Ĉina sesdekjara ciklo
La ĉina sesdekjara ciklo (ĉine: 六十花甲; pinjino: liùshí huājiǎ), ankaŭ konata kiel tigoj‑kaj‑filioj (ĉine: 干支; pinjino: gānzhī), estas ciklo de sesdek terminoj uzitaj por numeri kaj kalkuli tagojn aŭ jarojn. Ĝi aperas, kiel metodo por registri tagojn, en la unuaj ĉinaj skribitaj tekstoj sur la orakola osto de la Shang‑dinastio dum la 2‑a jarmilo a.K.[1].
Ĝia uzo por numeri jarojn komencis ĉirkaŭ la mezo de la 3‑a jarcento a.K. La ciklo, kaj variantoj de ĝi, estis grava parto de historiaj kalendaraj sistemoj en aliaj, ĉin‑influitaj landoj, precipe tiuj de Japanujo, Koreujo, kaj Vjetnamujo.
Tiu tradicia metodo kalkuli tagojn kaj jarojn ne plu havas signifan rolon en nuna ĉina tempomezurado nek en la oficiala kalendaro. Tamen, la sesdekjara ciklo restas trovata en nomoj de historiaj okazaĵoj, kiel la japana Boŝin‑milito kaj la ĉina Xinhai‑revolucio, nomita laŭ la monanto Xinhai.
Referencoj redakti
- ↑ Adam Smith. (2010) “The Chinese Sexagenary Cycle and the Ritual Origins of the Calendar”, John M. Steele: Astronomy and Time in the Ancient and Medieval World, Calendars and Years II (angle). Oxford: Oxbow Books, p. 1–3. ISBN 978-1-84217-987-1. OCLC 5894618899.