Izobutano

Izobutano
Plata kemia strukturo de la Izobutano
Tridimensia kemia strukturo de la Izobutano
Alternativa(j) nomo(j)
Metil-propano Tri-metil-metano
Kemia formulo	C4H10
CAS-numero-kodo	75-28-5
ChemSpider kodo	6120
PubChem-kodo	6360
Fizikaj proprecoj
Aspekto	senkolora senodora gaso
Molmaso	58.124 g·mol−1
Denseco	2.064g cm−3
Fandpunkto	−159 °C
Bolpunkto	−11.7 °C
Refrakta indico	$n_{761}^{20}$ 1,3518
Ekflama temperaturo	−83 °C
Memsparka temperaturo	460 °C
Solvebleco	Akvo:48.9 g/L
Mortiga dozo (LD50)	>5000 mg/kg (buŝe)
Sekurecaj Indikoj
Riskoj	R5 R12 R19 R21
Sekureco	S2 S9 S16 S19 S33 S38
Pridanĝeraj indikoj
Danĝero F+ Tre brulema
GHS etikedigo de kemiaĵoj
GHS Damaĝo-piktogramo
GHS Signalvorto	Damaĝo
GHS Deklaroj pri damaĝoj	H220, H280, H332, H336, H371
GHS Deklaroj pri antaŭgardoj	P210, P260, P261, P264, P270, P271, P304+312, P304+340, P309+311, P312, P377, P381, P403, P403+233, P405, P410+403, P501
Escepte kiam indikitaj, datumoj estas prezentataj laŭ iliaj normaj kondiĉoj pri temperaturo kaj premo (25 °C kaj 100 kPa)

Izobutano aŭ 2-metil-propano estas saturita branĉohava hidrokarbonido kun kvar karbonatomoj. Ĝi estas izomero de la butano kaj la plej simpla alkano kun terciara karbono. Prizorgoj rilate al detruo de la ozona tavolo kaŭzata de freon-gaso kondukis al kreskantan uzo de la izobutano kiel gaso por la frostigaj sistemoj, ĉefe en domfridujoj kaj frostujoj kaj kiel pelanto en aerosolaj sprajiloj.

Sintezo

Sintezo 1

• Metodo de Wurtz:Laŭ liaj eksperimentoj kun halogenidoj de alkilo kaj metala natrio oni povas estigi miksaĵon de hidrokarbonidoj: etano, butileno, 3-hekseno kaj natria halogenido.

$\mathrm {{\underset {izopropil-halogenido}{CH_{3}CHXCH_{3}}}+{\underset {metil-halogenido}{CH_{3}X}}+6\;{\underset {Metala\;natrio}{Na}}{\xrightarrow {}}}$ $\mathrm {{\underset {etano}{CH_{3}CH_{3}}}+{\underset {2-buteno}{CH_{3}CH(CH_{3})_{2}}}+{\underset {3-hekseno}{(CH_{3})_{2}CHCH(CH_{3})_{2}}}+6\;{\underset {halogenido\;de\;natrio}{NaX}}}$

Sintezo 2

Izobutanon eblas sintezi per reduktigo de la metil-propanalo' laŭ reakcio de Wolf-Kishner:

$\mathrm {(CH_{3})_{2}CHCHO+NH_{2}NH_{2}{\xrightarrow {KOH}}CH_{3}CH(CH_{3})_{2}+N_{2}+H_{2}O}$

Literaturo

• Chemical Book
• NIST webbook
• Catalysis in Petrochemical Processes, M.S. Matar, M.J. Mirbach, H.A. Tayim
• Petroleum Refining in Nontechnical Language, William L. Leffler
• Chemistry of Petrochemical Processes, Sami Matar, Ph.D., Lewis F. Hatch, Ph.D.
• Chemistry and Chemical Reactivity, Volume 2, John Kotz, Paul Treichel, John Townsend

Vidu ankaŭ

• Charles-Adolphe Wurtz (1817-1884)
• Vladimiro Ipatiefo (1867-1952)
• Hidrokarbonido
• Acetileno
• Etileno
• Butano
• Butileno