Těchonín
Municipo Těchonín situas en Ĉeĥio, regiono Pardubice, distrikto Ústí nad Orlicí, en montaro Orlica montaro, ĉe la ŝoseo n-ro 311 inter Jablonné nad Orlicí kaj Mladkov, 5 km norde de Jablonné nad Orlicí. Vivas ĉi tie 593 loĝantoj (2023).
| Těchonín | |||
| germane Linsdorf | |||
| municipo | |||
 Těchonín de nordo
| |||
|
|||
| Oficiala nomo: Těchonín | |||
| Ŝtato |  Ĉeĥio
| ||
|---|---|---|---|
| Regiono | Regiono Pardubice | ||
| Distrikto | Distrikto Ústí nad Orlicí | ||
| Administra municipo | Jablonné nad Orlicí | ||
| Historia regiono | Bohemio | ||
| Montaro | Orlica montaro | ||
| Riveroj | Tichá Orlice, Těchonínský potok | ||
| Situo | Těchonín | ||
| - alteco | 494 m s. m. | ||
| - koordinatoj | 50° 04′ 03″ N 16° 37′ 47″ O / 50.06750 °N, 16.62972 °O (mapo) | ||
| Areo | 19,00 km² (1 900 ha) | ||
| Loĝantaro | 593 (2023) | ||
| Denseco | 31,21 loĝ./km² | ||
| Unua skribmencio | 1514 | ||
| Plej facila aliro | al Fuortaro Bouda | ||
| Horzono | MET (UTC+1) | ||
| - somera tempo | MET (UTC+2) | ||
| Poŝtkodo | 561 66 | ||
| NUTS 3 | CZ053 | ||
| NUTS 4 | CZ0534 | ||
| NUTS 5 | CZ0534 581054 | ||
| Katastraj teritorioj | 2 | ||
| Partoj de municipo | 3 | ||
| Bazaj setlejunuoj | 3 | ||
  Situo enkadre de Ĉeĥio
| |||
 Vikimedia Komunejo: Těchonín
| |||
| Retpaĝo: www.techonin.cz | |||
 Portalo pri Ĉeĥio
| |||
La najbaraj municipoj de la setlejo estas Jamné nad Orlicí, Lichkov, Sobkovice, Králíky, Studené, Mladkov kaj Orličky.
Historio redakti
Těchonín redakti
La unua skriba mencio pri Těchonín estas el la jaro 1514 en kontrakto pri vendo de la Sinjorejo Kyšperk. Ĝi certe ekzistis jam pli frue, verŝajne en la 14-a kaj 15-a jarcentoj. Eble pli frue ĉi tie staris domoj de gardistoj de komerca vojo al Kłodzko, kiujn rememoras iuj nomoj kiel Celné, Hejnov kaj Stanovník. La unuaj koloniistoj estis ĉeĥoj kaj Těchonín estis ĉeĥa vilaĝo ĝis la fino de 17-a jarcento. Germana nomo Lintzdörfel aperis nur en la jaro 1651 kaj la vilaĝo estis germanigita komence de la 18-a jarcento. En Těchonín estis du muelejoj, segejo, sinjora korto kaj vitrofandejo. Verŝajne por vitrofandejo estis faligitaj multaj arbaroj en ĉirkaŭaĵo. La vilaĝo suferis en Prusaj militoj. En la jaro 1756 prusoj atakis Těchonín kaj grave damaĝis ĝin. En la jaroj 1871 - 1873 okazadis konstruado de la fervojo, sed haltejo en Těchonín estis aranĝita nur en la jaro 1899. En la jaroj 1945 - 1946 estis ellandigitaj germanaj loĝantoj krom kontraŭfaŝistoj kaj anoj el miksitaj edziĝoj. En la jaro 1908 estis en la vilaĝo establita teksejo. En 1948 ĝi estis naciigita, en 1993 la produktado estis haltigita. En la jaro 1995 ĝi estis vendita al germana firmao Kümpers, kiu rekonstruis ĝin por fabrikado de loĝejaj teksaĵoj kaj ĝi bone prosperas.
Celné redakti
Celné estas skribe atestita en 1601 kaj ĝia germana nomo Czelney nur en 1790. En la vilaĝo estis muelejo kaj segejo. Ŝtonan krucon, en kiu estas gravurita jarnumero 1790 starigis terkulturisto pro dankemo por savo de luparo, kiu dumvoje nokte atakis lin.
Loĝantaro redakti
| Jaro | Loĝantoj |
|---|---|
| 1869 | 1 850 |
| 1880 | 1 949 |
| 1890 | 1 908 |
| 1900 | 1 522 |
| 1910 | 1 476 |
| 1921 | 1 274 |
| Jaro | Loĝantoj |
|---|---|
| 1930 | 1 267 |
| 1950 | 1 175 |
| 1961 | 1 003 |
| 1970 | 757 |
| 1980 | 836 |
| 1991 | 702 |
| Jaro | Loĝantoj |
|---|---|
| 2001 | 646 |
| 2014 | 604 |
| 2016 | 595 |
| 2017 | 585 |
| 2018 | 590 |
| 2019 | 584 |
| Jaro | Loĝantoj |
|---|---|
| 2020 | 579 |
| 2021 | 583 |
| 2022 | 590 |
| 2023 | 593 |
Partoj de municipo redakti
Memorindaĵoj redakti
Preĝejo redakti
Barokan preĝejon de Sankta Margareta konstruigis en la jaro 1704 grafo Karel Kolovrat Libštejnský. Ĝi estas simpla, ununava, oblonga kirko kun poligona presbiterejo kaj prisma turo en okcidenta fronto. La presbiterejo estas barele volbita, la navo estas platplafona.
La kadra ĉefaltaro estas ornamita per bildo de Sankta Margareta el la unua duono de 18-a jarcento, portata de du anĝeloj. Empira predikejo el la jaro 1833, granda kalvaria vojo el la jaro 1774.
Kapeleto redakti
Kapeleto en Celné havas belan bulban turon kun lanterno por sonorilo. Ĝi estis konstruita en 1825 kaj konsekrita al Sankta Johano Nepomuka. Sed en niĉo super la enirejo estas statueto de Sankta Floriano, patrono de fajrobrigadanoj.
Statuoj redakti
- Sankta Antonio el la jaro 1813,
- ŝtona Kalvario el la jaro 1792,
- ŝtona Sankta Triunuo kun Kronado de Sankta Maria el 1802.
Centro de kontraŭbiologia protektado redakti
En la vilaĝo estas speciala armea malsanulejo orientita kontraŭ aparte danĝeraj malsanoj kun biologia risko BSL 3 (tifo, HIV, tuberkulozo, antrakso) kaj BSL 4 (sarso, variolo, ebolo). Ĝi estas nomata "Centro de kontraŭbiologia protektado" kaj kontrakte laboras ankaŭ por aliaj NATO landoj.
Bibliografio redakti
- Dr. E. Poche, DrSc. a kol. – Umělecké památky Čech. Eldonis Akademia en Prago en j. 1978.