Hať

Hať (legu: Hatj) (germane Hać, germane Haatsch) estas vilaĝo de Regiono Hlučín en Ĉeĥio. Vivas ĉi tie 2 576 loĝantoj (2023). Vilaĝo Hať situas en nordorienta parto de distrikto Opava etendiĝante en milda valo de rojo nomata Bečva. Ĝi estas unu el 38 vilaĝoj de Regiono Hlučín. La orienta kaj la norda limo de la katastro de la vilaĝo estas samtempe ŝtatlimo al Pollando kaj ties regiono de komunumo Krzyżanowice, kun kiu ĝi aktive kunlaboras.

Hať
germane Haatsch, pole Hać
municipo
Hať
Flago Blazono
Oficiala nomo: Hať
Ŝtato	Ĉeĥio
Regiono	Moraviasilezia regiono
Distrikto	Distrikto Opava
Administra municipo	Hlučín
Historiaj regionoj	Ĉeĥa Silezio, Prusio, Supra Silezio
Parto de	Hluĉinio
Montaro	Opava montetaro
Najbaras kun	Rudyszwałd Pollando
Situo	Hať
- alteco	215 m s. m.
- koordinatoj	49° 56′ 52″ N 18° 14′ 47″ O (mapo)
Katastro	15,72 km² (1 572 ha) Hať
Loĝantaro	2 576 (2023)
Denseco	163,87 loĝ./km²
Unua skribmencio	18-a de decembro 1250
Horzono	MET (UTC+1)
- somera tempo	MET (UTC+2)
Poŝtkodo	747 16
NUTS 5	CZ080
NUTS 5	CZ0805
NUTS 5	CZ0805 568210
Katastraj teritorioj	1
Partoj de municipo	1
Bazaj setlejunuoj	2
Situo enkadre de Ĉeĥio Situo enkadre de Ĉeĥio
Situo enkadre de Moraviasilezia regiono Situo enkadre de Moraviasilezia regiono
Vikimedia Komunejo: Hať
Retpaĝo: www.obechat.cz
Portalo pri Ĉeĥio

Hať sur bildkarto en 1920

La najbaraj municipoj de la setlejo estas Vřesina, Šilheřovice, Píšť kaj Darkovice.

Historio

La unua mencio pri la vilaĝo estas datita al la 18-a de decembro 1250. En dokumento, en kiu papo Inocento la 4-a konfirmas la tutan varon apartenanta al velehrada monaĥejo, estas notita ankaŭ vilaĝo Hať. Neklara restas sorto de la vilaĝo en la sekvanta periodo. Ĝis la jaro 1439 nome ties nomo aperas en neniaj dokumentoj, kiuj rilatas al la posedaĵo de la velehrada monaĥejo. Sed en diversaj dokumentoj de tiu tempo aperas vilaĝo Sifridsdorf. Lasta mencio pri Sifridsdorf estas en dokumento de princo Konrád Olešnický el la jaro 1425. Eĉ ne inter historiistoj estas unueca opinio, ĉu en tiu ĉi periodo ekzistis du memstaraj vilaĝoj aŭ temis pri unu kaj la sama vilaĝo, ĉe kiu en la paso de jaroj ŝanĝiĝis sole la nomo.

En la jaro 1439 abato de la velehrada monaĥejo Štěpán enlombardigis al sinjoro Czeniek el Tworków vilaĝojn Hať, Píšť kaj Owsiszcze. En la 15-a kaj la 16-a jarcentŝanĝoj la vilaĝo estis posedaĵo de sinjoroj el Benešov kaj en Drahotuše, el kiuj kelkaj subskribis sin „el Hať“ aŭ „Haťa“. Ekde la jaro 1517 Hať apartenis al sinjorejo en Hlučín kaj ekde la jaro 1567 al nove estiĝinta sinjorejo en Šilheřovice. Posedantoj de ambaŭ sinjorejoj tiutempe estis sinjoroj el Vrbno. Mallongtempe Hať estis posedaĵo de Bernard Lichnovský el Voštice (1632), por ke ĝi denove fariĝu posedaĵo de la šilheřovica sinjorejo. La vilaĝo partoprenis komunajn sortojn kun ĝi ĝis la jaro 1920.

Verŝajne en la 15-a jarcento estis ĉi tie konstruita burgo, kiu post la aligo al Hlučín kaj pli poste al sinjorejo en Šilheřovice pereis. Paroĥejo en la vilaĝo estas menciata jam en la jaro 1567. En pasinteco estis en la teritorio de la vilaĝo kelke da fiŝlagoj, sed kiuj estis verŝajne dum la 19-a jarcento sekigitaj.

Niĉa kapeleto

Historia ŝanĝo en la vivo de ĉiuj vilaĝoj de Regiono Hlučín kaj do ankaŭ de Hať estis la jaro 1742. Post malvenkita milito Maria Teresia estis devigita doni parton de Silezio al Prusio. Sub prusia administrado Hať estis plenaj 181 jaroj.

Grandega kruco el blanka marmoro en tombejo en Hať rememorigas 76 viroj el Hať kaj 27 viroj el Darkovice, kiuj falis en batalfrontoj de la unua mondmilito.

Hať estis aligita al Ĉeĥoslovakio la 16-an de marto de 1923. Bataloj de la dua mondmilito finiĝis en la vilaĝo la 21-an de aprilo de 1945. Ili alportis al ties loĝantoj ne nur materialajn damaĝojn, sed ankaŭ 146 falintajn kaj malaperintajn soldatojn kaj 12 viktimojn el vico de civilaj loĝantoj.

Lernejo en Hať estas menciata jam en la jaro 1576. Komence de la 19-a jarcento estis konstruita nova konstruaĵo de paroĥeja lernejo, kiun vizitis ankaŭ lernintoj el Darkovice kaj Vřesina. En la jaro 1882 estis konstruita nova lernejo en suba parto de la vilaĝo kaj komence de la 20-a jarcento nova konstruaĵo en supra parto de la vilaĝo. Nur en la 1968 la vilaĝo ĝisatendis novan 18 klasan lernejon kun gimnastikejo. Enkadre de unuiĝo la vilaĝo fariĝis ekde la 1-a de julio de 1979 loka parto de urbo Hlučín. En tiu ĉi ligo ĝi persistis ĝis la jaro 1990, kiam ĝi denove fariĝis memstara.

En la teritorio de vilaĝo troviĝas limpasejo por malgranda limregiona kontakto Hať – Rudyszwałd. Inter interesaĵoj apartenas akva rezervujo kaj pli ol 200-jaraĝa tilio kreskanta en korto de paroĥejo.

Preĝejo de sankta Mateo – ununava baroka konstruaĵo konstruita de jezuitoj en la jaro 1731. Ĉefa altaro kaj flankaj altaroj de sankta Barboro kaj sankta Johano Nepomuka devenas el la 19-a jarcento.

Loĝantaro

Evoluo de nombro de loĝantoj

La datoj devenas el datumbazo de Vikidatumoj

Jaro	Loĝantoj
1869	1 352
1880	1 368
1890	1 538
1900	1 695
1910	1 780
1921	1 720

Jaro	Loĝantoj
1930	1 960
1950	2 119
1961	2 400
1970	2 398
1980	2 515
1991	2 474

Jaro	Loĝantoj
2001	2 564
2014	2 546
2016	2 571
2017	2 570
2018	2 556
2019	2 515

Jaro	Loĝantoj
2020	2 509
2021	2 474
2022	2 518
2023	2 576

Vidu ankaŭ

• Supra Silezio

Pluaj fotoj

• 
  Eksa limpasejo Hať - Rudyszwałd