Vikipedio

Nervsistema grundo de legado en Down-sindromo

Anomalioj de nerva sistemo malfaciligas lernadon de legado ĉe uloj kun sindromo de Down, sed ili povas parte kompensigi mankojn de parola memoro. Ili pli bone prilaboras legitajn vortojn ol aŭditajn, do legado povas esti efika komunika kanalo por uloj kun Down-sindromo.

Cerbaj anomalioj redakti

Oni ekzamenis cerbojn de la uloj iam post mortem. Ekde kiam novaj maŝinoj eblas, oni povas ekzameni ankaŭ cerbojn de vivantaj uloj.

Multaj animaloj ekigas en regionoj, kiuj partoprenas en uzado de lingvo kaj ŝpeciale en legado. Frontala lobo estas pli malgranda, kaj estas diferencoj en inferior frontala krusto,[1][2] kiu laboras pri semantiko, konscio de fonologio kaj fonologia nomo.[3] Estas diferencoj en temporala lobo, kaj planum temporale estas malgranda, kiu laboras pri aŭdo kaj interligado de parolo.[4] Supera temporala helikso, kiu estas aktiva dum fonologiaj taskoj, estas malgranda 35% de uloj kun la sindromo.[4] Foŝaĵo de Sylvius estas aktivaj en vidaj kaj aŭdaj laboroj, ekzemple aŭdiĝas legitajn vortojn, legas pseŭdovortojn kaj rekonas rimojn.[3] Ĝi povas esti anormale larĝa ĉe uloj kun sindromo de Down, kaj tiu povas okazi aliajn anomaliojn en ĝia ĉirkaŭaĵo.[1]

Estas praktika, ke okcipitra krusto respondeca por vido estas normala. Tiu okazas, ke oni povas helpi la ulojn per spacaj kaj vidaj kanaloj.[5] Por elekto de komenco de evoluo povas gravi, ke la anomalioj estas pli kaj pli grandaj dum infaneco. Unuaj signoj estas videblaj dum 22 semajnoj de feta vivo, sed tiuj restas malgrandaj ĝis nasko. En 3-5 monatoj estas videblaj signoj de malrapido de mielinado, kaj grade montriĝas aliaj anomalioj.[4] Ankaŭ gravas, ke ne ĉiu el tiuj diferencoj ekas en ĉiu ulo kun sindromo de Down, sed ili havas pli grandan propbablecon. Kaj tiuj regionoj ne estas izolitaj, sed ili laboras en reto. Nerva plastico povas ankaŭ helpi.[6]

Memoro kaj legado redakti

Diferencoj en laboro de cerbo korespondas kun funkciaj diferencoj, kiuj estis rekonitaj pli frue. La sindromo havas propran intelektan profilon, kaj uloj havas pleje 20-80, meze 50 IQ-n. Tiu profilo enhavas, ke spacaj kaj vidaj kapabloj estas pli bonaj ol verbalaj;[1][7] tiu karakterizas ankaŭ funkcionadon de memoro: verbala mallongtempa memoro estas malforta, sed spaca-vida mallongtempa memoro estas bona.[8][9] Tiu havas sekvojn por legado.

Verbala mallongtempa memoro ligas kun fonologia konscio kaj lega povumo, simile al tipika evolvo;[10] sed la uloj legas pli bone, ol oni povas atendi laŭ rezultoj de memoraj testoj.[11] Kialo povas esti, ke ili kompensas malbonan verbalan memoron kun vida mallonga memoro. Malsimile de aliaj uloj kun inteligenta malkapablo ilia rekonado de vortoj korelas ankaux kun vida prilaboro.[12]

Diferencoj en prilaboro de aŭditaj kaj legitaj tekstoj redakti

En simdromo de Down estas pli granda diferenco en komprenado de aŭditaj kaj legitaj tekstoj ol ĉe tipike evolvitaj uloj (Roch et al., 2012),[13] kaj multa ekzamenoj montras, ke legado estas tre grava por ili: ili pli bone memoras al legitaj, ol aŭditaj informoj, (Jarrold et al., 2000),[13][14] kaj pli bone inteligas legitajn tekstojn ol aŭditajn. Dum lernado de novaj vortoj lernejaj infanoj kun Down-sindromo memoras formon de vortoj same kiel tipike volvitaj infanoj, kiuj legas same kiel ili.[15] Adoleskantoj lernas novaj vortojn kaj gramatikajn formojn, se oni uzas skribitajn materialojn, ol oni instruus ilin per imaĝoj kaj parolo. [16][17]

Traduko redakti

En tiu ĉi artikolo estas uzita traduko de teksto el la artikolo Az olvasás idegtudományi háttere Down-szindrómásoknál en la hungara Vikipedio.

Referencoj redakti

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 Radványi K.(2005): Kromoszóma-rendellenesség miatt fejlődési elmaradást mutató Down-szindrómás személyek nyelvi készségeinek vizsgálata. In.: Gervain J., Kovács K., Lukács Á., Racsmány M.(szerk.): Az ezerarcú elme. Tanulmányok Pléh Csaba 60. születésnapjára. Akadémiai Kiadó, Budapest, p.88-101.
  2. ↑ Jackowski, A.P., Laureano, M.R., Del’Aquilla, M.A., de Moura, L.M., Assunção, I., Silva, I., Schwartzman, J.S. (2011). Update on Clinical Features and Brain Abnormalities in Neurogenetics Syndromes. Journal of Applied Research in Intellectual Disabilities. 24: 217–236.
  3. ↑ 3,0 3,1 Tóth D., Csépe V. (2009). Az olvasás fejlődése kognitív idegtudományi nézőpontból. Pszichológia. 29. 357-375.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 Fidler, D.J., Nadel, L. (2007). Education and Children with Down Syndrome: Neuroscience, Development, and Intervention. Mental Retardation And Developmental Disabilities. Research Reviews 13: 262-271.
  5. ↑ Menghini, D., Costanzo, F. & Vicari, S. (2011): Relationship between brain and cognitive processes in Down syndrome. Behavior Genetics. 41(3): 381–393.
  6. ↑ Csépe V. 2006. Az olvasó agy. Budapest, Akadémiai kiadó.
  7. ↑ Abbeduto, L., Pavetto, M., Kesin, E., Weissman, M.D., Karadottir, S., O’Brien, A., Cawthon, S. (2001). The linguistic and cognitive profile of Down syndrome: Evidence from a comparison with fragile X syndrome. Down Syndrome Research and Practice. 7(1): 9-15.
  8. ↑ Jarrold, C., Baddeley, A.D. (2001). Short-term memory in Down syndrome: Applying the working memory model. Down Syndrome Research and Practice. 7(1);17-23.
  9. ↑ Lanfranchi, S., Cornoldi, C., Vianello, R., Conners, F. (2004). Verbal and Visuospatial Working Memory Deficits in Children With Down Syndrome. American Journal on Mental Retardation. 109(6): 456-466.
  10. ↑ Fowler, A.E., Doherty, B.J., Boynton, L. (1995). The basis of reading skill in young adults with Down syndrome. In L. Nadel and D. Rosenthal (Eds.), Down syndrome: Living and learning in the community (pp. 182-196)
  11. ↑ Laws G., Buckley S.J., MacDonald J., Broadley I. (1995). The influence of reading instruction on language and memory development in children with Down syndrome. Down Syndrome Research and Practice. 3(2): 59-64. http://www.down-syndrome.org/reports/52/ Letöltve: 2013.02.09.
  12. ↑ Fidler, D.J., Most, D.E., Guiberson, M.M. (2005). Neuropsychological correlates of word identification in Down syndrome. Research in Developmental Disabilities: A Multidisciplinary Journal. 26(5): 487-501.
  13. ↑ 13,0 13,1 Roch, M., Florit, E., Levorato, M.C. (2012). The advantage of reading over listening text comprehension in Down syndrome: what is the role of verbal memory?. Research in Developmental Disabilities. 33: 890–899.
  14. ↑ Roch, M., & Levorato, M. C. (2009). Simple view of reading in Down syndrome: The role of listening comprehension and reading skills. International Journal of Communication Disorders, 2, 206–223.
  15. ↑ Mengoni, S.E., Nash, H. and Hulme, C. (2013). The benefit of orthographic support for oral vocabulary learning in children with Down syndrome. Journal of Child Language. 40(1), 221-243.
  16. ↑ Buckley, S.J. (1993). Developing the speech and language skills of teenagers with Down syndrome. Down Syndrome: Research and Practice. 1(2): 63-71.
  17. ↑ Buckley, S.J. (1995). Improving the expressive language skills of teenagers with Down syndrome. Down Syndrome Research and Practice. 3(3): 110-115.
Elŝutita el "https://eo.wikipedia.org/w/index.php?title=Nervsistema_grundo_de_legado_en_Down-sindromo&oldid=7962477"