Natria klorito

Natria klorito

Kemia strukturo de la
Natria klorito

3D Kemia strukturo de la
Natria klorito

Blankaj kristaloj de
natria klorito

Alternativa(j) nomo(j)

Klorito de natrio
Natria salo de klorita acido

Kemia formulo

NaClO₂

CAS-numero-kodo

7758-19-2
49658-21-1(trihidrata)

Fizikaj proprecoj

Aspekto

Blankaj sendoraj kristaloj

Molmaso

90.442 (anhidra)
144.487 (trihidrata) g mol⁻¹

Denseco

2468 g/cm³

Fandopunkto

anhidra malkomponiĝas
ĉe 180–200 °C
trihidrata malkomponiĝas
ĉe 38 °C

Solvebleco

Akvo:75.8 g/100 mL (25 °C)
122 g/100 mL (60 °C)

Nesolvebleco

Metanolo: malmulte solvebla
Etanolo:malmulte solvebla

Acideco (pKa)

10-11

Mortiga dozo (LD50)

350 mg/kg (muso, buŝa)

Ekflama temperaturo

Ne bruliva

Merck Index

15,8735

Sekurecaj Indikoj

Risko

R8 R22 R24 R26 R32 R34 R50

Sekureco

S17 S26 S36/37 S39 S45

Pridanĝeraj indikoj

Danĝero

O
Oksidiga
agento

T
Toksa

N
Damaĝaj
substancoj

GHS etikedigo de kemiaĵoj

GHS Damaĝo-piktogramo

GHS Signalvorto

Averto

GHS Deklaroj pri damaĝoj

H314, H318

GHS Deklaroj pri antaŭgardoj

P260, P264, P280, P301+330+331, P304+340, P305+351+338, P310, P405, P501^[1]

Escepte kiam indikitaj, datumoj estas prezentataj laŭ iliaj normaj kondiĉoj pri temperaturo kaj premo
(25 °C kaj 100 kPa)

Natria klorito, klorito de natrio aŭ NaClO₂ estas kemia neorganika kombinaĵo rezultanta el reakcio inter natria hidroksido kaj klorita acido. Ĝi estas iomete higroskopa, estigante kristalojn aŭ flokojn kiuj ne aglomeriĝas. Ĝi estas potenca oksidanto, tamen ĝi ne eksplodas per perkutado, escepte kiam en kontakto kun oksidebla materialo. Ĝi estas tre solvebla en akvo kaj ĝenerale produktas kristalojn trihidratajn, kiuj senhidratiĝas sub 38 °C. Ĝi uzatas kiel blankigagento en tekstila industrio, fabrikado de paperpulpo kaj kiel malinfektilo.

Sintezo redakti

Ĝi estas sintezebla pere de reakcio inter klora duoksido kaj kaŭstika sodo

{\mathsf {ClO_{2}+2\;NaOH\ {\xrightarrow {}}\ NaClO_{2}+NaClO_{3}+H_{2}O}}

Ĝi estas sintezebla pere de reakcio inter klora duoksido kaj kaŭstika sodo

{\mathsf {2\;ClO_{2}+2\;NaOH+H_{2}O_{2}\ {\xrightarrow {}}\ 2\;NaClO_{2}+O_{2}\uparrow +H_{2}O}}

Ĝi same prepareblas per traktado de klora duoksido kaj natria karbonato:

{\mathsf {ClO_{2}+Na_{2}CO_{3}\ {\xrightarrow {}}\ NaClO_{2}+NaClO_{3}+CO_{2}\uparrow }}

Natria klorito estigas pere de reakcio tiner klorita acido kaj natria hidroksido:

{\mathsf {HClO_{2}+NaOH\ {\xrightarrow {}}\ NaClO_{2}+H_{2}O}}

aŭ pere de traktado de klora duoksido, karbono, natria hidroksido kaj kalcia hidroksido:

{\mathsf {4\;ClO_{2}+C+4\;NaOH+Ca(OH)_{2}\ {\xrightarrow {}}\ 4\;NaClO_{2}+CaCO_{3}\downarrow +3\;H_{2}O}}

Reakcioj redakti

La kristaloj facile senhidratiĝas per malmulte da hejtado:

{\mathsf {NaClO_{2}\cdot 3\;H_{2}O\ {\xrightarrow {37,4^{o}C}}\ NaClO_{2}+3\;H_{2}O}}

Kiam forte hejtata, natria klorido suferas disproporcion:

{\mathsf {3\;NaClO_{2}\ {\xrightarrow {180-200^{o}C}}\ 2\;NaClO_{3}+NaCl}}

Per varma akvo, ĝi tute malkomponiĝas

{\mathsf {NaClO_{2}\ {\xrightarrow {100^{o}C}}\ NaCl+O_{2}\uparrow }}

Ĝi estas forta oksidanto en acida medio:

{\mathsf {NaClO_{2}+4\;HCl\ {\xrightarrow {}}\ 2\;Cl_{2}\uparrow +NaCl+2\;H_{2}O}}

Aplikoj redakti

La ĉefa uzo de natria klorito estas por produktado de klora duoksido kiel blankigagento en tekstila industrio kaj fabrikado de paperpulpo. Ĝi same uzatas kiel malinfektilo por akvotraktado en urbaj instalaĵoj post konvertado al klora duoksido. Iu avantaĝo de ĉi-metodo, kompare al la plej uzata kloro, estas na neproduktado de organikaj infektaĵoj, malpermesante produktadon de trihalometanoj tiel kiel kloroformo. Klora duoksido estigita el natria klorito estas aprobata de FDA sub kelkaj kondiĉoj kiel akva malinfektilo por lavado de fruktoj, vegetaloj kaj hejmuzoj.

Kombinita kun zinka klorido, natria klorito ankaŭ trovas uzon kiel komponanto en terapeŭtikaj substancoj, buŝlavado, dentrokremoj, ĝelaĵoj, buŝaj sprajiloj, konservantoj de okulgutoj, kaj por purigo de solvaĵoj por kontakto-lensoj.

Historio redakti

La unuaj kloritoj estis unue identigitaj de Millon^[2] antaŭ pli ol cent jaroj. Li estigis alkalan absorbaĵon de verda-flaveca gaso formita per parta reduktiĝo de kloro. Millon kredis ke li estis produktinta gason enhavantan la kloran trioksidon aŭ Cl₂₃. Tamen, la formulaĵo de Millon ne estis akceptita, kaj en 1881, Garzarolli-Thurnlackh elmontris ke la gaso tiam konata kiel gaso de Millon verdire estis miksaĵo de klora duoksido kaj kloro. La klorito estis rezulto el hidrolizo de la klora duoksido kiu donas sammoluman miksaĵon de klorito kaj klorato.

En 1921, E. Schmidt^[3] malkovris ke la celulozaj fibroj povas puriĝi per uzo de klora duoksido. Bedaŭrinde, klora duoksido estas forte eksplodema en altaj koncentriĝoj. Do, la malkovrintoj komencis serĉi pli sekurajn kaj ekonomiajn manierojn pri produktado de klora duoksido por blankigaj celoj. La unua kompanio kiu enkondukis natrian kloriton tiucele estis Mathieson Chemical Corporation^[4]. En 1960, natria klorito fariĝis la norma materialo en Usono anstataŭingante la hidrogenon. En la sekvaj jaroj aliaj uzoj por natria klorito estis malkovritaj.