Sui iuris
Sui iuris estas frazo de la latina lingvo kiu laŭlitere signifas de sia juro. Kutime oni diras sui juris en la civila medio aludante leĝajn kompetentecojn, la kapablon administri siajn aferojn.
La vorto "aŭtonoma", devenanta el la greka lingvo, korespondas al la latina sui iuris.
Uzo de la termino en la Katolika Eklezio redakti
Ekleziaj dokumentoj kiel Kodo de la kanonoj por la orientaj Eklezioj aplikas la latinan terminon sui iuris al la proprajuraj katolikaj eklezioj aŭ al ritoj kiuj kune konstituas la Katolikan Eklezion. Precipas pro vasteco, inter tiuj komunumoj sui iuris aŭ aŭtonomaj eklezioj, la latina eklezio (aŭ Rito latina). La aliaj aŭtonomaj eklezioj estas nomataj “orientaj katolikaj eklezioj aŭ orientaj ritoj”: unuopa el ili, se sufiĉe popole vasta, havas sian patriarkon aŭ ĉefon de la hierarkio, kun aŭtoritato sur ĉiuj episkopoj de la sama rito.
La sama termino estas aplikata ankaŭ al "misioj sui iuris": temas pri tiuj misioj kiuj, ankaŭ se jam ne provizitaj per klerikaro sufiĉa por konstitui “apostolajn prefekturojn”, pro diversaj motivoj oni ilin dotas per aŭtonomio kaj tial ne apartenas al iu ajn diocezo aŭ al alia hierarkia strukturo.
Nuntempe la Orientaj katolikaj eklezioj sui iuris estas 23.
Precizigoj redakti
Tiuj ekleziaj kaj ritoj rekonataj kiel sui iuris ĉiam lige respektas la principon de la absoluta dependo de la papa unuarangeco kiu siavice devenas el la unuarangeco de Petro.
La sekvaj citaĵoj estas iuj ekzemploj de uzo de la termino “sui iuris” en oficialaj dokumentoj:
- “La Orientaj Katolikaj Eklezioj ne estas komunumoj “eksperimentaj” aŭ “laŭtempaj”: ili estas Eklezioj sui iuris, plene rekonataj en la Universala Katolika Eklezio, kun kanona bazo en la Kodo de la kanonoj de la oriantaj eklezioj promulgita de papo Johano Paŭlo la 2-a”. [1] Arkivigite je 2004-09-12 per la retarkivo Wayback Machine.
- “La superaj estroj de la Metropolita Bizanca Katolika Eklezio de Pittsburgh, en Usono, asemblee kuniĝas, sub la Koncilio de la hierarkuloj de tiu Eklezioj, konforme de la Kodo de la kanonoj de la orienta eklezioj”. Byzantine Catholic Churches in America: News of the East Arkivigite je 2011-09-27 per la retarkivo Wayback Machine.
- “Utilus pretigi sekcion de la Kateĥismo kiu valorigus la specialan apartaĵon de la Orientaj Eklezioj, tiel ke la bibliaj kaj liturgiaj emfazoj kaj la tradicioj de unuopa Eklezio sui iuris de elementoj de la Patristiko, Hagiografio kaj Ikonografio estu evidentigitaj en la katekizado”. (Johano Paŭlo la 2-a Help and Support for the Christian East Arkivigite je 2011-09-27 per la retarkivo Wayback Machine.
- “La originaj radioj de la Sinjoro Jesuo, la suno de justeco lumanta ĉiun homo (Jo 1,9),… ricevitaj de ĉiu Eklezio sui iuris, havas senfinajn valoron kaj dinamismon kaj konstituas parton de la universala heredaĵo de la Eklazio”. Instruction for Applying the Liturgical Prescriptions - of the Code of Canons of the Eastern Churches.
Vidu ankaŭ redakti
Eksteraj ligiloj redakti
- Parolado de la papo al la episkopoj d ccentra Azio – 23 de septembro 2001 Arkivigite je 2004-05-16 per la retarkivo Wayback Machine
- Priskribo de la termino sui iuris laŭ la Katolika Eklezio sira-malamkara Arkivigite je 2015-07-21 per la retarkivo Wayback Machine
- Artikolo kiu distingas inter unueco kaj unuformeco Arkivigite je 2004-08-05 per la retarkivo Wayback Machine