UK 1937

29-a Universala Kongreso de Esperanto
Ĉi tiu artikolo estas verkita en Esperanto-Vikipedio kiel la unua el ĉiuj lingvoj en la tuta Vikipedia projekto.

La 29-a Universala Kongreso de Esperanto okazis inter la 7–15 de aŭgusto en 1937 en Varsovio, Pollando. Estis 1120 partoprenantoj. Ankaŭ nomata "Varsovia Jubilea Kongreso". Tio artikolo estas tradukita de la Pola.

UK 1937
Loko Varsovio,  Pollando
Ekde 7-a de aŭgusto 1937
Ĝis 15-a de aŭgusto 1937
← Antaŭa Sekva →
vdr
Solena malfermo de la kongreso

Preparoj por la kongreso

redakti
 
Demetante florkronojn antaŭ la Tombo de la Nekonata Soldato

La honoran patronecon supozis prezidanto Ignacy Mościcki. Specialaj Esperanto-kursoj estis organizitaj por policanoj kaj tramŝoforoj [1]. La kosto de partopreno en la kongreso por partoprenantoj el Pollando estis PLN 25, kaj por junuloj - duono de la tarifo [2].

La komenco kaj aktoj de la kongreso

redakti

La kongreso estis nomita jubileo okaze de la 50-a datreveno de la kreo de Esperanto kaj la 20-a datreveno de la morto de Zamenhof. La prezidanto de la organiza komitato estis Bronisław Bogdan Wyszyński. La Kongreso estas planita komenci posttagmeze de la 7-a de aŭgusto. Al la Kongreso al Varsovio venis ĉirkaŭ 1 000 partoprenantoj, inkluzive de ĉirkaŭ 300 homoj el Pollando. La ceteraj venis el 30 landoj. Plejparto de ili, 180 homoj, venis el Svedio sur la Maria Holm- ŝipo. 80 homoj el Francio kaj Anglio, kaj 60 homoj el Nederlando. Partoprenantoj el Usono, Aŭstralio kaj Japanio venis el ekster Eŭropo. Matene antaŭ la malfermo de la kongreso okazis diservoj en St. Aleksandro kaj en la Evangelia Reformita Preĝejo. Post la diservoj reprezentantoj de la kongreso demetis florkronon antaŭ la Palaco Belweder memore al Józef Piłsudski [3].

La malferma kunveno de la Kongreso komenciĝis posttagmeze en la Varsovia Filharmonia Salono. Estis elektita la prezidio de la kongreso, kiu inkludis: prezidanto Odo Bujwid, vicprezidantoj: Paul Nylen (Svedio), gen. Louis Bastien (Francio), Karl Max Liniger (Svislando), prof. Hideo Yagi (Japanio), Capt. Jan Silhan kaj Bronisław Bohdan Wyszyński. La sekretarioj estis: Aleksander Hartman el Varsovio, Oraĵisto el Londono kaj Czesław Pruski el Lublin. La malfermon ĉeestis vicministro E. Piestrzyński. Post la elekto de la prezidio, parolis Odo Bujwid, sekvita de registara reprezentanto kaj reprezentantoj de Esperanto-organizoj. Je la fino de la kunveno, la depeŝoj estis laŭtlegitaj [4].

Lunde Odo Bujwid metis florkronon antaŭ la tombo de nekonata soldato. Ĉiuj partoprenantoj iris al la juda tombejo por deponi florkronon sur la tombon de Ludoviko Zamenhof kaj la tombon de Antoni Grabowski en la Tombejo Powązki. Vespere okazis en la Teatrejo Wielki [5] teatraĵo Consilio Facultatis, tradukita de Antoni Grabowski [6].

Vojaĝo al Bjalistoko

redakti

Merkrede la 11-an de aŭgusto la partoprenantoj partoprenis vojaĝon al Bjalistoko. Ĉirkaŭ 250 homoj partoprenis ĝin. Bonvena pordego estis starigita ĉe la stacidomo, kaj la gastoj estis bonvenigitaj de la estro de la urba departemento pri kulturo kaj edukado. Orkestro de la sindikato de rezervistoj ludis la himnon de la esperantistoj. La partoprenantoj vizitis la domon de Zamenhof verde ornamita, kie ili eniris la memorlibron. Vizitinte la palacon kaj la parkon Branicki sur la bulvardoj. Kościałkowski ili aŭskultis la paroladojn de Odo Bujwid, Hideo Yaga, Gahler el Germanujo, Gluck el Nederlando kaj la nepo de Zamenhof. Posttagmeze la partoprenantoj revenis al Varsovio [7].

Vendredon, la 13-an de aŭgusto, Janina Ender prelegis : Pollando, kulturolando, kaj estis montrita filmo pri malfacilaĵoj komuniki dum vojaĝo eksterlanden. Vespere, en la salonoj de la Varsovia Urbodomo, la partoprenantoj kunvenis ĉe la balo de la nacioj. Multaj ŝanĝiĝis en naciajn kostumojn. Japana profesoro Hideo Yagi portis nigran kimonon kun brodita familia spino. Dum la balo oni elektis la plej belan kostumon, kaj la premio estis al partoprenanto el Estonio [8].

Fino de la kunsido

redakti

La ferma kunveno de la kongreso okazis sabate matene. Post la paroladoj de Adam Zamenhof, Hans Jakob, Generalo Bastien, estis prezentitaj raportoj pri la decidoj de la sekcio. Katolikoj petis, ke iliaj kongresoj, pro organizaj kaj financaj kialoj, okazu samtempe kun la mondaj kongresoj. Oni konsentis sendi telegramon de danko al prezidanto Mościcki kaj Odo Bujwid finis la interkonsiliĝojn de la Kongreso.

La ekspozicio

redakti
 
Ekspozicio de Esperantaj eldonaĵoj

Kadre de la kongreso estis preparita ekspozicio prezentanta eldonaĵojn en Esperanto kaj tradukojn. Literaturaj verkoj kaj revuoj estis montritaj en kvin ĉambroj de la lernejo sur Karowa Strato. La salonoj estis ornamitaj per portretoj de Esperanto-aktivuloj. La celo de la ekspozicio estis montri la 50-jaran heredaĵon de Esperanto. [3]

Tago de Veteranoj

redakti

Vespere de la malfermo de la Kongreso okazis ĉe la Civitana Resursa Palaco la Tago de Veteranoj dediĉita al la forpasintaj kaj vivantaj meritantaj esperantistoj. Kun la akompano de milita orkestro kaj de la Funebra Marŝo de Chopin, la hungara poeto Julio Bagha laŭtlegis la nomojn de la forpasintaj esperantistoj. Post honorado de la mortintoj, la vivantaj insignojn estis prezentitaj. Ĉiuj esperantistoj, kiuj aliĝis al la unio antaŭ la Unua Universala Kongreso en 1905, ricevis orajn insignojn, kaj membroj, kiuj aliĝis al la unio en 1905–1912, ricevis arĝentajn insignojn. Inter la gajnintoj estis ankaŭ poloj: „prof. Odo Bujwid, Col. Guenther, konsilisto Jan Klimecki, Franciszek Ender el Łódź, Roman Sakowicz, s-ro. Czesław Pruski, redaktoroj Karolczyk, redaktoroj Szapiro, Mieczysław Czerwiński, d-ro Wilhelm Rubin, d-ro Leon Rozensztock el Krakovo, Aleksander Zakrzewski, d-ro Krynicki ” [5].

Sekciaj diskutoj

redakti

Dum la kongreso la partoprenantoj kunvenis en sekcioj. La katolika sekcio estis prezidita de Fr. Modesta Carolfi. La instrua sekcio diskutis pri la peto de Antoni Czubiński prepari internacian kongreson enkondukantan Esperanton kiel fakon en lernejoj de la tuta mondo. Al la interkonsiliĝoj ĉeestis reprezentantoj de la registaroj de Aŭstrio, Belgio, Aŭstralio, Bulgario, Brazilo, Nederlando, Meksiko, Norvegio kaj Rumanio. Blinduloj kadre de la Internacia Kongreso de Blinduloj kunvenis en la Instituto de Surduloj.[9] [10]

Referencoj

redakti
  1. 29 UNIVERSALA JUBLLEA KONGRESO DE ESPERANTO VARSOVI0 7–15 DE AUGUSTO 1937 , "Pola Esperantisto", anno.onb.ac.at, p. 83 [alirita 26-a de aprilo 2020] .
  2. Notu. Grava. , "Pola Esperantisto", anno.onb.ac.at, junio 1937, p. 96 [alirita la 26-an de aprilo 2020]
  3. 3,0 3,1 Malfermo de la Kongreso de Esperantistoj , " Kurier Warszawski " (217), 9-a de aŭgusto 1937, p. 2.
  4. 29-a Internacia Kongreso de Esperantistoj , " Ilustrita Taga Kuriero " (220), 10-a de aŭgusto 1937, p. 6.
  5. 5,0 5,1 Projekto de konvencio pri la enkonduko de Esperanto en la lernejojn , " Ilustrowany Kurier Codzienny " (222), 12-a de aŭgusto 1937, p. 16
  6. Omaĝo de la mondaj esperantistoj al polaj esperantistoj , " Ilustrowany Kurier Codzienny " (221), 11-a de aŭgusto 1937, p. 13 .
  7. Kongreso de Esperantistoj en la naskiĝloko de la kreinto de nova lingvo , " Illustrated Daily Courier " (224), aŭgusto 1937, p. 13 .
  8. Fino de la Esperantista Kongreso , " Ilustrita Taga Kuriero " (226), 16-a de aŭgusto 1937, p. 12 .
  9. La interkonsiliĝoj de la Kongreso de Esperantistoj , " Kurier Warszawski " (220), 20-a de aŭgusto 1937, p. 4.
  10. Malfermo de la Blinduloj , " Ilustrowany Kurier Codzienny " (220), la 10-an de aŭgusto 1937, p. 8 .

Vidu ankaŭ

redakti

Eksteraj ligiloj

redakti