Etna Ĉino en Belizo
La ĉina komunumo en Belize konsistas de posteuloj de ĉinaj enmigrintoj kiuj estis alportitaj al Belizo, tiam Brita Honduro, kiel nepagitaj laboristoj tiel kiel lastatempaj enmigrintoj de Ĉeftera Ĉinio kaj Tajvano.
| Etna Ĉino en Belizo | |
|---|---|
| etna komunumo | |
| Suma populacio | |
| Ŝtatoj kun signifa populacio | |
Historio redakti
Frua historio redakti
La importado de ĉinaj laboristoj al Brita Honduro estis respondo al ekonomiaj movoj en la mez-19a jarcento. Kiel lignotabulo kaj mahagono produktado malpliiĝita, sukerkano plantejo fariĝis kreskanta graveco. Varbo de laboristoj el Ĉinio estis faciligita de la kolonia guberniestro John Gardiner Austin, kiu antaŭe servis kiel laborista makleristo en Sjamen, Fuĝjano, sur sudorienta marbordo de Ĉinio. 474 ĉinaj laboristoj tiel alvenis en Brita Honduro en 1865.[1][2] Ili estis senditaj al la nordo de la kolonio, sed estis reasignitaj al centraj kaj sudaj areoj komencante en 1866 pro la grandaj nombroj de mortoj kaj eskapoj. De 1869, nur 211 restis klarigitaj; 108 mortis, dum aliaj 155 serĉis rifuĝon kun la indiĝenaj loĝantaroj ĉe Chan Santa Cruz. Multaj de la mortoj estis pro suicido en respondo al hororaj laborkondiĉoj.[3]
Pli da ĉinaj laboristoj migris al Belizo je la frua 20a jarcento. La dua plej granda aro venis tuj antaŭ la eksplodo de la dua mondmilito, kiam ili veturis al Usono de kie ili laŭpaŝe fluetis sude de lando al Meksiko kaj Centra Ameriko. La ĉinoj estis origine alportitaj al Belizo kiel Nepagitaj Servantoj kiel Sklavoj.
Komerco kaj dungado redakti
Je la 19a jarcento, dum la Kasta Milito en najbara Jukatanio, Meksiko, ĉinaj kaj libanaj butikistoj komencis instali komercojn en Belizurbo. Ladaĵeja vendejo estrita de ĉina migranto nomita Augusto Quan estis bone konita kiel la nura provizanto de iaj iloj, najloj kaj siteloj delonge.[4] Aliaj establitaj negocoj estis lavadejoj, bordeloj, vetludaj domoj kaj restoracioj.[3] Hodiaŭ la ĉina komunumo kontrolas plejparton de la ekonomio kaj fariĝis superrega en la nutraĵvendejo, restoracio, rapida manĝaĵo kaj loteriaj komercoj.
Kulturo redakti
La plej grava festo por la ĉina komunumo estas Luna Nova Jaro, kiu falas sur la unua tago de la unua luna monato. Leonaj dancoj, akompanitj de cimbaloj, tamburoj, gongoj kaj petardoj estas ofta vido dum ĉi tiuj festadoj.
Rimarkindaj homoj redakti
- Lee Mark Chang, Prezidanto provizore de la Senato de Belizo
- William Quinto, la pioniro de Beliz–Tajvanaj rilatoj
Notoj redakti
- ↑ Robinson 2010, p. 108
- ↑ Meagher 2008, p. 254
- ↑ 3,0 3,1 Robinson 2010, p. 109
- ↑ Sutherland 1998, p. 25