Instituto: Malsamoj inter versioj

'''Institutoj'''. En multaj landoj[[lando]]j troviĝas nuntempe [[nacia instituto de EEsperanto]]. Ĝia [[celo]] estas ĉefe t. n. "diploma", t. e. aranĝadi ekzamenojn[[ekzameno]]jn kaj eldonadi diplomojn ĉiukategoriajn. En multaj landoj la Inst.Instutoj plenumas la taskon[[tasko]]n de propaganda (aŭ eĉ nacia) [[societo]]. Sed plejparte ilia tasko limiĝas je la supre cititaj celoj, eventuale kun aldono de instruado de E[[Esperanto]].

Principe ekzistas tri kategorioj[[kategorio]]j de diplomoj[[diplomo]]j: 1) Pri [[kono]] de la lingvo, 2) pri [[kapableco]] (instrui) kaj 3) profesora. Ĉiu Inst.Institutoj havas apartan programon[[programo]]n kun fiksitaj taskoj solvotaj por sukcesi la koncernan ekzamenon. (depende de la bezonoj kaj cirkon'stancoj[[cirkonstanco]]j en la resp.responda lando.)

La [[Naciaj Institutoj de EEsperanto]] estas [[sekvo]] de la antaŭa, t. e. unua [[formo]]: [[Internacia Inst.Instituto de EEsperanto]]. Komence nur tiu sola rajtis eldonadi diplomojn (preci profesorajn). Pri ĝia [[deveno]] ni scias el la [[protokolaro]] de la UK 1908. Dum la dua labor-kunsido[[laborkunsido]] "S-ro [[Gaston Moch]] prezentas proponon[[propono]]n pri [[Internacia Atesto pri Kapableco]]. S-ro [[Edmond Privat]] ([[Sviso]]) opinias, ke tio estas afero, se oficiala, sed de privata [[organizo]], kiel ekzemple de la Int.Internacia Instituto de EEsperanto ĵus fondita en [[Asteriko]]." Poste, en la dokumentoj[[dokumento]]j de tiu [[UK]] ni trovas inter la [[Decidaro]], sub n-ro 8: "La [[Kongreso]] aprobas principe la fondon[[fondo]]n de Int.Internacia Instituto de EEsperanto por int.internacia [[servado]] de [[instruado]] kaj [[organizo]] de normalaj lernejoj[[lernejo]]j kaj diplomoj."

Tiel do ni devas konsideri la fondon de la Inst.Instituto de EEsperanto dum [[1908]] en [[Nov-Jorko]]. Ĝia [[agado]], sub la prezido de E. Privat estis tre vigla, kaj portis karakteron[[karaktero]]n vere internacian. Dum UK-j ĝi organizadis ekzamenojn kaj eldonadis tre belajn diplomojn.

Kun la [[fluo]] de l' tempo, kaŭzate de diversaj lokaj bezonoj, malfermiĝadis naciaj inst.institutoj de EEsperanto. Dum la UK [[1929]] okazis konferenco de ĉiuj naciaj inst.institutoj (prezidis la tiama [[Direktoro]] de la Int.Internacia InstInstituto de EEsperanto, prof.[[profesoro]] [[Johannes Dietterle|Dietterle]], sekretariis Iala gvidanto de Pola Inst.Instituto [[Edvardo Wiesenfeld]]). Dum tiu konferenco estis akceptataj la du bazaj rezolucioj[[rezolucio]]j: 1) La naciaj Inst.Institutoj de E[[Esperanto]] estas filioj[[filio]]j de la Internacia, 2) La IntInternacia Inst.Instituto de EEsperanto havas la taskon[[tasko]]n enregistradi ĉiujn profesorajn diplomojn, eldonatajn de la naciaj inst.instituto kaj validigi tiujn diplomojn sur la [[internacia forumo]] kiel ankaŭ pledi, ke diplomo eldonita, de unu nacia Inst.Instituto estu rekonita en alia [[lando]]).

Ĉar ne ĉie la Institutoj staris sur egala [[nivelo]] kaj ne ĉie estas egale taksataj - ekz. en [[Gemanio]] la Inst.[[Instituto]] estis ŝtata kaj ĝia diplomo havis altlernejan valoron[[valoro]]n - ĝis nun tiu [[Viena]] decido ne estas efektivigita. Ĉiuj Inst.Institutoj do funkcias aparte kaj senrilate kun la aliaj. La Int.Internacia Inst.Instituto mem nuntempe ne funkcias.