Rhume-fonto
La Rhume-fonto (germane: Rhumequelle) en Pöhlde (parto de la germana urbo Herzberg am Harz) kaj proksime de Rhumspringe estas unu el la plej grandaj karstaj fontoj en Centra Eŭropo. La rivero Rhume mem estas flanka rivero de Leine. La fontaj datenoj jenas: ĉefa fonto - D=20 m, ekzistas 360 flankaj fontoj; ŝutado: meze 2500 l/s, minimume=900l/s, maksimume=5500 l/s.
En 2020 estis inaŭgurita dulingva (de-eo) informtabulo ĉe la parkloko de la proksima Rhume-fonto, kie nun ankaŭ en Esperanto oni povas legi informojn pri unu el la plej grandaj fontoj en Eŭropo[1].
Priskribo redakti
Je la unua rigardo neniu kredus stari antaŭ unu el la plej grandaj fontoj de Eŭropo. Sed la Rhume-fonto produktas kvanton posekunde kiu sufiĉus provizi ĉiun germanan ŝtatanon per 3 litroj da akvo ĉiun tagon. Kelkajn tagojn ĝi malmergigas eĉ pli ol 5000 litroj. Krom la ĉefa fonto multaj flankaj fontetoj plenigas la fontan pelvegon.
La Rhume-fonto estas en senpera konekto kun la gipskarsta zono de la sudokcidenta rando de la Harco. Simpligite oni povas imagi ke la tavolo de la diasa (permia) anhidrito, kiu ekz. formas tavolŝtupon proksime de Osterode-Düna, deklivas suden. Do, en la zono de la Rhume-fonto la tovoloj parte mergiĝis jam sub pli malfruajn sedimentojn. Kaj kie tiaj ofte permeablaj sedimentoj ne plu dikas, la pli norde en la anhidriton enpenetrinta akvo povas reaperi en fonto.
La du harcaj riveroj Oder kaj Sieber (kiuj distancas je ĉ. 6 kaj 9 km) estas rekte unuigitaj subtere kun al fonto. Sekve ne mire ke dum altakvoj aŭ malaltakvoj ĉe la menciitaj riveretoj tuj videblas ankaŭ ĉe la Rhume-fonto. Tamen oni supozas ke la Rhume-fonto havas sume akvokolektan basenon de 350 kvadramkilometoj.
La fonto fluas el du pli vastaj fendoj en la ĉ. 9 metrojn profundan "poton". Kvankam la vizitantoj ne povas vidi tiun pelvegon mem ilin tamen ĝojigas la helblua koloro de la akvo en tiu ĉi loko. Esploroj faritaj dum multaj jaroj montris ke la akvo somere kiel vintre havas la saman temperaturon de inter 8 kaj 9 gradoj. La fontoakvo forlasas la fonton jam kiel rojo kaj ankoraŭ kelkajn metrojn for la rivero havas jam larĝecon de 8 metroj!
Referencoj redakti
- ↑ Petro Zilvar, Zsófia Kóródy, La Esperanto-urbo daŭre aktivas. Virtuale kaj reale, paĝo 30, La Ondo de Esperanto, n-ro 3, 2020
Literaturo redakti
- Ernst Andreas Friedrich: Naturdenkmale Niedersachsens. Hannover, 1980. ISBN 3-7842-0227-6
- R. Nielbock, H.-G. Röhling: Geotop-Ensemble Zechsteinkarstlandschaft Südharz: Einhornhöhle und Rhumequelle - Geotope von nationaler Bedeutung in: SDGG Heft 42, Hannover, 2006 ISBN 978-3-932537-38-7
- Klaus Grote: Quellopfer im Harzvorland In: Archäologie in Deutschland 3/1999, S. 45/6
- Klaus Grote: Taucher und Funde. Eine erwartete Überraschung in: Archäologie in Niedersachsen, Band 2, Oldenburg, Isensee Verlag, 1999, S. 16–19
Vidu ankaŭ redakti
Eksteraj ligiloj redakti
- Eta priskribo, kun pluaj bildoj. Arkivigite je 2014-12-20 per la retarkivo Wayback Machine
- Teorioj pri la profundeco de la Rhume-fonto. Arkivigite je 2011-07-19 per la retarkivo Wayback Machine
Oficiala priskribo de Rhume-fonto.