Aeroplano: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Linio 19:
La unua dokumentita motor-aviadila flugo okazis en [[1906]] en [[Parizo]], fare de [[Alberto Santos-Dumont]] kun aparato [[14 bis]]. La fratoj [[Orville Wright]] kaj [[Wilbur Wright]] pretendis tion fari en [[1903]], sed nur en [[1908]] ili akceptis montri sian aviadilon [[Flyer I]], kiu, tiam, tute ne povis flugi sen helpo de katapulto, sed flugis dum 35 km. En [[1907]] la francoj Voisin kaj [[Léon Delagrange]] perfektigis la modelon de Santos-Dumont. Estas necerte, ĉu [[Gustav Weisskopf]]/Whitehead jam en [[1901]] sukcesis motoran flugon. Dudo pri unua flugo estas ĉar oni ne sukcesis akiri patenton de aviadilo. Fratoj Wright sendis telegramo en 1906 dirante ke ili flugis per motoro kaj pretendis patenton antaŭ montris sian aparaton. Oni refuzis tion. Nur post flugo de Santos Dumont, publike antaŭ scienca komitato, sen pretendo de patento, la usonanoj decidis montris sian aviadilon, sed postulis 60 mil frankojn por tion fari. Oni refuzis kaj ili, fine, decidis montri sian maŝinon, sed ankoraŭ pretendis patenton. En Usono, fratoj Wright sukcesis provizoran registron, pro tio, nur post 1911 oni povis konstrui aviadilojn en Usono, kiam multaj homoj jam konstruis flugaparatojn en Eŭropo.
 
La [[14 bis]], [[Flyer I]] kaj unuaj pioniraj aviadiloj estis tre malsimilaj al modernaj flugmaŝinoj. La unua aviadilo simila al nunaj estis [[Demoiselle]] de Santos-Dumont konstruita en [[1909]]. Santos-Dumont publikis la planojn de Demoiselle en teĥnikaj revuoj, kio permesis la divastigadon de tiu modelo.
 
Je la [[27-a de aŭgusto]] [[1939]] la unua jeto (=turbinmotora aeroplano) flugis de la aviadil-fabriko Heinkel ĉe [[Warnemünde]].