Valdas Adamkus

Valdas ADAMKUS (naskita Voldemaras Adamkavičius je la 3-a de novembro 1926) estis Prezidanto de Litovio de 1998 ĝis 2003 kaj denove de 2004 ĝis 2009.

Valdas Adamkus
Prezidanto de Litovio
Persona informo
Valdas Adamkus
Naskiĝo	3-a de novembro 1926 en Kaŭno, Litovio
Religio	katolika
Lingvoj	litova vd
Ŝtataneco	Litovio • Usono vd
Alma mater	Munkena universitato • Ilinojsa Instituto de Teknologio vd
Partio	Sendependa
Subskribo
Familio
Patro	Ignas Adamkavičius vd
Edz(in)o	Alma Adamkienė
Profesio
Okupo	politikisto • kurtadistanca kuristo • inĝeniero • konstruinĝeniero vd
Postenoj Postenoj Prezidanto de Litovio • Prezidanto de Litovio • Ambasadoro de Bonvolo de Unesko vd
Honorigoj Honorigoj Granda Kruco de la Honora Legio • Kavaliro Granda Kruco de la ordeno de la Bano • Kolringo de la ordeno de Izabela la Katolikino • Ordeno de la Blanka Aglo • Knight Grand Cross of the Order of St. Olav‎ • Knight Grand Cross of the Order of the Falcon • Order of St. Mesrop Mashtots • Granda Kruco kun Kolumo de la Ordeno de la Tri Steloj • Speciala Grandkruco Speciala Klaso de la Merita Ordono de la Federacia Respubliko Germanio • Kolumo de la ordeno de Rumanio • Collar of the Order of the Cross of Terra Mariana • Kavaliro Grandkruca de la Ordeno de la Nederlanda Leono • Grand Cross of the Order of Polonia Restituta • Grand Cross of the Order of the Redeemer • Kavalira Grandkruco kun Kolumo de la Merita Ordeno de la Itala Respubliko • Granda Kolĉeno de la Ordeno de Princo Henriko • Granda Kordono de la Ordeno de Leopoldo • Grand Cross with collar of the Order of Vytautas the Great • Kolumo de la Ordeno de la Blanka Stelo de Estonio • Grand Cross of the Order of the White Double Cross‎ • Order of Outstanding Merit • National Maltese Order of Merit • St. George's Order of Victory • Ordeno de Princo Jaroslavo la Saĝa, unua klaso • Ordeno «Pro Merito», Unua Klaso • Ordeno de Libero • unuaklasa ordeno de amikeco • Grand Cross with Chain of the Order of Merit of the Republic of Hungary (civil) • Grand Star of the Decoration for Services to the Republic of Austria • Doctor Honoris Causa at the Vytautas Magnus University • Honorary citizen of Šiauliai • Grand Cordon of the Supreme Order of the Chrysanthemum • honorary doctorate from the Catholic University of Lublin • honorary doctor of the University of Chile • Ordeno de Princo Jaroslavo la Saĝa, dua klaso • grandkruco de la Meritordeno de Hungario • Collar of the Order of Merit • Grand Cross with Collar of the Order of the White Rose of Finland • ordeno "Malnova Monto" • Ordeno de la Savanto • Order of Vytautas the Great • Ordeno de la Tri Steloj • Ordeno de la Kruco de Terra Mariana • Ordeno de la Blanka Stelo de Estonio • Order of Vakhtang Gorgasali • Ordeno de la Blanka Rozo de Finnlando • Ordeno de Sankta Olavo • Ordeno de Falko • Ordeno de Blanka Aglo • Hungarian Order of Merit • Riflemen's Star • Federacia Meritkruco • Decoration of Honour for Services to the Republic of Austria • Ordeno de la Nederlanda Leono • Ordeno de Izabela la Katolika • Ordeno de Princo Henriko • Ordeno de la Krizantemo • Order of the White Double Cross • Ordeno Nacia “Stelo de Rumanio” vd
10-a Prezidanto de Litovio
Dum	26 februaro 1998 - 26 februaro 2003
Antaŭulo	Algirdas Brazauskas
Sekvanto	Rolandas Paksas
2-a periodo
Dum	12 julio 2004 - 12 julio 2009
Antaŭulo	Artūras Paulauskas (aganta)
Sekvanto	Dalia Grybauskaitė
vd	Fonto: Vikidatumoj

Biografio

Prezidanto Adamkus renkontiĝas kun Vicprezidanto de Usono Dick Cheney en Litovio. La renkontiĝo okazis dum la Vilna Konferenco 2006.

Miĥail Saakaŝvili, Lech Kaczyński kaj Valdas Adamkus en Tbilisi, novembro 2007.

Adamkus naskiĝis en Kaŭno. Lia patro estis unu el la unuaj estroj de la Lernejo de la Litova Aera Forta en la Respubliko Litovio. Kiel juna viro li aliĝis la fortojn luktantajn kontraŭ la unua sovetia okupo de 1940. Dum Dua Monda Milito, lia familio fuĝis el Litovio por eviti la duan sovetian okupon en 1944. Li studis en la Universitato de Munkeno en Germanio antaŭ ol elmigri al Usono en 1949. Flua en kvin lingvoj - litova, pola, angla, rusa kaj germana - li servis kiel suboficiro kun la usona militista spionaro en la 1950-aj jaroj.

Adamkus laboris en la usona Agentejo pri Mediprotekto (EPA) kaj estis nomumita regiona administranto de Prezidanto Ronald Reagan en 1981. Antaŭ kiu li laboris por la EPA en Cincinnati. Li estis responda por ĉiuj programoj pri aero, akvo, danĝeraj reziduoj kaj aliaj polucioj en Ilinojso, Indianao, Miĉigano, Minesoto, Ohio kaj Viskonsino. En 1985, Prezidanto Reagan prezentis lin kun la prezidenta Premio por Distinginda Federala Civila Servo, la plej alta honoro kiu povas esti atribuita al usona ŝtata dungito.

Litova prezidanteco

Abrupte post lia forlaso de la EPA, Valdas Adamkus movis reen al Litovio. Li decidis sin prezenti por prezidanteco en 1998, kaj li alfrontis laŭleĝan batalon en la litovaj tribunaloj, kie duboj ekestiĝis ĉu Adamkus estis elektebla por prezidanteco pro la longeco de tempo kiun li pasigis eksterlande. Tamen, la tribunalo solvis la kazon favore al li, kaj ne restis aliaj malhelpoj ol lia Usona civitaneco, kiun li oficiale rezignis ĉe la amerika Ambasadejo en Vilno. Li estis elektita kiel Prezidanto de Litovio en 1998, venkante al Artūras Paulauskas. Li oficis de tiam ĝis 2003.

Li denove prezentiĝis en la balotoj, sed estis neatendite venkita de Rolandas Paksas. Paksas suferis skandalon de 2003/2004, kaj estis forigita de oficejo. Adamkus denove prezentiĝis al por la prezidanteco denove kaj estis re-elektita.

Eksteraj ligiloj

• www.president.lt Arkivigite je 2009-03-21 per la retarkivo Wayback Machine
• www.youtube.com/spaudostarnyba
• unua salutmesaĝo kaj pli detala mesaĝo de Valdas Adamkus por la UK de Esperanto en 2005 (en Esperanto kaj la litova)