Udmurta lingvo
La udmurta lingvo (udmurte удмурт кыл - udmurt kyl) estas ano de la Urala lingvaro, Finn-ugra lingvaro. Ĝia plej proksima parenco estas la komia lingvo.
| udmurta | ||
| Удмурт | ||
| Parolata en | Rusio (Udmurtio) | |
| Parolantoj | 324 000 | |
| Denaskaj parolantoj | 0,6 milionoj | |
| Skribo | Cirila skribo | |
| Lingva statuso | 3 sendube endanĝerigita | |
| Lingvaj kodoj | ||
|---|---|---|
| Lingvaj kodoj | ||
| ISO 639-2 | udm | |
| ISO 639-3 | udm | |
| SIL | UDM | |
| Glottolog | udmu1245 | |
| Angla nomo | Udmurt | |
| Franca nomo | oudmourte | |
| Vikipedio | ||
La udmurtoj nombras ĉirkaŭ 670 mil, sed la lingvon parolas nur 72,8 %. Ili vivas en la Rusa Federacio, en la Udmurta Respubliko kaj en la ĉirkaŭaĵo. Ili disiĝis de la plej proksimaj parencoj (komioj kaj zurjenoj) en la 12-a ĝis 15-a jarcento. Komia lingvo estas la plej proksima lingvo de la udmurta.
GramatikoRedakti
La udmurta lingvo havas 15 kazojn kaj 4 tempojn.
SkriboRedakti
La lingvo uzas la cirilan alfabeton:
Udmurtoj aldonis literojn Ӝ/ӝ, Ӟ/ӟ, Ӥ/ӥ kaj Ӵ/ӵ. Ili estas unikaj kaj uziĝas nur en la udmurta langvo.
| А а | Б б | В в | Г г | Д д | Е е | Ё ё | Ж ж | Ӝ ӝ | З з |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| [a] | [b] | [v] | [ɡ] | [d], [dʲ] | [ʲe], [je], [e] | [ʲo], [jo] | [ʒ] | [d͡ʒ] | [z], [zʲ] |
| Ӟ ӟ | И и | Ӥ ӥ | Й й | К к | Л л | М м | Н н | О о | Ӧ ӧ |
| [d͡ʑ] | [ʲi], [i] | [i] | [j], [-ĭ] | [k] | [l], [lʲ] | [m] | [n], [nʲ] | [o] | [ʌ] |
| П п | Р р | С с | Т т | У у | Ф ф | Х х | Ц ц | Ч ч | |
| [p] | [r] | [s], [sʲ] | [t], [tʲ] | [u] | [f] | [x] | [t͡s] | [t͡ɕ] | |
| Ӵ ӵ | Ш ш | Щ щ | Ъ ъ | Ы ы | Ь ь | Э э | Ю ю | Я я | |
| [t͡ʃ] | [ʃ] | [ɕ ~ ɕtʲ͡ɕ] | [(j)] | [ɨ~ə~ɯ] | [ʲ] | [e] | [ʲu], [ju] | [ʲa], [ja] |
StatusoRedakti
La 10-an de septembro 2019 la rusia sciencisto Albert Razin mortis post sinbruligo apud la konstruaĵo de la parlamento en Iĵevsko, protestante kontraŭ malfavorigo de la udmurtaj lingvo kaj kulturo.
