Vinipego
Vinipego (angle Winnipeg) estas la ĉefurbo de la provinco Manitobo en Kanado. Ĝi situas en la sudo de la provinco, ĉe la kunfluejo de la Riveroj Ruĝa kaj Asinibojno. Ĝi estas la plej granda urbo de Manitobo kaj la sesa plej granda en Kanado.
Vinipego | |||||
---|---|---|---|---|---|
urbego vd | |||||
Flago | Blazono | ||||
Devizo: Unum Cum Virtute Multorum | |||||
Administrado | |||||
Lando | Kanado | ||||
Provinco | Manitobo | ||||
Historia regiono | Aniŝinaboj | ||||
Parto de | Kanadaj Prerioj | ||||
| |||||
Poŝtkodo | R2C | ||||
En TTT | Oficiala retejo [+] | ||||
Demografio | |||||
Loĝantaro | 749 607 (2021) [+] | ||||
Loĝdenso | 1 670 loĝ./km² | ||||
Geografio | |||||
Geografia situo | 49° 54′ N, 97° 8′ U (mapo)49.895555555556-97.138611111111Koordinatoj: 49° 54′ N, 97° 8′ U (mapo) [+] | ||||
Alto | 238 m [+] | ||||
Areo | 448,92 km² | ||||
Horzono | UTC-06:00 [+] | ||||
| |||||
| |||||
Alia projekto | |||||
Vikimedia Komunejo Winnipeg [+] | |||||
Demografio
redaktiLaŭ la stato de la jaro 2021 en la urbo vivis 749 607 personoj sur areo de 448,92 kvadrataj kilometroj, kio rezultigas loĝdenson de 1 670 loĝantoj/km². La urbanoj konsistigas ĉ. 54% de la loĝantaro de Manitobo. La loĝantaro de Vinipego kreskis je ĉ. 12.000 homoj inter 1996 kaj 2001. Vinipego kreskas je ĉe 0,5 % jare depost 1971, la plejparto de la novaj loĝantoj venis de Azio, Afriko, la ĉirkaŭaj kamparaj distriktoj, kaj indiĝenaj komunumoj. Edmontono kaj Kalgario tamen, iam malpli grandaj kuzoj, kreskis je 3,0 % kaj 4,5 % jare dum la sama periodo, tiel ke ĉiu nun havas loĝantaron de pli ol miliono en sia aglomeraĵo. Vinipego iam estis la trie plej granda urbo de Kanado (ĝis la 1930-aj jaroj), sed ekde la 1970-aj jaroj la kresko de Vinipego malrapidiĝis kaj la urbo falis al sese plej granda urbo en 2004. La Aglomeraĵo Vinipego estas la naŭe plej granda en Kanado, iom malantaŭ tiuj de Kebeko kaj Hamiltono, Ontario.
Laŭ la censo de 2001:
- 25.7% de la loĝantoj havis malpli ol 20 jarojn
- 29.4% de la loĝantoj havis inter 20 kaj 39 jaroj
- 31.6% de la loĝantoj havis inter 40 kaj 64 jaroj
- 13.3% de la loĝantoj havis pli ol 64 jarojn
Videblaj malplimultojoj
redaktiLa Kanada Institucio pri Statistiko demandas de responduloj ĉu ili estas indiĝenaj kaj ĉu ili apartenas al videbla minoritato. Publikigitaj informoj por 2001:
- Sumo de videblaj minoritatoj: 13,4 %, kiel sekvas:
- Filipina: 4,9 %
- Sud-Azia: 2,0 %
- Nigrula: 1,8 %
- Ĉina: 1,8 %
- Sudorient-Azia: 0,8 %
- Latin-Amerika: 0,7 %
- Japana: 0,3 %
- Korea: 0,2 %
- Araba: 0,2 %
- Okcident-Azia: 0,1 %
- Aliaj minoritatoj aŭ multoblaj minoritatoj: 0,6 %.
- Indiĝena: 8,6 % (respondantoj de la censo kiuj pretendas je indiĝena identeco)
- Ne-indiĝena aŭ ne de videbla minoritato: 78,0 %
Religia aparteno
redakti- Rom-Katolika: 29,8 %
- Unuiĝ-Eklezia: 12,7 %
- Anglikana: 7,0 %
- Luterana: 4,4 %
- Ukrain-Katolika: 2,7 %
- Menonana: 2,6 %
- Juda: 2,1 %
- Baptismana: 2,1 %
- Pentekostana: 1,1 %
- Budhisma: 0,9 %
- Sika: 0,9 %
- Islama: 0,8 %
- Ortodoksa: 0,7 %
- Presbiteriana: 0,7 %
- Hindua: 0,6 %
- Protestanta (ne indikita alie): 1,9 %
- alia kristana (ne indikita alie): 3,6 %
- Ne-religia: 21,0 %
Religiaj grupoj kun malpli ol 0,5 % da apartenantoj ne listiĝas ĉi tie. Fonto: Kanada Instituto pri Statistiko, censo de 2001
Lingvoj parolataj
redaktiLa lingvoj plej ofte uzataj de Vinipeganoj estas: la angla (99,0 %), la franca (11,1 %), la germana (4,1 %), la tagaloga (3,8 %), la ukraina (3,1 %), la hispana (1,7 %), la ĉina (1,7 %), la pola (1,7 %), la portugala (1,3 %), la itala (1,1 %), la panĝaba (1,0 %), la vjetnama (0,6 %), la oĝibva (0.6%), la hindia (0.5%), la rusa (0.5%), la kria (0.5%), la nederlanda (0,4 %), signolingvo (0,3 %), la araba (0,3 %), la kroata (0,3 %), la greka (0,3 %), la hungara (0,3 %), la japana (0,2 %), la kreola (0,1 %), la dana (0,1 %), gaela (0,0 %), la inuktituta (0,0 %), la mikmaka (0,0 %).
Koncerne la uzadon de la du oficialaj lingvoj de Kanado far Vinipeganoj, 88,0 % parolis nur la anglan, 11,0 % parolis kaj la anglan kaj la francan, 0,9 % parolis nek la anglan nek la francan, kaj 0,1 % parolis nur la francan.
Fonto: Kanada Instituto pri Statistiko (censo de 2001), vidu la eksteran ligon.
Edukado
redaktiEdukado estas respondeco de la provincaj registaroj en Kanado.
Edukado en Manitobo regiĝas ĉefe per la Leĝo pri Publikaj Lernejoj, la Leĝo pri Eduka Administrado, kaj regularoj faritaj laŭ tiuj du leĝoj. La leĝaro difinas la rajtojn kaj respondecojn de la Ministro de Edukado, Civitaneco kaj Junularo, kiel ankaŭ la rajtojn kaj respondecojn de lernejaj komisionoj, lernejestroj, instruistoj, gepatroj kaj lernejanoj.
En Vinipego estas ses lernejaj distriktoj:
- Lerneja Distrikto Vinipego
- Lerneja Distrikto St James-Assiniboia
- Lerneja Distrikto Pembina Trails
- Lerneja Distrikto Seven Oaks
- Lerneja Distrikto Orienta Rivero Transcona
- Lerneja Distrikto Louis Riel
Altlernejoj
redaktiEstas kvar universitatoj kaj unu granda kolegio en Vinipego:
- Universitato de Manitobo
- Universitato de Vinipego
- Universitata Kolegio de Saint-Boniface
- Kanada Menonana Universitato
- Kolegio Ruĝa Rivero
Privataj lernejoj
redaktiLokaj amaskomunikiloj
redaktiTag-gazetoj
redaktiEtnaj gazetoj
redakti- The Jewish Post
- The Filipino Journal
- Ang Peryodiko
- The Philippine Times
- The Philippine Press
- La Liberté
- O Mundial: the Portuguese newspaper
Semajn-gazetoj
redakti- Uptown - troveblaj en diversaj lokoj de la urbocentro
Revuoj
redakti- Canadian Dimension Arkivigite je 2019-05-18 per la retarkivo Wayback Machine
- Winnipeg Women Arkivigite je 2006-06-10 per la retarkivo Wayback Machine
- Winnipeg Men Arkivigite je 2020-07-15 per la retarkivo Wayback Machine
- Ciao! Magazine
- WHERE Winnipeg
Retejoj
redakti- WinnipegWeb
- Winnipeg Online
- My Winnipeg Arkivigite je 2020-10-20 per la retarkivo Wayback Machine
- Winnipeg Indymedia Arkivigite je 2011-02-05 per la retarkivo Wayback Machine
- Winnipeg Movies
- City of Winnipeg
- New Winnipeg
- Winnipeg Guide Arkivigite je 2016-10-08 per la retarkivo Wayback Machine
- WHERE Winnipeg
- Winnipeg Rant Arkivigite je 2006-06-10 per la retarkivo Wayback Machine
- Winnipeg Movie Reviews
Televid-stacioj
redaktiEstas unu franclingva kaj ses anglalingvaj televid-stacioj kiuj baziĝas en Vinipego kaj dissendas programojn libere riceveblaj en vinipeganoj. La plej multaj vinipeganoj abonas kablan televid-servon per Shaw Communications aŭ ciferecan televid-servon per MTS. Ankaŭ disponeblaj estas du satelitajn televid-servoj, de StarChoice kaj Bell ExpressVu. Iuj uzas duon-leĝajn satelitajn antenojn por ricevi signalojn de usonaj satelit-servoj.
Radio-stacioj
redaktiEn Vinipego estas 25 radio-stacioj. Jam de multaj jaroj la plej populara estas CJOB, stacio orientiĝanta je parolado, kiu famas pro sia raportado pri ŝtormoj kaj inundoj. Post kelkjara manko, nun estas du anglalingvaj kaj unu franclingva radiostacioj universitataj. La stacio NCI sin dediĉas al la dissendado de programoj pri la aferoj de indiĝenoj, kaj CKJS dediĉas sin al programado en "etnaj" lingvoj. KDK Radio Unu kaj KDK Radio Du dissendas lokajn kaj naciajn programojn. Estas kelkaj stacioj kiuj dissendas rok-muzikon kaj popularan muzikon, unu stacio kiu dissendas informojn por turistoj, kaj unu stacio dissendas muzikon de ĝenro "country". Du stacioj de KDK dissendas franclingvajn programojn.
Vizitindaĵoj
redaktiWinnie-la-Pu
redakti- Urso Winnipeg, kiu inspiris la rakontojn pri Winnie-la-Pu, fakte ne naskiĝis en Vinipego. La urso estis aĉetita en White River (Ontario) de oficiro (Leŭtenanto Harry Colebourn) de la kavalira reĝimento Fort Garry Horse survoje al sia enŝipiĝo por iri al la front-linioj de la Unua Mond-Milito. Li nomis la urson laŭ la hejm-urbo de la reĝimento, Vinipego. En la jaro 1924, dum ekskurso al la Londona Zoo kun infanoj de sia kvartalo, Christopher Robin Milne, filo de aŭtoro A. A. Milne, ekkonis Winnie unuafoje.
- Pentraĵo far E.H. Shepard de "Winnie the Pooh" estas la sola konata oleopentraĵo de la fama ursido de Vinipego. Oni aĉetis ĝin je aŭkcio en Londono kontraŭ $285.000 en 2000. La pentraĵo disponiĝas en la Paviljona Galerio en Parko Assiniboine kaj estas la fokusa punkto de "Puzeo" en Parko Assiniboine kiu kostos $6.000.000 kaj enhavos ludejon laŭ temo de la "Cent-Akrea Arbaro" priskribita en la rakontoj.
Ĝemelaj urboj
redaktiJen listo de la ĝemelaj urboj de Vinipego kaj la dato kiam oni subskribis la interkonsenton pri ĝemeliĝo kun la koncerna urbo.
- Kvartalo Setagaja, Tokio, Japanio (5-a de oktobro, 1970)
- Rejkjaviko, Islando (7-a de septembro, 1971)
- Minneapolis, Minesoto, Usono (31-a de januaro, 1973)
- Lvivo, Ukrainio (26-a de novembro, 1973)
- Manilo, Filipinoj (31-a de decembro, 1979)
- Tajĉungo, Tajvano (2-a de aprilo, 1982)
- Kuopio, Finnlando (11-a de junio, 1982)
- Be'er Ŝeba, Israelo (15-a de majo, 1984)
- Ĉengduo, Ĉinio (24-a de februaro, 1988)
- Ĉinĝu, Sud-Koreio (1-a de aprilo, 1992)
- San Nicolás de los Garza, Meksiko (23-a de julio, 1999)
Eksteraj ligiloj
redaktiRosser | Selkirk West St. Paul |
East St. Paul | ||
Headingley | Kampara Municipo Springfield | |||
Macdonald | Ritchot | Taché Steinbach |