glacirompilo
Tarmo en haveno de Kotka la 14-an de majo 2006
Ŝipdatenoj
Nomo: Tarmo
Aĉeta traktato: 15-a de februaro 1907
Finpretiĝo: 17-a de decembro 1907
Ŝipfarejo: Siro W. G. Armstrong, Whitworth & Co Ltd, Walker Shipyard, Newcastle
Alveno en Finnlando: 3-an de januaro 1908
1-a uzo: 27-a de februaro 1908
Skipo: > 40
Posedanto: Marmuzeo de Finnlando
Hejma haveno: Kotka
Teknikaj datenoj
akvoelpremo: 2.300 t
Longo: 67,1 m
Larĝo: 14,3 m
plej granda merĝo: 6,1 m
Platdiko en glacirompa parto: 2 cm
Maŝinoj
Maŝinoj en pruo: 1 tricilindra tri Dreifachexpansions piŝta vapormaŝino
Maŝina povumo: 2.400 ĈP ĉe 97 U/min
Maŝino en pruo: 1 tricilindra tricojekspansa piŝta vapormaŝino
Maŝina povumo: 1.450 ĈP ĉe 107 U/min
Maksimuma rapido: 13 knotoj/h
Kaldrono: 5
Uzina premo: 12 bar
Karborezervejo: 450 t
Konsumo: 3 - 4 t/h
Bruligaĵo: ŝtonkarbo (1950 trakonstruita al dizelpelado)
Modelo de Tarmo en forlivera stato
Modelo de Tarmo en forlivera stato
Modelo de Tarmo
Modelo de Tarmo en Universitato McGill

Tarmo (en la finna povumo, energio) estas la plej malnova ankoraŭ ekzistanta glacirompilo de la mondo. Ĝi estis produktita en 1907 en Newcastle upon Tyne en Anglio kaj alvenis en januaro 1908 en Finnlando. En ĝia servotempo, ĝi apogis de 350 ĝis 450 ŝipojn jare tra la glaciaro.

Historio

redakti

1907 - 1918

redakti
  • 27-a de februaro 1908: unua uzo por apogo de la ŝipo S\S Virgo.
  • 1910 en komisio de la fiŝista instanco, veturas Tarmo printenmpe je fokoĉasado. Oni kaptas pli ol 200 fokojn ene de semajno
  • 1914: la ŝipon rekvizicias rusa orientmara floto.
  • 3-an de marto 1918: la ŝipon akiras blankaj finnaj fortoj dum la finna enlanda milito en haveno de Helsinko kaj samtempe fuĝas parolanto de la sentao Pehr Evind Svinhufvud kaj senatoro Jalmar Castrén al Talino, kiun onupis la germanaj fortoj. En la sekvaj semajnoj, ĝis transportis varojn kaj germanajn trupojn kaj militmaterialojn al Suursaari. Inter ili estis libera korpuso Brigado z.b.V. 6 (Brigade von Brandenstein) sub generalmajoro Otto Freiherr von Brandis al Loviisa.
  • 31-an de marto 1918: dum la trupa transporto, ĝin trafas plenvapore la glacirompilo Jermak. Tarmo elpafas ĉ. 20-foje el etkalibra kanono al Jermak- sed sen trafo.

1919 - 1945

redakti
  • 18-an de januaro 1940: la glacirompilon atakas dum la vintra milito 22 sovetaj aviadiloj, ĝi iĝas forte damaĝita en haveno de Kotka. Ĉe la atako mortas 39 homoj, vundiĝas 13. La ŝipo veturas al Helsinko per propra forto.
  • 13-an de septembro 1941: ĝi veturis kiel akompana ŝipo por kovis la ŝajnentreprenon "Nordwind" - aperacipo por kaŝi germanan okupon de estonaj insuloj Hiiumaa kaj Saaremaa. Ĉe tiu operacio, la flagŝipo de la finna mararmeo trafis du marajn minoj kaj tuj subakviĝis. Mortis 271 homoj, travivis 132.

1946 - 1970

redakti
  • 1950: en somero, la korbonon ŝanĝas malpeza dizelo.
  • 1970: Tarmo estas uzata lastfoje en la forta vinto de 1970.

ekde 1971

redakti
  • 1990 - 1992: Renovigo en Kotka.
  • 21-a de majo 1992: inaŭguro kiel muzea ŝipo en haveno de Kotka.