Fumnebulo
Fumnebulo (angle smog) estas miksaĵo de fumoj, nebulo kaj diversspecaj poluaĵoj, formiĝanta dum iaj klimataj kondiĉoj en la atmosfero de grandaj, precipe industriaj urboj.
Fumnebulo estas plej ofte kaŭzita de industrio kaj trafiko, sed foje ĝi havas naturan kaŭzon, kiel sabloŝtormo aŭ vulkana erupcio, kiuj blovas polvon kaj sablon en la aeron.
La esprimon uzis unuafoje plej verŝajne H. A. Des Voeux en 1905 por priskribi la atmosferon super britaj urboj. La angla vorto smog disvastiĝis en 1911, post kiam Des Voeux pretigis fakopinion por Manchester-a konferenco de la Brita Fumolimiga Ligo, pri la smoke-fog (fumo-nebulo) de aŭtuno 1909 en Glasgow kaj Edinburgh. Tiuj fumnebuloj mortigis pli ol 1000 homojn.
Tipoj redakti
La fumnebulo havas du bazajn tipojn: la sulfura kaj la fotokemia fumnebulo.
Sulfura fumnebulo redakti
La sulfuran fumnebulon kaŭzas sulfur-oksidoj de hejtiloj. La alta vaporenhavo kaj la en la aero ŝvebantaj korpuskloj igas tiun formon danĝera.
Fotokemia fumnebulo redakti
La fotokemian fumnebulon kaŭzas la trafiko.