Hans Selye: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
naskiĝ- kaj mortodato; nomado de universitato
e ligilo al universitato nomita laŭ li
Linio 11:
En la unua akto, kiun Selye nomas „fazo de preteco", en la sango plimultiĝas la hormonoj produktataj de la surrena glando-krusto. Ĉi tiuj hormonoj estas destinitaj defendi la organismon kontraú la damaĝa efiko, mildigante la reakcionon de la organismo, malhelpante ke tios troa forto estigu procezojn danĝerajn aŭ eble eĉ fatalajn.
 
En la dua akto, la surrena glando, sekve de sia pliiĝinta produktado, pligrandiĝas, por ke ĝi povu daüre sekrecii la necesajn hormonsukojn. Ĉi tio estas la fazo de sukcesa rezisto aŭ „plenumita adaptigoadapto."
 
La tria akto jam estas nedezirinda fiasko. Selye esperis, kiel li konfesas en siaj rememoraĵoj, ke la defendo-kapablo daúros pli longe ol la atakanta damaĝo; tiamaniere la organismo estus sekurigita kontraŭ la danĝera efikoreefiko. Sed la eksperimentaj faktoj ne konfirmis lian esperon. En la tria akto, nome, elĉerpiĝas la produktivo de la surrena glando, kaj - se la damaĝo ne ĉesas ĝustatempe - sekvas la ĝenerala ellaciĝo de la organismo, t. e. la morto.
 
Selye detale desegnis la cirklon de la disvolviĝo de ĉi tiu adaptiĝa funkcio, sen kiu la estaĵoj ne povus vivi, pli precize: ili ne povus transvivi la „stresojn" kaŭzatajn de perturbaj cirkonstancoj. La stres-reakciono, laŭ la pruvoj de Selye, estas specifa procezo, kvankam la damaĝo ĝin estiganta povas esti de tre diversaj specoj, do ne estas specifa.
Linio 23:
János Selye kiel homo estas pratipo de konscia scienculo, de senlaca esploristo, neniam ŝanceliĝanta antaú iel ajn grandaj obstakloj, sed venkanta ĉi tiujn unu post la alia, kredante ke liaj inventoj servos la bonon de la suferantoj, de la tuta homaro. Li multe rememoras pri sia malgranda patrujo, pri sia gepatra lingvo, pri siaj kolegoj kaj amikoj hungaraj, kiujn li povis nun jam dufoje saluti ankaú persone, kiam la [[Hungara Scienca Akademio]] invitis lin prelegi pri sia epokfara teorio. Okaze je lia dua vizito, la Akademio elektis lin inter siajn honorajn membrojn, kiel unun el la plej grandaj fieroj de la hungara popolo, doninta jam al la mondo multajn scienculojn kaj artistojn eminentajn.
 
La [[hungara lingvo|hungarlingva]] [[Universitato Janos Selye|universitato]] en [[Komárno]] ([[Slovakio]]) portas la nomon de Selye.
 
[[Kategorio:Naskiĝintoj en 1907|SELYE, Hans]]