|
'''DoĵoDoĝo''' (''doge'' [doxjedoĵe] "duko, princo, reganto") estis gvidanto de la Venecia Respubliko dum pli ol mil jaroj (8-18. jc.), simbolo de la sendependeco de la Venecia ŝtato. La titolon oni uzis por mallonga tempo en Genova.
La vorto venas el la latina vorto ''dux'', „gvidanto”. Ĝi historio reiras al tiu epoko, kiam Venecio ŝajne estis vazalo de la Bizanca imperio. La institucio de la doĵodoĝo elformiĝis en la 8-a jarcento. Laŭ la tradicio, la unua doĵodoĝo estis Paolo Lucio Anafesto, elektita en 697.
Dum la 8-12-aj jarcentoj, la doĵodoĝo havis larĝan potencon kaj la titolo ne estis heredebla, ĉiu provo fisaskis, kiu volis heredigi la titolon. Ekde la 12-a jarcento, la aristokrataro limigis rajtojn de la doĵodoĝo, fondis novajn instituciojn, kiuj transprenis multajn regadan taskon. La enoficiĝanta doĵodoĝo devis ĵurdeklari, kio malpliigis lian regpovon.
Samtempe oni decidis pri kondiĉoj por la titolo. Oni elektis la doĵondoĝon por tuta vivo el la gvidantaj veneciaj familioj. En la 15-a jarcento, la doĵodoĝo estis tiu duko, kiu devis obei al la leĝoj. La lasta doĵodoĝo Ludovico Manin estis senpotencigita en 1797, kiam Napoleono konkeris Nord-Italion.
==Famaj doĵojdoĝoj de Venecio==
La plej famaj, kapablaj doĵojdoĝoj havis gravan politikan rolon kiel ekz. Enrico Dandolo (regis 1192–1205), gvidanto de la kvara krucmilito kaj Francesco Foscari (regis 1423–57), dum kies regado komenciĝis la surteraj konkeroj de Venecio.
==DoĵoDoĝo de Genova==
En Genova, oni enkondukis la saman titolon, regpotencon en 1339 -laŭ ekzemplo de Venecio -, por fini la batalojn de la urbaj partioj. Tie elektis la doĵondoĝon la popolo ekde 1384 ĝis 1515 preskaŭ senescepte. Oni reenkondukis la institucion en 1528, sed tiam oni elektis la doĵondoĝon el la aristokratoj kaj nur por du jaroj. Tiu institucio ĉesis same kiel en Venecio, per konkero de la francoj.
[[Doĵo-palaco]]
| 