Jojo Rabbit
Jojo Rabbit (eo: Jojo kuniklo) estas usona satira dramo de Taika Waititi. En la filmadapto de la romano Caging Skies de Christine Leunens, 10-jaraĝa entuziasma Hitler-knabo malkovras, ke lia patrino kaŝas judinon en la domo kaj interkonsiliĝas kun sia imagema amiko Adolf Hitler. La filmo gajnis la Premion de la publiko ĉe la Toronta Filmfestivalo en 2019. Kiel parto de la Oskar-premioj en 2020, Jojo Rabbit ricevis entute ses nomumojn.
| Jojo Rabbit | |
|---|---|
| filmo | |
| Originala titolo | Jojo Rabbit |
| Originala lingvo | angla lingvo |
| Kina aperdato | 8 sep. 2019, 18 okt. 2019, 3 jan. 2020, 23 jan. 2020, 31 jan. 2020 |
| Ĝenro | komedia dramo, komedia filmo, filma dramo, milita filmo |
| Kameraado | Mihai Mălaimare |
| Reĝisoro(j) | Taika Waititi |
| Produktisto(j) | Carthew Neal • Taika Waititi • Chelsea Winstanley |
| Scenaro | Taika Waititi |
| Filmita en | Prago • Barrandov studio |
| Loko de rakonto | Germanio |
| Muziko de | Michael Giacchino |
| Rolantoj | Scarlett Johansson • Taika Waititi • Rebel Wilson • Thomasin McKenzie • Sam Rockwell • Alfie Allen • Stephen Merchant • Roman Griffin Davis • Archie Yates • Brian Caspe • Luke Brandon Field • Stanislav Kallas • Iva Šindelková • Stephen Merchant • Curtis Matthew • Robert East • Adolf Hitler |
| Honorigoj | Akademia Premio por la Plej Bona Neoriginala Scenaro • National Board of Review: Top Ten Films |
| IMDb | |
Sinoptiko redakti
La soleca knabo Jojo Betzler apartenas al la Hitlera Junularo. Lia mondrigardo renversiĝas kiam li malkovras, ke lia senedza patrino Rosie helpas kaŝi judan knabinon. Malgraŭ la konsiloj de sia imagita amiko Adolf Hitler, la fiera Jojo venas en konflikto kun si mem kaj komencas dubi pri sia blinda kredo en la germana naciismo.
Filmita versio de la romano Caging Skies redakti
La filmo estas bazita sur la romano Caging Skies de la nov-Zelanda-belga verkistino Christine Leunens el 2004[1] [2]. Ĉi tio okazas en la viena distrikto Ottakring en la tempo de la aneksado de Aŭstrio al la Nazia Germanio. Juna Johano Betzler, entuziasma membro de la Hitlera Junularo, estas ŝokita kiam li malkovras, ke liaj gepatroj kaŝas junan judinon nomatan Elsa malantaŭ falsa muro en ŝia domo. Komence li ne scias kiel trakti la situacion, sed lia komenca malamo al Elsa ŝanĝiĝas al interesiĝo, amo kaj obsedo. Post la malapero de siaj gepatroj, Johano ekkomprenas, ke li estas la sola, kiu scias pri la ekzisto de Elsa en la domo, kaj tiel li estas la sola persono, kiu respondecas pri ŝia postvivado. Li timas, ke pro la fino de la milito ankaŭ povus finiĝi lia rilato al Elsa. Surbaze de la romano, Desiree Gezentsvey verkis teatraĵon kun la sama nomo en 2017[3].
Waititi ankaŭ enkorpigas imagan version de Adolf Hitler en la filmo[4]. Pli frua priskribo de la gravulo en The Wrap sugestas, ke ĝi ne estas destinita kiel libla versio de Hitler, sed kiel provo de la knabo imagi idealisman patron. La knabo bombardita per nazia propagando imagis rolulon, kiu estis kombinaĵo de patro kaj Hitlero[5].
Publika akcepto redakti
La germana filmo kaj amaskomunikilaro taksis la filmon kun la takso precipe valora. La deklaro de la ĵurio diras, ke eŭropa direktoro ne estus miksinta ĉi tiujn elementojn tiel imagive kaj senzorge kiel Waititi. Per sia kompreno pri la Tria Reich per la popola kulturo li alportas tre amuzan temon kiam elektas sian muzikon: "En la komenco, Taika Waititi surscenigas sian filmon kun multe da anarkiisma humuro kaj desegnas siajn rolulojn kiel absurdajn karikaturojn. Sed poste lia tono fariĝas pli serioza kaj iuj el la roluloj, kiel la ununura patrino de la ĉefrolulo, ricevas surprizan profundon, tiel ke ilia sorto tre kortuŝas"[6].
En Frankfurter Allgemeine Zeitung, Bert Rebhandl skribas, ke la filmo estas perfekta en la apoga rolo, kaj ke lerte akcentita dramaturgio montras, ke la nazia pasinteco ne plu devas esti majstrita, almenaŭ en la plej granda distra industrio en la mondo, sed kiel referenco en tre fundamenta maniero fariĝis humanisma skemo[7].
En sia recenzo pri Spiegel Online, Frédéric Jaeger rimarkas, ke ne hazarde Jojo Rabbit vekas agrablajn memorojn pri la holokaŭsta filmo La vivo estas bela de Roberto Benigni. Plue ke "Waititi estas sendube kuraĝa filmreĝisoro, sed aŭdaca se li enscenigas la nazian infanon simpatie, eĉ enscenigas lin kiel kontraŭheroo, sen fari faŝismon akceptinda ideo. Tamen la programo 'kontraŭ-malamo' tamen deklinacias ĝis tia mezuro, ke preskaŭ ĉiuj nazioj estus belaj, bizaraj aŭ amindaj - sentemaj homoj, kiuj kredis nur en la malĝustan ideologion"[8].
La filmkritikisto Antje Wessels klarigas, ke anstataŭ demonigado, Waititi fidas je la subfluo de la minaco kaj eĉ enkondukas la imagitan amikon de Hitlero kiel vera simpatianto por konstrui emocian ŝokon, kiel montriĝis ankaŭ utila en la germana familia filmo Als Hitler das rosa Kaninchen stahl kiu estis bazita sur la romano "When Hitler Stole the Pink Rabbit" de Judith Kerr, eldonita en 1971. Tiu aŭtobiografia libro por infanoj kaj junuloj ankoraŭ apartenas al la deviga literaturlisto en multaj germanaj lernejoj kaj estas konsiderata norma enkonduka verko pri la temoj de la Tria Regno (Drittes Reich) kaj la problemaro de rifuĝintoj.
Tiom gaja, kiel ĝi unuavide povus aspekti, tiom subite sekvas la elreviĝo, kiam Waititi senmaskigas sian filmon kiel kinematografan trojan ĉevalon kreante radikalan ŝanĝon de tono, ke dum mallonga momento oni sentas kvazaŭ perdi la plankon sub siaj piedoj. La filmkritikisto Wessels[9] resumas la filmon jene: "Sub satira komedio Jojo Rabbit kaŝe vestas sin kiel maldolĉa dramo pri la hororoj de la milito kaj ĝiaj efikoj"[10].
Uzo en lernejaj lecionoj redakti
La interreta portalo kinofenster.de rekomendas la filmon por la fakoj historio, lingvoj, politiko, religio, etiko kaj arto. Kinofenster.de ankaŭ ofertas edukajn materialojn pri la filmo. La filmoj 'The Great Dictator' ('la granda diktatoro', kun ŝildoj en Esperanto), "To Be or Not to Be" ('Esti aŭ Ne Esti' - filmo el 1942 - en) kaj The Producers (1968) en germana versio Frühling für Hitler (Printempo por Hitler - de), estas ĉiuj tri konsiderataj kiel plej sukcesaj provoj kritiki la germanan nacian socialismon en formo de satiro, komedio[11].
Vidu ankaŭ redakti
Ekstera ligilo redakti
(angla) Jojo Rabbit en la Internet Movie Database
Referencoj redakti
- ↑ (angla) Carly Gooch, The real Kiwi story behind Taika Waititi's Jojo Rabbit, (kun filmero), Stuff, la 29-an de septembro 2019, alirite la 30-an de januaro 2020.
- ↑ (en) Jojo Rabbit – Production Notes. Arkivigite je 2021-02-16 per la retarkivo Wayback Machine, Focus Features (PDF; 792 KB)
- ↑ (en) Caging Skies, tackling truth and lies in hitler youth, opens at Circa Theatre. en: stuff.co.nz, la 14-an de Augusto 2017.
- ↑ Danette Chavez: Taika Waititi will play an imaginary Hitler in his next movie. en: avclub.com, la 15-an de Marto 2018.
- ↑ (en) Daniel Rutledge: Taika Waititi says Hitler role in Jojo Rabbit is 'confronting'. en: newshub.co.nz, la 7-an de Februaro 2018.
- ↑ (de) Jojo Rabbit. Jury-Begründung: Prädikat besonders wertvoll. In: Deutsche Film- und Medienbewertung.
- ↑ Bert Rebhandl: Filmfest in Toronto: Kinderblicke auf Nazis. en: Frankfurter Allgemeine Zeitung.
- ↑ Frédéric Jaeger: Filmfestival von Toronto: So süße Nazis. en: Spiegel Online, la 16-an de Septembro 2019.
- ↑ Antje Wessels: Jojo Rabbit. en: wessels-filmkritik.com, la 15-an de Januaro 2020.
- ↑ (de) Philipp Bühler: Jojo Rabbit. en: kinofenster.de, la 7-an de Januaro 2020.
- ↑ Philipp Bühler: Jojo Rabbit. In: kinofenster.de, 7. Januar 2020.
- Tiu ĉi artikolo estas parta traduko de la samnoma artikolo Jojo Rabbit en la germana vikipedio, listo de aŭtoroj.