca,<br>
'' Lenta kiel cervobleko sen gracieco kaj kavece sonanta.<br>
'' Ŝia malgranda fingro pli grandas ol mia dika fingro…<br>
'' Ŝi surhavas kiel veston siajn mamojn pendantajn,<br>
'' Kiuj atingas ĝis la zono…..<br>
'' Ripoj grandegaj en ŝia nigra brusto,
Unu tiomas tri …. »<br>
La detaloj ĉi-supre listigitaj ekzakte kongruas kun la priskriboj de la modernaj atestantoj, ekzemple en Kaŭkazo aŭ Pamiro.<br>
| 