Fosfora trioksido

Fosfora trioksido
Plata kemia strukturo de la Fosfora trioksido
Tridimensia kemia strukturo de la Fosfora trioksido
Alternativa(j) nomo(j)
Fosfita anhidrido
Kemia formulo	P4O6
CAS-numero-kodo	1314-24-5
ChemSpider kodo	109897
PubChem-kodo	123290
Merck Index	15,7472
Fizikaj proprecoj
Aspekto	toksaj, senkoloraj, unuklinaj kristaloj aŭ likvaĵo kun ajlodoro
Molmaso	219,889 g·mol-1
Denseco	2,135g cm−3
Fandpunkto	23,8°C
Bolpunkto	173,1°C
Refrakta indico	$n_{761}^{20}$ 1,5398
Acideco (pKa)	9,4
Solvebleco	Akvo:reakcias
Mortiga dozo (LD50)	18 mg/kg (buŝe)
Sekurecaj Indikoj
Riskoj	R35 R50 R51
Sekureco	S22 S26 S45
Pridanĝeraj indikoj
Danĝero T+ Venena C Koroda Xn Noca por la sano
GHS Damaĝo Piktogramo
GHS Signalvorto	Damaĝa substanco
GHS Deklaroj pri damaĝoj	H314, H318, H330
GHS Deklaroj pri antaŭgardoj	P260, P264, P271, P280, P284, P301+330+331, P303+361+353, P304+340, P305+351+338, P310, P320, P321, P363, P403+233, P405, P501
Escepte kiam indikitaj, datumoj estas prezentataj laŭ iliaj normaj kondiĉoj pri temperaturo kaj premo (25 °C kaj 100 kPa)

Fosfora trioksido aŭ P₄O₆, ankaŭ konata kiel fosfonata anhidrido estas neorganika kemia kombinaĵo el fosforo, toksaj, senkoloraj, unuklinaj kristaloj aŭ likvaĵo (pro ĝia malalta fandpunkto) kun malagrabla ajlodoro, kun kristala strukturo simile al la adamantino.

Ĝi povas esti produktita per senhidratigo de la fosfonata acido sed ĝiaj vaporoj estas ege toksaj. Ĝenerale oksidoj ne brulas en normalaj kondiĉoj sed fosfora trioksido ekbrulas kiam varmigita sub malferma atmosfero.

En la 18-a jarcento Antoine Lavoisier (1743-1794) kaj Humphry Davy (1778-1829) jam konis ĉi-substancon dum la kondiĉoj pri formado kaj komponado estis raportitaj de Pierre Louis Dulong (1785-1838).

Sintezoj

Sintezo 1

• Preparado per interagado de la elementoj sub malvarma temperaturo:

4 +3 ${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$

Sintezo 2

• Preparado per traktado de elementa fosforo kun karbona duoksido:

4 +6 ${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$+6

Sintezo 3

• Fosforo reakcias kun nitroza oksido por doni fosforan trioksidon kaj nitrogenon:

4+6 ${\mathsf {{\xrightarrow[{}]{}}\,}}$+

Sintezo 4

• Sintezo per interagado de elementa fosforo kun fosfora kvinoksido:

8+3 ${\mathsf {{\xrightarrow[{}]{}}\,}}$5

Sintezo 5

• Sintezo per interagado de fosfonata acido kun fosfora triklorido:

2+2${\mathsf {{\xrightarrow[{}]{}}\,}}$2+6

Reakcioj

Reakcio 1

• Fosfora trioksido reakcias kun dekdu moloj da klorida acido por formi fosforan trikloridon kaj akvon:

+12${\mathsf {{\xrightarrow[{}]{}}\,}}$4+6

Reakcio 2

• Tamen, fosfora trioksido reakcias kun ses moloj da klorida acido por formi fosforan trikloridon kaj fosfitan acidon:

+6${\mathsf {{\xrightarrow[{}]{}}\,}}$2+2

Reakcio 3

• Reakcio kun malvarma akvo donas fosfonatan acidon:

+6 ${\mathsf {{\xrightarrow[{}]{}}\,}}$4

Reakcio 4

• Tamen, reakcio kun varma akvo donas fosfatan acidon kaj fosfinon:

+6 ${\mathsf {{\xrightarrow[{}]{}}\,}}$3+

Reakcio 5

• Fosfita anhidrido reakcias kun klorgaso por doni fosforilan kloridon kaj oksigenon:

+6${\mathsf {{\xrightarrow[{}]{}}\,}}$4+

Literaturo

• Encyclopaedia of Occupational Health and Safety: Guides, indexes, directory
• The Chemistry of Phosphorus: Pergamon Texts in Inorganic Chemistry
• Practical Guide to Industrial Safety: Methods for Process Safety Professionals
• TNPCEE Chemistry
• Wiley Guide to Chemical Incompatibilities
• Conceptual Chemistry Volume-I For Class XII