Pál Sipos
SIPOS Pál [ŝipoŝ] estis hungara matematikisto, filozofia verkisto, reformita pastro, instruisto naskita la 16-an de oktobro 1759 en Nadjenjedo kaj moerinta la 15-an de septembro 1816 en Szászváros.
| Pál Sipos | ||
|---|---|---|
| Persona informo | ||
| Naskiĝo | 16-an de oktobro 1759 en Aiud | |
| Morto | 15-an de septembro 1816 (56-jaraĝa) en Orăștie | |
| Religio | protestantismo vd | |
| Ŝtataneco | Hungario vd | |
| Profesio | ||
| Okupo | matematikisto vd | |
| vd | Fonto: Vikidatumoj | |
Biografio redakti
Ekde 1775 Pál Sipos studis en sia naskiĝurbo. Li estis akademia lernejestro ekde 1783 en la reformita lernejo de Szászváros. En 1787 li estis guvernisto en Szirák ĉe grafo Teleki József. Inter 1791 kaj 1797 li studis en Frankfurto ĉe Odro, Göttingen, Vieno. Ekde 1798 li estis instruisto-direktoro en Szászváros. Ekde 1805 li instruis matematikon en Sárospatak kaj ekde 1810 ĝis sia morto li estis reformita pastro en Tordos. Kiel filozofo li estis sekvanto de Immanuel Kant kaj Johann Gottlieb Fichte. Li okupiĝis ankaŭ pri literaturo.
Ĉefaj verkoj redakti
- Beschreibung und Anwendung eines mathematischen Instruments für die Mechaniker, zur unmittelbaren Vergleichung der Circulbogen (Sammlung deutscher Abhandlungen 1790 – 91, Berlin, 1796);
- Specimen novae tabulae trigonometricae… (Pozsony, 1807).
Bibliografio redakti
- Dósa Dénes: A szászvárosi ref. Kun-kollégium története (Szászváros, 1897);
- Dávid Lajos: Magyarok a világkultúrában. Matematikusok és fizikusok (A Magyarság évk., 1926);
- Fogarasi Albert: S. P. (Enyedi Hírlap, 1931. ápr. 12.);
- Woyciechowsky József: S. P. élete és matematikai munkássága (Bp., 1932);
- Makkai Ernő: S. P. és Kazinczy Ferenc (Kolozsvár, 1944);
- M. Zemplén Jolán: A magyarországi fizika története a XVIII. században (Bp., 1964).
