Ŝaho: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e Vikiigo
eNeniu resumo de redakto
Linio 2:
Shāh (شاه), Moderna kaj Mezo-Persa Šāh (شاه), estas deven de Malnova Persa xšāyaθiya, "reĝo", parenca kun [[Sanskrito|sanskrita]] क्षत्रिय (kšatriya) "superrego" kaj Greka krasthai "al akir". Neniu(j) rekta parenca de ĉi tiu vorto nomiĝas en Avestan, sed la rezultigas ĉi tiu kazo xši- "reg, regulo" estas trov tie.
 
Estis la titolo de [[Irano|iranaj]] monarĥoj, inkluzivanta la [[Achaemenid dinastio]] kiu unuig Persia kaj konkerita ĝin vastan interkontinentan imperion ĝis estis superkosto de [[AleksanderoAleksandro la Granda.]] La plena titolo de la Achaemenid regantoj estis xšāyaθiya xšāyaθiyānām, "Reĝo de Reĝoj", kiu respond ..on Mezo Persa šāhān šāh, laŭvorte "reĝa reĝo", kaj moderna Persa shāhanshāh (شاهنشاه). En Greka ĉi tiu frazo estis tradukita ĉar "βασιλεύς τῶν βασιλέων (basileus tōn basilēōn)", "reĝo de reĝoj", en rango iom respond al Imperiestro. Ambaŭ estis ofte mallongigita ilian radikon, Shah nome. Basileus.De la rilata vorto kshathra "sfero, provinco" ankaŭ malsuprenir kshathrapavan, laŭvorte "gardanto de la sfero", kiu en okcidentaj lingvoj fariĝas Satrap Guberniestro tra la Greka kaj Latina Satrapes.
 
En la angla sia(n) uz ĉar titolo por la reĝo de Persia estas registrita ekde [[1564]], kiel shaw, kaj delonge ĝi restita dividata de ĉiu(j) far ĝi en Eŭropaj lingvoj de kingly prefere ol imperiaj titoloj. Tra sia(n) Araba formo (ankaŭ Shah) estis la radiko de la okcidentaj vortoj por ŝako kaj kontrolo.