Anders Celsius
Anders CELSIUS (esperante "Celsio"; naskiĝis la 27-an de novembro 1701 en Upsalo, mortis la 25-an de aprilo 1744 en Upsalo) estis sveda astronomo, matematikisto kaj fizikisto.
| Anders Celsius | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| |||||
| Persona informo | |||||
| Anders Celsius | |||||
| Naskiĝo | 27-an de novembro 1701 en Upsalo | ||||
| Morto | 25-an de aprilo 1744 (42-jaraĝa) en paroĥo de la katedralo de Upsalo | ||||
| Mortis pro | naturaj kialoj vd | ||||
| Mortis per | tuberkulozo vd | ||||
| Tombo | Old Uppsala Church vd | ||||
| Lingvoj | latina • sveda vd | ||||
| Loĝloko | Svedio vd | ||||
| Ŝtataneco | Svedio vd | ||||
| Alma mater | Universitato de Upsalo vd | ||||
Subskribo 
| |||||
| Familio | |||||
| Patro | Nils Celsius vd | ||||
| Edz(in)o | – | ||||
| Profesio | |||||
| Okupo | astronomo • fizikisto • matematikisto • universitata instruisto • inventisto • kemiisto • meteologo vd | ||||
| Laborkampo | astronomio vd | ||||
| Doktoreca konsilisto | Jacques Cassini vd | ||||
| Verkado | |||||
| Verkoj | celsia grado vd | ||||
| |||||
| |||||
| |||||
| vd | Fonto: Vikidatumoj | ||||
Celsius studis en Uppsala, fariĝis profesoro en 1730 kaj fondis en 1741 la unuan svedan observatorion. Li priesploris interalie la konekson inter polusaj lumoj kaj ŝanĝoj de la tera magnetkampo, observis la lunojn de la Saturno kaj determinis la helecon de steloj.
Lia plej fama merito estis la propono el la jaro 1742, mezuri temperaturojn laŭ la diferenco inter la ekbolo kaj la ekdegelo de la akvo. Li formis sian celsian skalon tiamaniere, ke li je 0 gradoj fiksis la ekbolon kaj je 100 gradoj la ekdegelon. Carl von Linné poste inversigis tiun ĉi skalon, difinante la degelopunkton je 0 gradoj kaj la bolopunkton je 100 gradoj. En tiu formo la skalo estas ankoraŭ uzata, kiel sola normigita alternativo al la kelvina skalo de Lordo Kelvino, kiu uzas la saman relativan unuon, sed havas nulejon ĉe −273,15 °C (la plejeble malalta temperaturo, la absoluta nulpunkto, kie molekula moviĝo ĉesas).