Hrubý Jeseník

Tiu ĉi artikolo temas pri montaro. Pri municipo en distrikto Nymburk temas artikolo Hrubý Jeseník (distrikto Nymburk).

Hrubý Jeseník (antaŭe ankaŭ Vysoký Jeseník, pollingve: Wysoki Jesionik, germane: Altvatergebirge) estas geomorfologia tutaĵo kaj domina montaro de Silezio kaj parto de norda Moravio, kiu apartenas al Sudetoj kiel ties plej orienta parto. La plej alta monto estas Praděd (1491 m s. m.).

Hrubý Jeseník
montaro
Hrubý Jeseník, vido el Uhlířský vrch
Oficiala nomo: Hrubý Jeseník
Ŝtato	Ĉeĥio
Historiaj regionoj	Silezio, Moravio
Parto de	Jesenikoj
Akvejo	Moravo, Odro
Plej alta punkto
- situo	Praděd
- alteco	1 491 m s. m.
- koordinatoj	50° 04′ 58″ N 17° 13′ 52″ O (mapo)
Areo	530,00 km² (53 000 ha)
Horzono	MET (UTC+1)
- somera tempo	MET (UTC+2)
Situo enkadre de Ĉeĥio Situo enkadre de Ĉeĥio
Vikimedia Komunejo: Hrubý Jeseník
Portalo pri Ĉeĥio

Kabano Ovčárna

Petrovy kameny, en fono Praděd

Velká kotlina

Fonto de Moravice sur deklivo de Vysoká hole

Rejvíz – Granda muska lageto

Vido al Praděd

Suda parto de montodorso de Vysoká hole ĝis Ztracené kameny

Červená hora, en fono praděda parto de la montodorso

Keprník

Červenohorské sedlo

Červenohorské sedlo vintre

Sur la teritorio de Hrubý Jeseník estis pro natura riĉeco kaj ties konservo en la jro 1969 proklamita protektata pejzaĝa regiono Jeseníky kun areo 740 km² kun sidejo en Malá Morávka (nuntempe la administracio havas sidejon en Jeseník). Ĝi ensumigas sume 33 malgrand-areajn protektatajn teritoriojn (4 NNR, 1 NNM, 20 NR, 7 NM). Krom tio ĝi proponas kelke da skiareaj lokoj (ekz. Červenohorské sedlo aŭ Praděd), kiuj estas por tradicie plej riĉa neĝdono en Ĉeĥio vizitataj plej longe en Ĉeĥio. Je iom pli malgranda atentemo allogas montaro Nízký Jeseník, kies supermara alteco atingas nur 800 m super maro (monto Slunečná).

Limigo kaj divido

Montaro Hrubý Jeseník havas proksimume formon de litero Y, kies unuopajn branĉojn kreas tri montetaroj, reciproke dividitaj per seloj Vidly kaj Červenohorské sedlo:

• Pradědská hornatina - ĝi situas en suda parto de la montaro inter seloj Skřítek kaj Červenohorské sedlo. Ĉefaj montoj de sudo estas Pecný (1334 m), Břidličná (1358 m), Jelení hřbet (1367 m), Velký Máj (1386 m), Vysoká hole (1464 m), Petrovy kameny (1446 m), Praděd (1491 m, la plej alta monto de la montetaro kaj de la montaro), Malý Děd (1355 m), Velký Jezerník (1304 m), Výrovka (1167 m) kaj Velký Klínovec (1164 m). El la ĉefa montodorso elkuras grandega Mravenečník (1343 m) kun pluaj montoj Dlouhé stráně (1353 m) kaj Vřesník (1342 m), al okcidento montodorsoj de Ostružná (1184 m), Vysoké hora (1031 m) kaj Žárový vrch (1094 m).
• Keprnická hornatina - ĝi situas en nordokcidenta parto de la montaro inter montoseloj Červenohorské sedlo kaj Ramzovské sedlo. En la ĉefa montodorso situas montoj Červená hora (1337 m), Keprník (1423 m, la plej alta monto de la montetaro) kaj Šerák (1351 m), al sudokcidento Vozka (1377 m) kun memstara masivo de Černá stráň (1237 m).
• Medvědská hornatina - ĝi situas en nordorienta parto de la montaro. Rilate al unuaj du montetaroj ĝi estas karakterize pli plata, sen karakteriza montodorso. Ĝi estas apartigita de selo Vidly kaj ĝi tiriĝas al selo Rejvíz. Al ĉefaj montoj apartenas Medvědí vrch (1216 m, la plej alta monto de la montetaro), Orlík (1204 m) kaj Jelení loučky (1205 m).

Montoj

En montaro Hrubý Jeseník troviĝas ĉirkaŭ 330 montoj, el tio 131 pli altaj ol 1000 m.s.m.

Montoj de Hrubý Jeseník kun alteco pli ol 1000 m.s.m.

Vico Monto Alteco m.s.m. 1 Praděd 1491 2 Vysoká hole 1465 3 Petrovy kameny 1446 4 Keprník 1423 5 Kamzičník 1420 6 Velký Děd 1408 7 Velký Máj 1386 8 Vozka 1377 9 Malý Děd 1368 10 Jelení hřbet 1367 11 Břidličná hora 1358 12 Praděd – V 1356 13 Dlouhé stráně 1353 14 Žalostná 1352 15 Šerák 1351 16 Mravenečník 1343 17 Vřesník 1342 18 Pecný 1334 19 Červená hora 1333 20 Zámčisko 1323 21 Spálený vrch 1313 22 Spálený vrch – SV 1313 23 Pec 1311 24 Červená hora – S 1310 25 Velký Jezerník 1309 26 Velký Jezerník – JZ 1297 27 Mračná hora – V 1288 28 Divoký kámen 1285 29 Keprník – JV 1283 30 Mračná hora 1272 31 Malá Jezerná 1271 32 Zámčisko – S 1264 33 Temná 1263 34 Medvědí hřbet 1261 35 Kamenec (1) 1250 36 Ztracené kameny 1250 37 Velká Jezerná 1248 38 Velká Jezerná – JV 1238 39 Černá stráň 1237 40 Ostrý vrch 1228 41 Medvědí vrch 1216 42 Jelenka 1214 43 Homole 1209 44 Malý Jezerník 1208 45 Homole – SV 1206 46 Jelení loučky 1205 47 Orlík 1204 48 Černý vrch 1201 49 Hubertka 1197 50 Medvědí vrch – JV 1194 51 Černá stráň – ZSZ 1192 52 Sokol 1187 53 Ostružná 1184 54 Malý Máj – SZ 1182 55 Klínová hora 1180 56 Zelené kameny 1179 57 Velký Klín 1178 58 Kamzičí vrch 1173 59 Výrovka 1167 60 Velký Klínovec 1166 61 Černá stráň – SZ 1165 62 Medvědí hora 1163 63 Sokolí skála (1) 1163 64 Prostřední vrch 1153 65 Ztracené skály 1151 66 Točník 1146

Vico Monto Alteco m.s.m. 67 Orlík – JV 1133 68 Lysý vrch 1128 69 Polom 1127 70 Šindelná hora 1125 71 Tupý vrch 1123 72 Medvědí louka 1111 73 Černá stráň – SV 1110 74 Červená hora – V 1109 75 Lyra 1103 76 Černava 1103 77 Žárový vrch 1101 78 Děrná – JV 1101 79 Malý Klín 1099 80 Děrná 1099 81 Lyra – J 1097 82 Lysý vrch – JV 1095 83 Velký Klín – JZ 1092 84 Obří skály 1082 85 Karliny kameny 1079 86 Osikový vrch 1078 87 Jeřáb 1077 88 Jelení loučky – Z 1076 89 Čertova stěna 1075 90 Šumný 1073 91 Malý Máj 1070 92 Slatina 1060 93 Šindelná hora – JZ 1058 94 Hřbety 1058 95 Nad soutokem 1057 96 Hradečná 1057 97 Orlík – SZ 1055 98 Nad Petrovkou 1051 99 Orlík – Z 1051 100 Velké Bradlo 1050 101 Troják 1049 102 Černá stráň – S 1048 103 Žárový vrch – SZ 1047 104 Sokolí skála (2) 1045 105 Malé Bradlo 1044 106 Troják – SZ 1044 107 Stará hora 1043 108 Velké Bradlo – Z 1043 109 Žárový vrch – SV 1043 110 Pytlák 1040 111 Kozí hřbet 1040 112 Jelenec 1038 113 Ráztoka 1032 114 Vysoká hora 1031 115 Srnčí vrch 1027 116 Soukenná 1026 117 Čepel 1024 118 Ostruha 1023 119 Kamenec (2) 1023 120 Ostruha – JV 1022 121 Loupežník 1020 122 Suchá hora 1020 123 Kopřivná 1019 124 Plošina 1017 125 Černá stráň – SSZ 1016 126 Kopřivná – SZ 1016 127 Zámčisko – SZ 1014 128 Zaječí hora 1012 129 Ucháč 1009 130 Ucháč – JZ 1009 131 Žárový vrch – JZ 1008

Aliaj montoj

• Anenský vrch (861 m), (esperante: Anna monto) estas monto situanta en montaro Hrubý Jeseník nordokcidente de urbo Andělská Hora.

Signifaj seloj

• Rejvíz (760 m) - ĝi apartigas Hrubý Jeseník de Zlatohorská vrchovina
• Ramzovské sedlo (759 m) - ĝi apartigas Hrubý Jeseník de Riĥleba montaro
• Červenohorské sedlo (1013 m) - ĝi apartigas Keprnická kaj Pradědská hornatina
• selo Vidly (930 m) - ĝi apartigas Pradědská kaj Medvědská hornatina
• Hvězda (852 m) - ŝosea selo ĉe Karlova Studánka
• Skřítek (874 m) - ĝi apartigas Hrubý Jeseník de Hraběšická vrchovina

Montaraj kabanoj

• Alfrédka - eksa kabano, ĝi forbrulis
• Barborka
• Červenohorské sedlo - grupo da kabanoj
• Kabano de Georgo sur Šerák
• Kurzovní chata
• Ovčárna
• Kabano sur Skřítek
• Švýcárna
• Vřesová studánka - eksa kabano, ĝi forbrulis

Interesaj lokoj

Rokformacioj

• Čertova stěna
• Kamenné okno - neĝusta rokfenestro sur norda montodorso de Červená hora
• Kazatelny
• Keprník - monto
• Obří skály - grandegaj frostaj rokdomoj sur norda deklivo de Šerák
• Pasák
• Pecný - monto
• Petrovy kameny
• Tabulové skály - ĉe montopinto de Praděd
• Vozka - monto
• Ztracené kameny
• Ztracené skály

Valkaldronoj

• Malá kotlina - en orienta deklivo de Velký Máj
• Sněžná kotlina - en orienta deklivo de Červená hora
• Velká kotlina - en orienta deklivo de Vysoká hole

Fontoj, rojoj, akvofaloj

• Jelení studánka
• Akvofaloj de Bílá Opava
• Vřesová studánka
• Vysoký vodopád

Torfejoj

• Malý kaj Velký Jezerník
• Torfejo Skřítek
• Rejvíz - naturrezervejo kun instruiga pado
• Trojmezí

Burgoruinoj

• Fürstenwalde
• Koberštejn
• Rabenštejn
• Quinburk
• Veisenštejn

Setlejoj

Telferoj sur vojo: Ramzová – Šerák

Rekte en la areo de Hrubý Jeseník troviĝas jenaj setlejoj:

Setlejoj en Hrubý Jeseník
Vico	Setlejoj
1	Andělská Hora
2	Dětřichov (loka parto de Jeseník)
3	Nová Ves (loka parto de Dolní Moravice)
4	Filipovice (loka parto de Bělá pod Pradědem)
5	Karlova Studánka
6	Kouty nad Desnou (loka parto de Loučná nad Desnou)
7	Loučná nad Desnou
8	Ludvíkov
9	Malá Morávka
10	Nové Losiny (loka parto de Jindřichov)
11	Ramzová (loka parto de Ostružná)
12	Rudná pod Pradědem
13	Žďárský Potok (loka parto de Stará Ves)
14	Vernířovice
15	Vrbno pod Pradědem

Rilataj temoj

• Pumprezerva akvoenergia centralo Dlouhé stráně
• Belvedero kaj televida elsendilo Praděd