Konkana lingvo: Malsamoj inter versioj

Ĝi inkluzivas gravan nombron de pruntvortoj[[pruntvorto]]j derivitaj de la [[Dravidadravida lingvaro]] <ref>http://ccat.saj.upenn.edu/~fsouth/DravidianElement.pdf</ref>. Ĝi havas influas de multaj lingvoj inkluzivanta la [[Portugala lingvo|portugalan]], la [[Kanara lingvo|kanaran]], la [[Tulua lingvo|tuluan]], la [[Marata lingvo|maratan]] kaj la [[Perso-araba skribsistemo|perso-araba]]n.

La alveno de la [[Portugalio|portugaloj]] kondukis al gravaj ŝanĝoj en la konkana. La konvertiĝo de konkanoj al [[Kristanismokristanismo]] kaj la religia politikojdepolitikoj de la portugaloj kaŭzisigis grandan nombron deda konkanoj fuĝi al najbaraj teritorioj. La izolado de hinduaj kaj kristanaj konkanoj pliigis la fragmentiĝon de la konkana en multajn dialektojn.

La lingvo disvastiĝis al [[Kanario]] aŭ [[Karavalio]] (marborda Karnatako), [[Konkanio|Kokan-patta]] (marborda - konkaniakonkana dividaĵo de Maharaŝtro) kaj Keralao dum la lasta 500 jaroj pro al migrado de konkanoj. Kvankam malmultaj konkanoj eble estis jam tie en la najbaraj areoj, kaj kvankam eble okazis migradoj pro ekonomiaj kaŭzoj en la pasinteco, la ĉefa kaŭzo de migrado estis la portugala regado super Goao.

La lingvon disvastigis al tiuj areoj [[Hinduo|hinduaj]] kaj [[Kristano|kristanaj]] parolantoj de la konkana en tri ondoj de migrado. La unua migrado okazis dum la fruaj jaroj de la portugala reguloregado kaj de la [[Inkvizicio]] de la [[1560-oj]] p.K. La dua ondo de migrado estis dum la milito en [[1571]] kun la Sultano de [[Bijapur]]. La tria ondo de migrado okazis dum la militoj de [[1683]]-[[1740]] kun la [[MarathaMarata Imperio|maratoj]]. Dumke la unua ondo temis pri hinduoj fuĝantaj religian persekutadon, la dua kaj tria ondoj konsistis ĉefe ekel kristanoj.<ref name = "indiacatholic"/>

Ĉi tiuj migremaj komunumoj kreskis en relativa izolo kaj ĉiu ellaboriellaboris sian propran dialekton. Ĉar tiuj komunumoj devis ĉiutageinteragiĉiutage interagi kun alieajaliaj en lokaj lingvoj, la konkana dialektoj montras fortajn lokajn influojn skribsistemajn, vortoprovizajn kaj ankaŭ stilajn.

Frue en la epoko de portugala koloniado, kristanaj misiistoj komprenis la gravecon propagi en lokaj lingvoj, kaj tradukis kristanan literaturon en la konkanan kaj iamiam en la maratan; la plej rimarkinda inter ili estis [[Tomaso Stephens (misiisto)|Patro Tomaso Stephens]] ("stivenz").

En [[1684]] p.K., la portugalaportugaloj malpermesis la uzon de lokaj lingvoj en iliaj hindiaj teritorioj ĉar ili servis kiel perilo por hindua religia instruado. Ili ankaŭ volis tranĉi la ligojn kiujkiujn la novaj konvertitoj havis kun sia kulturo. KunigitaKunigite kun la trudo de la portugala kiel oficiala lingvo, tio kondukis al kontinua malprosperiĝo de la konkana, kiu malkiel la plejo da hindiaj lingvoj havis absolute nenian ŝtatan mecenaton. La uzado de la portugala kondukis al la influo de la portugala en la konkana parolata de la kristanoj. Samtempe, la hinduoj de Goao sin turnis al la [[Marata lingvo|marata]] kiel lingvo de religiaj ceremonioj. Ankaŭ, la interagado inter maratoj kaj konkanoj en la pasinteco, kiu tiam rezultigis, ke la konkanoj estis [[bilingvismo|dulingvaj]] kun la marata, nun ĉementis (forte fiksis) la statuson de la marata kiel la ĉiutaga lingvo de hinduoj en Goao, inkluzive de la konkanoj. Supraklasaj kristanoj uzis la konkanan nur por komuniki kun la subaj klasoj kaj la malriĉamalriĉaj, uzante la portugalan en sociaj kunvenoj. <ref name="MadhaviSardesai">http://www.india-seminar.com/2004/543/543%20madhavi%20sardesai.htm Mother Tongue blues (~Patrinlingvaj malgajoj) - Madhavi Sardesai</ref>

Dume, la migremaj komunumoj ekster Goao konservis la konkanan vivanta, kaj la lingvo iĝis pli disdialekta. La nagaria skribsistemo ekuziĝis en [[Maharaŝtro]], dum la Kanarakanara Skribsistemoskribsistemo estis uzata de migrintoj al [[Karnatako]].

[[Dosiero:Shenoy Goembab portrait.jpg|thumb|left|150px|[[Shenoi Goembab]], respektata kiel pioniro de la moderna konkana literaturo kaj gvida simplolulosimbolulo por konkana unueco]]

La konkana estis en malgaja stato, pro la uzado de la portugala kiel la oficiala kaj socia lingvo inter la kristanoj;, la pliuzado de la marata prefere al la konkana inter hinduoj, kaj la konkana Kristano-Hindua disdivido. RimarkanteRimarkinte tion Vaman Raghunath Varde Valaulikar entreprenis mision unuigi ĉiujn konkanojn, hinduajn kaj ankaŭ kristanojnkristanajn, sendistinge de kasto aŭ religio. Li rigardis ĉi tiun movadomovadon ne nur kiel naciismanaciisman movadomovadon kontraŭ portugala regulorego, sed ankaŭ kontraŭ la dominado de la marata super la konkana. Preskaŭ solfare li krucmilitis, verkante nombron da verkoj en la konkana. Oni takasa lin kiel la pioniron de la moderna konkana literaturo, kaj li estas kareseme memorata kiel [[Shenoi Goembab]].<ref>http://www.goanews.com/shenoi.htm</ref>

Tamen, kun la reorganizo de ŝtatoj laŭ lingvaj linioj, kaj kun kreskantaj petoj de Maharaŝtro, kaj ankaŭ de maratoj en Goao por la merga unuigo de Goao en Maharaŝtron, intensa debato komenciĝis en Goao. La ĉefaj demandoj diskutataj estis la statuso de la konkana kiel sendependa lingvo kaj la estonteco de Goao kiel parto de Maharaŝtro aŭ kiel sendependa ŝtato (sube vidu sekcion Konkana-marata diskuto). Plebiscito konsevis Goaon kiel sendependan ŝtaton en [[1967]].<ref>http://www.goanews.com/opinion.htm</ref> Tamen, la angla, la hindia kaj la marata daŭras esti la preferataj lingvoj por oficiala komunikado, dum la konkana estas flankigita.<ref name="goacom2049">http://www.goacom.org/news/getStory.php?ID=2049</ref>

Kun la daŭra insistado de iuj maratoj, ke la konkana estas dialekto de la marata kaj ne sendependa lingvo, la afero estis fine lokita antaŭ la akademion Sahitya. Sunit Kumar Chatterjee, la prezidento de la Akademiakademio enoficigienoficigis komitaton de lingvaj kompetentuloj por kvitiĝi la disputon. En laLa '''26-aan de februaro, 1975''', la Komitatokomitato post konvena interkonsiliĝo, venis al la konkludo (tiu, ke, kiu)la konkana estitaestas ja sendependa kaj literatura lingvo. <ref>http://www.konkaniworld.com/heritage/index.asp?id=246</ref>

Ĉio ĉi tio faritafaris neniajn ŝanĝojn en Goao. Fine laca de la malrapido, amantoj de la konkana lanĉis agitadon postulantan oficialan statuson por la konkana en [[1986]]. La agitado iĝis violenta en diversaj lokoj rezultigante la morton de ses agitantoj. Fine, en la '''4-aan de februaro 1987''', la leĝdona asembleo de GoaoleĝigisGoao leĝigis la Oficialan Lingvan Akton farante la konkanan la Oficialanoficiala Lingvonlingvo de Goao.<ref name="goacom2049"/>

La konkana estis inkludita en la Oka Tabelo de la Konstitucio de Barato, per la Sepdek-Unua Amendo en la '''31-aan de deaŭgustoaŭgusto 1992''', aldonantealdonanta ĝin al la listo de Naciaj Lingvoj.

La konkana estas skribita en nombro da skribsistemoj. La [[Brahmabrahma skribsistemo]] estis originale uzata sed eksmodiĝis. [[Nagario]] estas la oficiala skribsistemo por la konkana en Goao. La [[Latina alfabeto|ltinidalatinida skribsistemo]] estas ankaŭ populara en Goao. La [[Kanarakanara skribsistemo]] estas uzata inter la konkana loĝantaro de [[Karnatako]]. La [[Malayalama skribsistemo]] estas uzata de la konkana komunumo, centrita ĉirkaŭ la urboj [[Koĉin]] kaj [[Koĵikode]] en la ŝtato [[Keralao]]. Konkanaj islamanoj en marborda Maharaŝtro kaj Bhatkal taluka de Karnatako uzas la araban skribsistemon por skribi la konkanan.<ref name="MadhaviSardesai"/>

* '''Suda konkana''' — Dialektoj parolataj en la Kanarakanara regiono de Karnatako kiu venis en proksima kontakto kun la Tuluatulua kaj la Kanarakanara.

La problemoj prezentitaj de multaj skribsistemoj kaj variantaj dialektoj efikas kiel malhelpaĵo en la klopodoj unuigi la konkanojn. La decido uzi nagarion kiel oficiala skribsistemo kaj la antruza dialekto renkontis oponon kaj en Goao kaj ekster ĝi<ref name="goacom2049"/>. La kritikantoj pretendas, ke la antruza dialekto estas nekomprenebla al la plejo da goaanoj, por ne paroli pri alia konkanoj, kaj, ke la nagario estas uzata tre malmulte kompare al la latina skribsistemo en Goao aŭ al la Kanarakanara skribsistemo en marborda Karnatako<ref name="goacom2049"/>. Elstare inter la kritikantoj estas lakonkanaj katolikoj en Goao, kiuj estas ĉe la antaŭo de la konkana agitado en 1986-87 kaj jam longatempe uzadas la latina n alfabeton inkluzive produkti literaturon en la latina alfabeto. Ili estas postulantaj, ke la latina skribsistemo estu donita statuson egalan al tiu de nagario. <ref>http://timesofindia.indiatimes.com/NEWS/hindia/GoagroupwantskonkanainRomanscript/articleshow/1644404.cms</ref>