Metroo de Londono
La Londona metroo (angle Underground [ANdagraŭnd] (subgrundo) aŭ the Tube [da TJUB] (la tubo)) estas la metroo kiu kunligas la 274 haltejojn disigitajn en areo de 408 km² en la Granda Londono. Ĝi komenciĝis plejparte sub la strata nivelo, sed ĉi-tempe 55% de la metroo estas ĉe stratnivelo (aŭ superstrate), precipe en ekstera Londono. La plej malnova parto de la sistemo estas apud la stacio Paddington. La servado komencis en 10-a de januaro 1863, al la Metropolitan Railway; hodiaŭ, plejparte la vojo komenca tia estas Hammersmith & City Line.
| Metroo de Londono | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| London Underground | |||||
| |||||
| |||||
| metroo • rapidtramo | |||||
| Komenco | 1890 vd | ||||
| Geografia situo | 51° 29′ 34″ N, 0° 6′ 3″ U (mapo)51.49277778-0.10083333Koordinatoj: 51° 29′ 34″ N, 0° 6′ 3″ U (mapo) | ||||
| Lando(j) | Unuiĝinta Reĝlando (Britio) vd | ||||
| Sidejo | Londono | ||||
| Situo | Granda Londono | ||||
| |||||
 Metroo de Londono | |||||
| Membro de | Community of Metros Benchmarking Group vd | ||||
| |||||
| Posedatoj | Canning Town vd | ||||
| Retejo | Oficiala retejo | ||||
| Jura formo | Kompanio kun limigita Respondeco | ||||
Poste de 2003, la metroo estiĝis parto de Transport for London (TfL), kio, krom de la metroo, regas busojn en la Londona administra regiono kaj faras multe da farindoj transportaj en la regiono; malposte, nomita London Underground Limited, ĝi estis parteto de la korporacio London Regional Transport.
Historio redakti
Dum la dua mondmilito oni uzis la substratajn staciojn kiel sekuran lokon por tranokti dum la naziaj flugbombantoj atakis.
Reto redakti
La plej longa distanco inter stacioj estas en nord-okcidenta londono, inter Chalfont and Latimer kaj Chesham. Estas proksimume 6 km (kontrolenda) La plej mallonga distanco estas inter Leicester Square kaj Covent Garden (en Centra Londono), nur kelkdek metroj.
Vagonaro redakti
La vagonaro de la metroo konstruita de 1960 ĝis 1996. La vagonaro de la linioj subgrundnivelaj identiĝas per literoj (p.e., vagonaro A uzata en la linio Metropolitan Line). La vagonaro de la linioj tubaj identiĝas per jaroj de la desegnado (p.e., 1996-a vagonaro, uzata en la Jubilee line). Sola tipo de la vagonaro uzata en ĉiu linio, krom de la District Line, kiu uzas C-an kaj D-an vagonaron. Nune, du tipoj de vagonaro estas desegnataj, 2009-a vagonaro por la Victoria Line kaj vagonaro S por la subgrundnivelaj linioj. Oni planas komence anstataŭigi la A-an vagonaron. Oni atendas ke la du novaj vagonaraj tipoj komencos siajn servadojn dum 2009.
Linioj redakti
Estas multaj linioj en la metroo, kaj ĉiu linio havas sian propran koloron sur la mapo. La oficiala mapo de la linioj ne montras la ĝustan lokon de la stacioj.
| Nomo | Map-koloro | de ... | al ... | Unua sekcio aperita en |
Nomo datiĝas de |
Tipo | Km-ojn longa |
Mejlojn longa |
Haltejoj | Vojaĝantoj jare (000-oj) |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Bakerloo Line | Bruna | Elephant & Castle | Harrow & Wealdstone | 1906 | 1906 | Profunda | 23.2 | 14.5 | 25 | 95,947 |
| Central Line | Ruĝa | Epping / Woodford / Hainault | Ealing Broadway / South Acton | 1900 | 1900 | Profunda | 74 | 46 | 49 | 183,582 |
| Circle Line | Flava | Hammersmith | Edgware Road (La linio haltas dufoje en "Edgware Road") | 1884 | 1949 | Malprofunda | 22.5 | 14 | 27 | 68,485 |
| District Line | Verda | multaj | multaj | 1868 | 1868-1905 | Malprofunda | 64 | 40 | 60 | 172,879 |
| East London Line | Oranĝa | 1869 | 1980j | Malprofunda | 7.4 | 4.6 | 8 | 10,429 | ||
| Hammersmith & City Line | Roza | 1863 | 1988 | Malprofunda | 26.5 | 16.5 | 28 | 45,845 | ||
| Jubilee Line | Griza | 1879 | 1979 | Profunda | 36.2 | 22.5 | 27 | 127,584 | ||
| Metropolitan Line | Purpura | 1863 | 1863 | Malprofunda | 66.7 | 41.5 | 34 | 53,697 | ||
| Northern Line | Nigra | 1890 | 1937 | Profunda | 58 | 36 | 50 | 206,734 | ||
| Piccadilly Line | Malhelblua | 1906 | 1906 | Profunda | 71 | 44.3 | 52 | 176,177 | ||
| Victoria Line | Helblua | 1968 | 1968 | Profunda | 21 | 13.25 | 16 | 161,319 | ||
| Waterloo & City Line | Turkisblua | 1898 | 1898 | Profunda | 2.5 | 1.5 | 2 | 9,616 | ||
| Docklands Light Railway (DLR) | Blanka | 1987 | ??? | ??? | 31 | ??? | 38 | ??? |
Krom tiuj, estas ankaŭ aliaj fervojaj linioj en Londono kiuj ne apartenas al la metroa sistemo, ekzemple la linio Heathrow (Flughaveno) de Paddington.
La stacio Knightsbridge havas ses sinsekvajn konsonantojn.
Biletado redakti
Por uzi la metroon, necesas havi karton kiu nomiĝas Oyster ("Ostro"). Sen ĝi, vi povas uzi monon, sed ĝi estas iom pli kosta.
Enireblo redakti
La plej profunda stacio estas en norda Londono, kaj nomiĝas Hampstead.
Sekureco redakti
Estonto redakti
Investado planita redakti
Malplivarmigado redakti
Dum somero, en partoj de la metroo la temperaturoj tro altiĝas pro la profundaj kaj malbone ventolitaj tuneloj tubaj, kaj oni ne sentas komforte — dum la Eŭropa varmondo de 2006 la temperaturoj tie atingis 47 °C. Vulgara malplivarmigado de la aero ne estas ebla en la profundaj linioj pro la malmulteco de spaco en la vagonoj por meti la aparataron, kaj pro la problemoj de la fortransportado de la varmado kioj estus. Por jarlanga provaĵo, komence de junio 2006, en la Victoria station funkcias sistemo de malplivarmigado, uzante akvojn grundajn. Se ĝi sukcesos, pluiĝos al 30 aliaj profundaj stacioj.
La tuneloj subgrundnivelaj estas plu ebla por fortransporto de la varmado, kaj pro tio la estonta vagonaro S havos aparataron de malplivarmigado.
Planitaj kaj proponitaj konstruadoj redakti
Desegno redakti
Vidu ankaŭ redakti
Eksteraj ligiloj redakti
Oficiaj redakti
- Hejmpaĝo de TfL Arkivigite je 2008-10-13 per la retarkivo Wayback Machine
- Mapoj Arkivigite je 2007-03-15 per la retarkivo Wayback Machine
- Faktoj pri la metroo
- Informacio por la turistoj Arkivigite je 2007-03-13 per la retarkivo Wayback Machine
Facilaj redakti
Teknikaj redakti
- Plejdetala direktejaro de la linioj de Clive Feather
- vagonara paĝo de Richard
- Teknikaj mapoj Arkivigite je 2008-10-15 per la retarkivo Wayback Machine de servejo