Esperantaj idiotismoj
La disvastigo de idiomaĵoj en Esperanto bone ilustras la fakton ke la lingvo vivas, ke ĝiaj bildoj komunikiĝas, ke ili 'parolas'[1].
Jen idiotismoj en Esperanto:
- Akuzativulo
- freŝa kaj avida komencinto kiu envenas plena per ideoj plibonigi la lingvon, sed kies argumentoj suferas pro tuta manko je akuzativo
- Bonan tageron! ("Bonan tag-er-on")
- uzata en la retaj babilejoj, kie la tempo laŭ malsamaj uzantoj povas ege varii
- Bonantagulo
- ŝerce uzata por paroli pri komencantoj kies nivelkapablo limiĝas al salutvortoj, aŭ por paroli pri diskutanoj kiuj ĉefe salutas
- Ĉava
- sensenca, malsenchava aperis pro h-sistemo kie oni povas legi senchava kiel senĉava kaj uzatas neofte pro ĝia noveco.
- El ies vidpunkto
- laŭ ies opinio, laŭ ies maniero koncepti la mondon: "El mia vidpunkto, la kirgiza estas stranga lingvo"
- Fajfi pri io
- ne zorgi pri io (germana idiotismo)
- Forfikiĝu!
- ĉesu tedi min! (el la angla k la rusa, maldelikata/ofendema)
- Freŝbakito
- komencanto (germana idiotismo)
- Ĝis!
- ĝis revido!
- Ĝis la nokto-nokto-fin'
- dum la tuta nokto, ege longe; laŭ kantoteksto de Esperanto Desperado
- Ĝisoste/a, ĝisostulo
- Tre fervore/a; persono, kiu laŭ sia konvinko persiste agemas strebas kaj ne cedas, ofte kun konservativa aŭ dogmema tendenco, pri ĝi oni diras: "Li/ŝi estas ĝisosta esperantisto!"
- Kvazaŭ prototipo de ĝisostulo estis rigardata de multaj Théophile Cart.
- Idista historio
- esperanta blago mokanta la idistojn.
- Tranĉi la kapon de iu
- Altigi la prezon de io.[mankas fonto]
- Jam temp' está
- Jam estas tempo! Ni komencu! Ni iru! ktp. (La frazo venas de Pra-Esperanto)
- Je la barbo de Zamenhof!
- sakraĵo
- Je la barbo de Bofronto!
- sakraĵo (Beaufront estis kunkreanto de Ido kaj komplotinto kontraŭ Zamenhof)
- Kaj la akuzativon!
- sarkasma diro post longa listo de substantivoj esprimitaj senakuzative: "Ni bezonas paco! saneco! vivo! interkompreno!" "Kaj la akuzativon!"
- Kielvifartasulo
- ulo kapablas diri nur la frazon "Kiel vi fartas?" (= eterna komencanto)
- Kiomas?
- kioma horo estas?
- Kompreneble!
- esprimas konsenton.
- Krokodili
- en Esperanta medio paroli en lingvo alia ol Esperanto, kiu estas la gepatra lingvo de ĉiuj ĉeestantoj.
- Malĉasti
- seksumi (= fari malĉastan agon)
- Malĉu
- ĉu ne; ofte uzata kiel ŝerca demando, "Ĉu aŭ malĉu?"
- Maltrinkejo
- necesejo
- Maltrinki
- urini
- Al mil diabloj!
- damne!; diable!
- Ne povi ne
- devi, esti obsedata pri io; "Mi ne povas ne admiri vin!" = "Admiri vin obsedas min"/"Mi admiregas vin"
- Ni fosu nian sulkon
- ni faru nian laboron sen nervoziĝi pro kritikoj kaj cirkonstancoj (citaĵo de Théophile Cart)
- Povus esti simple ...(sed estas ne)
- ironia komento laŭ kantoteksto de Persone
- Salaton!
- saluton! (ŝerce uzata, precipe inter vegetaranoj kaj veganoj)
- Sed tute ne gravas
- ironia komento laŭ kantoteksto de Amplifiki
- Ŭaŭ
- "ŭaŭ" estas ŝerca esperanta traduko de la angla vorto "wow"
- Veni al iu en la kapon
- ekhavi ideon ; "venis al mi en la kapon kisi ŝin"
- Volapukaĵo
- io stulta aŭ nekomprenebla (priŝerco de la konkursinta lingvo Volapuko) ; "estas por mi volapukaĵo" inter aliaj ebloj = "mi tute ne komprenas tion"
Referencoj redakti
Literaturo redakti
- Ilustrita frazeologio (2004, libro de Sabine Fiedler)
- Vortludoj kaj luda komunikado en Esperanto (2008, libro de Aleksandro S. Melnikov)
- Esperanto - lingvo de kulturo kaj personeco (2007, libro de Aleksandro S. Melnikov)