Glitkalkulilo: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
e Eraroj
Linio 1:
[[Dosiero:Pocket slide rule.jpg|thumb|right|500px|Ĉi tiuJen glitkalkulilo estas en pozicio duobligi nombrojn. Ĉiu nombro sur la D-skalo estas duoble la nombro super ĝi sur la C-skalo.]]
 
'''Glitkalkulilo''' (aŭ '''kalkulbastono''') estas meĥanika [[komputilo]], havanta minimume du skalojn kiujn oni povas movi relative unu je la alia, kaj glitigeblan indikilon. (LaPreskaŭ plejparto deĉiuj glitkalkuliloj havas ne nur du skalojn sed multajn.) Oni uzas glitkalkulilon plejparte por multipliki kaj dividi nombrojn; oni ankaŭ povas uzi ĝingin por kalkuli [[Radiko#Matematiko|radikojn]], [[logaritmo|logaritmojn]], kaj [[trigonometrio|trigonometriajn funkciojn]]. Ĝenerale oni ne per ĝi adicias aŭ subtrahas nombrojn, sed per iuj glitkalkuliloj oni ja povas fari tiujn operaciojn.
 
Antaŭ la tempo de la [[elektronika kalkulilo]], la glitkalkulilo estis la plej uzata kalkuliloilo de [[sciencisto|sciencistoj]] kaj [[inĝeniero|inĝenieroj]]; sed, ĉirkaŭ 1970, ilitiuj homoj plejparte akiris pli fortajn [[scienca kalkulilo|sciencajn kalkulilojn]] kaj forlasis iliajn glitkalkulilojn.
 
== Principo de funkciado ==
 
La du skaloj kiuj aperas sur ĉiu glitkalkulilo estas [[logaritmo|logaritmaj]]. Uzanta ĝin oni utiligas la fakton ke oni povas multiplikimultikliki nombrojn per adicii iliajn logaritmojn:
 
<math>\log(xy) = \log(x) + \log(y)</math>.
 
Tiel uzi du logaritmajn skalojn permesas onin rapide multipliki aŭ dividi per vide adicii aŭ subtrahi la "longojnlongecojn" de partoj de la du skaloj.
 
== Uzado ==
Oni ĝenerale kalkulas per gliti unu markon de skalo sur la glitigebla parto apud alian markon de skalo sur la neglitigebla parto de la ilo. Oni post tio rigardas la poziciojn de du aliaj markoj sur la du skaloj, ofte uzanta la indikilon por pli facile vidi kiuj markoj estas apudaj. Tiuj markoj indikas la dekumajn ciferojn de la kalkulrezulto.
 
Oni ĝenerale kalkulas per gliti unu markon de skalo sur la glitigebla parto apud alian markon de skalo sur la neglitigebla parto de la ilo. Oni post tiotiam rigardas la poziciojn de du aliaj markoj sur la du skaloj, ofte uzanta la indikilon por pli facile vidi kiuj markoj estas apudaj. Tiuj markoj indikas la dekumajn ciferojn de la kalkulrezulto.
Glitkalkulilo ne diras la tutan rezulton al la uzanto. Oni devas mense aŭ perpapere deveni la lokon de la onkomo. Se oni uzas glitkalkulilon por deveni logaritmojn, ĝi fakte indikas nur la malantaŭ-onkoman parton de la nombro, kaj oni devas mense deveni la antaŭ-onkoman parton.
 
Glitkalkulilo ne diras la tutan rezulton al la uzanto. Oni devas mense aŭ perpapere devenikalkuli la lokon de la onkomo. Se oni uzas glitkalkulilon por devenikalkuli logaritmojn, ĝi fakte indikas nur la malantaŭ-onkoman parton de la nombro, kaj oni devas mense devenikalkuli la antaŭ-onkoman parton.
 
== Vidu ankaŭ ==