Diplomatia poŝto
Diplomatia sako, ankaŭ konata kiel diplomatia saketo, estas ujo kun certaj laŭleĝaj protektoj uzita por porti oficialan korespondadon aŭ aliajn erojn inter diplomatia misio kaj ties hejma registaro aŭ alia diplomatia, konsula aŭ alia oficiala ento.[1] La fizika koncepto de "diplomatia sako" estas fleksebla kaj sekve povas preni multajn formojn (ekz., kartona skatolo, tekosako, dufela sako, granda valizo, kesto aŭ eĉ ekspeda ujo).[1]
Cetere, diplomatia sako kutime havas iun formon de seruro kaj/aŭ fuŝmiksi-evidenta fermilo alligita al ĝi por malinstigi aŭ eltrovi sintrudon de neaŭtorizitaj triaj partioj. La plej grava punkto estas ke ĉar ĝi estas ekstere markita montri ties statuson, la "sako" havas diplomatian imunecon de serĉo aŭ kapto,[2] kiel kodigita en artikolo 27 el la Viena Konvencio de Diplomatiaj Rilatoj de 1961.[3] Kiel la konvencio kondiĉas, diplomatia poŝto devas porti klaran eksteran markon indikantan ĝian naturon kaj devas enhavi nur artikolojn kaj objektojn celitajn por oficiala uzo,[3] kvankam estis multenombraj kazoj kie la privilegioj de la diplomatia sako estis uzita faciligi kontrabandon. La konvencio kondiĉas ke la diplomatia kuriero devas kunhavi oficialan atestilon deklarantan sian statuson kaj la nombron da diplomatiaj sakoj kiujn li portas. Sakoj estas ofte eskortita de diplomatia kuriero, kiu estas simile imuna de aresto kaj enkarceriĝo.[3]
Diplomatia poŝto ankaŭ povas esti deponita ĉe la kapitano de komerca aviadkompanio, kies aviadilo flugas al la haveno de eniro en la cellandon de la sako. En tia kazo, la sako ankoraŭ ĝuos diplomatian imunecon, kvankam la kapitano ne ĝuos la statuson de diplomatia kuriero, tamen la gastiga ŝtato devas permesi, al membro de la diplomatia misio al kiu la sako estas celita, liberan kaj rektan aliron al la kapitano por ricevi la sendon.
Kriptografio redakti
En diskutoj pri kriptografio diplomatia poŝto estas ofte menciita kiel la plej sekura maniero transdoni ŝlosilojn, kodlibrojn kaj aliajn ilojn uzatajn por ĉifrado. Kiel la du partianoj, Alice kaj Bob, de la instrulibra ekzemplo, diplomatia poŝto estas ekzemplo de meta-sintaksa variablo kiam uzata tiamaniere.
La diplomatia poŝto, en la realo de la internaciaj rilatoj en la mondo, estas uzata ĝuste por tiu celo. Ekzemplo de tio estas la akra protesto de germanaj diplomatoj en Pollando fine de la 1920-aj jaroj, kiam ĉifromaŝino sendita al la germana ambasado en Varsovio - komerca versio de la enigma - per eraro ne estis markita kiel diplomatia poŝto kaj malfermita de la polaj doganaj aŭtoritatoj malgraŭ oficiala protesto. Post resti en dogana gardado dum la semajnfino, ĝi estis liberigita, sen pardonpeto, ne antaŭ esti ekzamenita fare de polaj ĉifradfakuloj.
Rimarkindaj liveraĵoj redakti
- Dum la Dua Mondmilito, Winston Churchill laŭdire ricevis liveraĵojn de kubaj cigaroj per ĉi tiu metodo.[2]
- Triplex estis brita spionada operacio en la Dua Mondmilito kiu temis pri sekreta kopiado de la enhavoj de diplomatiaj saketoj de neŭtralaj landoj.
- En 1964, marok-naskita israela duobla agento nomita Mordechai Louk estis narkotita, ligita kaj lokita en diplomatia poŝta kesto ĉe la egipta Ambasadejo en Romo, sed estis savita de italaj aŭtoritatoj.[4][5] La skatolo en kiu li estis enfermita "preskaŭ certe estis uzita por homa kargo," inkluzive eble por egipta militista oficialulo kiu transfuĝis al Italio plurajn jarojn antaŭe, sed poste malaperis senspure, kaj poste reaperis sub egipta gardo kaj alfrontis proceson.[6]
- La kanada registaro sendis kanadajn pasportojn kaj alian materialon tra diplomatia sako al Teherano helpi la forfuĝon de ses usonaj diplomatoj kiuj evitis kapton dum la kapto de la Usona ambasadejo.
- Dum la 1982 Falklands Milito, la argentina registaro uzis diplomatian sakon por kontrabandi plurajn armilojn al ilia ambasadejo en Hispanio. Tiuj estis celitaj al la sekreta Operacio Algeciras, en kiu argentinaj agentoj celis blovi britan militŝipon en la Reĝa Mararmea Ŝipkonstruejo ĉe Ĝibraltaro. La intrigo estis malkovrita kaj haltita de la hispana polico antaŭ la eksplodaĵoj povus esti fiksitaj.[7]
- En la 1984 Dikko Afero, eksa niĝeria registara ministro, Umaru Dikko, estis forkaptita kaj lokita en ekspeda kesto en provo transporti lin de Britio revene al Niĝerio por proceso. Tamen, ĝi ne estis markita kiel diplomatia sako, kio permesis britajn doganistojn malfermi ĝin.[5]
- En 1984, la mitraleto uzita por mortigi lokan policiston nomata Yvonne Fletcher ene de la libia Ambasadejo en Londono estis elkontrabandita de Britio.[8]
- En marto 2000 Zimbabvo estis la objekto de politika intereso internacie kiam ĝi malfermis britan diplomatian liveraĵon.[2]
- En majo 2008, anstataŭaĵa pumpilo por la necesejo ĉe la Internacia Kosmostacio estis sendita en diplomatia saketo de Rusio al Usono por alveni antaŭ lanĉiĝo de la sekvanta kosmoprama misio.[9]
- En 2012, 16 kilograma liveraĵo de kokaino estis sendita al la Unuecaj Nacioj en Nov-Jorko en sako kaŝvestita kiel diplomatia saketo.[10]
- En januaro 2012, Italio eltrovis 40 kilogramojn de kokaino kontrabandita en diplomatia saketo de Ekvadoro, kaj arestis kvin personojn. Ekvadoro insistis, ke ĝi inspektis la liveraĵon por drogoj ĉe la Ministerio por Eksterlandaj Aferoj antaŭ ol ĝi estis sendita al Milano.[11]
- En novembro 2013, Britia registaro asertis, ke brita diplomatia sako estis malfermita de la Guardia Civil ĉe Ĝibraltar-hispana landlimo, incitanta formalan diplomatian proteston.[12] La hispana registaro respondis, ke la sako, estanta transportita de la Guberniestro de Ĝibraltaro de kuriera firmao ene de poŝtsako enhavanta aliajn pakojn, ne konformis al la kriterioj de transito inter diplomatia misio kaj registaro.[13][13]
- En julio 2020, barata dogana departemento eltrovis 30 kilogramojn de oro kontrabandita je kaŝita diplomatia sendaĵo de la Unuiĝintaj Arabaj Emirlandoj, kiu estis kaptita ĉe la Thiruvananthapuram internacia flughaveno en Kerala de la Dogana Departemento. Nacia Enketa Agentejo de Barato rivelis, ke eksaj lokaj konsulejaj dungitoj de UAE respondecis pri ora kontrabando.[14]
Vidu ankaŭ redakti
- Militista poŝto
- Diplomatia noto
Referencoj redakti
- ↑ 1,0 1,1 Boczek, Boleslaw Adam. (2005) International Law: A Dictionary. Scarecrow Press, p. 51–52. ISBN 0-8108-5078-8.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 "Diplomatic bag: The inside story", BBC News, 10a de Marto 2000. Kontrolita 2008-10-05.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Vienna Convention on Diplomatic Relations 1961. United Nations. Alirita 2008-10-05.
- ↑ "Italy Expels 2 Egyptian Envoys Accused in Trunk Abduction Attempt", The New York Times, 19a de Novembro 1964, paĝo 1. Kontrolita 2019-11-18.
- ↑ 5,0 5,1 Javaid Rehman. (7a de Junio 2005) Islamic State Practices, International Law and the Threat from Terrorism. Hart Publishing. ISBN 9781841135014.
- ↑ "Kidnapped by Egypt: The Spy In The Air Express Trunk—It's Fact, Not Fiction—And It Has Happened Before". Prince George (B.C.) Citizen (p. 1). 18a de Novembro, 1964.
- ↑ "Argentina's 1982 attempt on Gibraltar", Gibraltar Chronicle, 28a de Decembro, 2012. Arkivigite je 2013-12-03 per la retarkivo Wayback Machine Arkivita kopio. Arkivita el la originalo je 2013-12-03. Alirita 2021-11-13.
- ↑ Rayner, Gordon, "Yvonne Fletcher, Libya and betrayal of justice: timeline", The Daily Telegraph, 2009-10-16. "WPc Yvonne Fletcher: 'We have guns and there will be fighting'", The Daily Telegraph, 2009-10-16. [1] Arkivigite je 2012-10-20 per la retarkivo Wayback Machine "1984: Libyan embassy siege ends", BBC News, 1984-04-27.
- ↑ Space Station Toilet Parts Set for Liftoff. Arkivita el la originalo je 2012-10-01.
- ↑ Associated Press, Cocaine seized at UN in New York, 26a de Januaro 2012
- ↑ Arkivita kopio. Arkivita el la originalo je 2014-05-06. Alirita 2021-11-13.
- ↑ "UK protest at Gibraltar diplomatic bag opening", BBC News, 2013-11-26.
- ↑ 13,0 13,1 Fiona Govan. "Spain dismisses Gibraltar diplomatic bag incident", 27a de Novembro 2013.
- ↑ Arkivita kopio. Arkivita el la originalo je 2020-07-13. Alirita 2021-11-13.