Hilda grupo

La Hilda grupo estas grupo da asteroidoj de la ekstera parto de la asteroida zono. Ili ne estas asteroida familio en la propra senco de la termino, ĉar ili ne devenas, pro diseriĝo, de unu sama objekto, sed prefere dinamika grupo da korpoj en orbita resonanco 3:2 kun Jupitero.

Skemo de la orbitoj de 153 Hilda (verda) kaj Jupitero (ruĝa). La ruĝaj cirkletoj estas la punktoj de Lagrange de la sistemo Jupitero - Suno

Tiu grupo ŝuldas sian nomon al la asteroido 153 Hilda.^[1]

Orbito redakti

La orbitaj elementoj de la asteroidoj de la Hilda grupo estas:

	a	e	i
min	3,7 AU	0,07	0°
max	4,2 AU	0,3	20°

Ili estas en orbita resonanco kun Jupitero: ili faras tri rondirojn ĉirkaŭ Suno dum Jupitero faras du rondirojn. Ili trakuras siajn elipasajn orbitojn tiamaniere, ke, kiam ili venas al iliaj afelioj, punkto plej proksime de la Jupitera orbito, ili proksimiĝas al la punktoj de Lagrange L₃, L₄ aŭ L₅, sed neniam al Jupitero mem. Ili do restas je 60° au 180° disde Jupitero.

Maldekstre: la anoj de la Hilda grupo, figurataj inter la tutaĵo de la konataj asteroidoj. Dekste, la anoj de la Hilda grupo, figurataj sur fono de iliaj orbitoj.

Kvankam ĉiu asteroido trakuras elipsan orbiton, la tutaĵo de la grupanoj aranĝiĝas laŭ triangula formo^[2], kun anguloj trunkitaj; la anguloj de la triangulo situas apud la punktoj de Lagrange. Tiu strukturo ŝajnas stabila sur longa daŭro.

Sub-familio redakti

Ene de la Hilda grupo, estis malkovrita kolizia familio de la mallhela spektra klaso "P", kiu devenus de kolizio okazinta 1,7 (± 0,7) miliardoj da jaroj antaŭ.^[3]. Plej granda ano de tiu familio, 1911 Schubart, donis sian nomon al la "Ŝubarta familio".^[4]

Ecoj redakti

La anoj de la Hilda grupo havas malgrandan albedon, estas ofte de spektra tipo D aŭ P, kelkaj el ili estas de tipo C. La D kaj P-tipaj objektoj similas al kometaj kernoj. Tio, kiu pensigas ke multe da Hildaj grupanoj estus « estingitaj kometoj » (kometoj, kiuj perdis la tutaĵon de siaj gasoj kaj vaporiĝemaj materialoj).

Provoj por observi kometajn aktivecojn (hararo, vosto) ĉe la Hildaj grupanoj nesukcesis. Tamen, plej grandaj grupanoj, 1038 Tukio kaj 1162 Lariso, montris variojn de siaj rotaciperiodoj kiuj povus rezulti de elĵeto de gasoj.

Cetere, oni konas kelkajn verajn kometojn kies orbitoj (evoluontaj) similas al tiuj de la Hildaj grupanoj; eblas, ke iuj el ili iam iĝos Hildaj asteroidoj pro orbitaj perturboj^[5].

Tiaj kometoj estas tiel nomataj kvazaŭ-Hildaj kometoj^[6].

Ekzemploj:

Kelkaj nomitaj Hildaj asteroidoj
153 Hilda 190 Ismene 334 Chicago 361 Bononia 499 Venusia 748 Simeïsa 958 Asplinda 1038 Tuckia 1144 Oda 1162 Larissa 1180 Rita 1202 Marina 1212 Francette 1256 Normannia 1268 Libya 1269 Rollandia 1345 Potomac 1439 Vogtia 1512 Oulu 1529 Oterma 1578 Kirkwood 1746 Brouwer 1748 Mauderli 1754 Cunningham 1877 Marsden 1902 Shaposhnikov 1911 Schubart 1941 Wild 2067 Aksnes 2246 Bowell 2312 Duboshin 2483 Guinevere 2624 Samitchell 2760 Kacha 2959 Scholl 3134 Kostinsky 3202 Graff 3254 Bus 3290 Azabu 3415 Danby 3514 Hooke 3557 Sokolsky 3561 Devine 3571 Milanštefánik 3577 Putilin 3655 Eupraksia 3694 Sharon 3843 OISCA 3923 Radzievskij 3990 Heimdal 4196 Shuya 4230 van den Bergh 4255 Spacewatch 4317 Garibaldi 4446 Carolyn 4495 Dassanowsky 4757 Liselotte 5368 Vitagliano 5439 Couturier 5603 Rausudake 5661 Hildebrand 5711 Eneev 5928 Pindarus 6124 Mecklenburg 6237 Chikushi 6984 Lewiscarroll 7027 Toshihanda 7174 Semois 7394 Xanthomalitia 8086 Peterthomas 8130 Seeberg 8550 Hesiodos 8551 Daitarabochi 8721 AMOS 8743 Keneke 8915 Sawaishujiro 9121 Stefanovalentini 9661 Hohmann 9829 Murillo 10063 Erinleeryan 10296 Rominadisisto 10331 Peterbluhm 10608 Mameta 11249 Etna 11274 Castillo-Rogez 11542 Solikamsk 11739 Baton Rouge 12006 Hruschka 12896 Geoffroy 13897 Vesuvius 14669 Beletic 14845 Hegel 15068 Wiegert 15231 Ehdita 15278 Pâquet 15376 Marták 15417 Babylon 15671 Suzannedébarbat 15783 Briancox 16232 Chijagerbs 16915 Bredthauer 17305 Caniff 17428 Charleroi 19034 Santorini 20038 Arasaki 21047 Hodierna 21128 Chapuis 21804 Václavneumann 22647 Lévi-Strauss 23405 Nisyros 24701 Elyu-Ene 25800 Glukhovsky 25869 Jacoby 26761 Stromboli 29053 Muskau 31020 Skarupa 31097 Nucciomula 31338 Lipperhey 32724 Woerlitz 34919 Imelda 36182 Montigiani 37452 Spirit 38046 Krasnoyarsk 38470 Deleflie 38684 Velehrad 39382 Opportunity 39405 Mosigkau 39415 Janeausten 39427 Charlottebronte 40227 Tahiti 41488 Sindbad 48529 von Wrangel 51178 Geraintjones 51874 Alessiosquilloni 51983 Honig 55196 Marchini 58095 Oranienstein 58279 Kamerlingh 61042 Noviello 65244 Ianwong 65821 De Curtis 65859 Madler 73769 Delphi 78867 Isakowitz 84011 Jean-Claude 89903 Post 90502 Buratti 96086 Toscanos 99862 Kenlevin 100133 Demosthenes 100229 Jeanbailly 100231 Monceau 113415 Rauracia 117993 Zambujal 132904 Notkin 134039 Stephaniebarnes 154932 Sviderskiene 171465 Evamaria 173108 Ingola 184930 Gobbihilda 185640 Sunyisui 215089 Hermanfrid 227065 Romandia 233893 Honthyhanna 241528 Tubman 247553 Berndpauli 249302 Ajoie 274810 Fedaksari 283786 Rutebeuf 356863 Maathai 402920 Tsawout 441563 Domanski

Notoj kaj referencoj redakti

↑ 153 Hilda (1935 GD) el JPL Small-Body Database Browser : Parametroj kaj simulado de orbito (de JPL Small-Body Database Lookup)
↑ La triangulo formita de la anoj de la Hilda grupo
↑ Asteroid families in the first-order resonances with Jupiter de M. Brož kaj D. Vokrouhlický, el Monthly notice of the Royal Astronomical Society(angle)
↑ " La grandiĝinta familio de Schubart, de Joachim Schubart (angle)
↑ Les astéroïdes - Orbites : le jeu des familles Imago Mundi (france)
↑ Quasi-Hilda comet 147P/Kushida-Muramatsu. Another long temporary satellite capture by Jupiter Ohtsuka, Katsuhito; Yoshikawa, M.; Asher, D. J.; Arakida, H.; Arakida, H. (October 2008) (angle)

Eksteraj ligiloj redakti

[1] 153 Hilda (1935 GD) el JPL Small-Body Database Browser : Parametroj kaj simulado de orbito (de JPL Small-Body Database Lookup)

[2] La triangulo formita de la anoj de la Hilda grupo

[3] Asteroid families in the first-order resonances with Jupiter de M. Brož kaj D. Vokrouhlický, el Monthly notice of the Royal Astronomical Society(angle)

[4] " La grandiĝinta familio de Schubart, de Joachim Schubart (angle)

[5] Les astéroïdes - Orbites : le jeu des familles Imago Mundi (france)

[6] Quasi-Hilda comet 147P/Kushida-Muramatsu. Another long temporary satellite capture by Jupiter Ohtsuka, Katsuhito; Yoshikawa, M.; Asher, D. J.; Arakida, H.; Arakida, H. (October 2008) (angle)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]