Harpaliko (luno)
|
Por samtitola artikolo vidu la paĝon Harpaliko. |
Harpaliko estas neregula satelito de Jupitero, kiu havas retrogradan orbiton.
| Harpaliko | |
| Natura satelito de Jupitero (XXII) | |
 | |
| satelito de Jupitero • neregula satelito | |
|---|---|
| Oficiala nomo | Jupitero XXII[1] |
| Aliaj nomoj | S/2000 J 5 |
| Nomita laŭ | Harpalyce vd |
| Malkovro | |
| Malkovrinto | - Scott S. Sheppard - David C. Jewitt |
| Dato de malkovro | 23-a de novembro 2000[1] |
| Loko de malkovro | Mauna Kea[1] |
| Orbitaj ecoj | |
| Granda duonakso - Periapsido - Apoapsido |
21 063 832 km 15 922 340 km vd 26 205 324 km vd |
| Discentreco | 0,2440910 |
| Klinangulo | 147,22372° (rilate al la ekliptiko) |
| Periodo | 624,54 tagoj |
| Fizikaj ecoj | |
| Diametro | 4,4 km (averaĝe)[2] |
| Maso - Denso |
~1,2 × 1014 kg ~2,6 × 103 kg/m3[2] (hipoteze) |
| Atmosferaj kaj surfacaj ecoj | |
| Surfaca temperaturo | ? |
| Albedo Geometria albedo |
~0,04[2] (hipoteze) 0,04 vd |
| Observaj ecoj | |
| Videbla magnitudo | 22,2[2] |
Malkovro redakti
Ĝin malkovris Scott S. Sheppard, David C. Jewitt, Yanga R. Fernández kaj Eugene A. Magnier, post observoj de la 23-a de novembro 2000.
Ili anoncis la 5-an de januaro 2001 ĝian malkovron (samtempe ke tiu de dek aliaj lunoj)[3]. Ĝi ricevis la maldaŭran nomon S/2000 J 5.
Nomo redakti
La 22-an de oktobro 2002, IAU aprobis[4] por ĝi la nomon Harpaliko, (greke; Άρπαλυκη)[5], princino de Arkadio, kiu, laŭ helena mitologio, suferis inceston far de sia patro Klimeno.
Orbito redakti
Ĝia estas ano de la ananka grupo, grupo de retrogradaj lunoj kies orbitoj havas grandajn duonaksojn inter 19 300 000 kaj 22 700 000 km, kaj klinecojn inter 145,7° kaj 154,8° rilate al la Jupitera ekvatoro.
-
Diagramo montranta la orbitojn de la neregulaj jupiteraj satelitoj. La ananka grupo estas videbla en centro-maldekstro. -
Diagramo montranta la inklinaciojn de la ĉefaj anoj de la ananka grupo en funkcio de la grandaj duonaksoj.
Notoj kaj referencoj redakti
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Paĝaro pri planeda nomenklaturo ĉe la retejo de la usona geologia agentejo USGS (angle)
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Planetary Satellite Physical Parameters (angle)
- ↑ IAUC 7555: SATS de Jupiter; 2001B; 2001C (angle)
- ↑ AUC 7998: P/2002 T5; Sats OF JUPITER (angle)
- ↑ Angle, ĝi ricevis la nomon de Harpalyke, laŭ regulo kiu volas, ke la nomo de retrogradaj lunoj finiĝu per "e" (tio, kiu estas neebla en esperanto)
Eksteraj ligiloj redakti
- pole Harpaliko, el "Księżyce planet Układu Słonecznego" Arkivigite je 2010-02-23 per la retarkivo Wayback Machine
- angle Harpaliko (angla versio) Arkivigite je 2010-05-21 per la retarkivo Wayback Machine
- france Dekunu novaj jupiteraj satelitoj S/2000 J1...S/2000 J 11, el la paĝaro de Jean-Michel
- germane La ananka grupo (el "Projekto Luno")