Konkana lingvo: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Oryanw (diskuto | kontribuoj)
Neniu resumo de redakto
Oryanw (diskuto | kontribuoj)
daxrigas duafazan prilaboron
Linio 17:
<!--{{Incubator|kodo=kok|prefikso=Wp}}-->
 
La '''Konkana Lingvo''' ([[Nagario|Nagarie]]: कोंकणी, [[Latina Alfabeto|rome]]: Konknni, [[Kanara skribsistemo|kanare]]: ಕೊಂಕಣಿ, [[MalayalamMalajalama skribsistemo|malayalamemalajalame]]: കൊംകണീ, [[IAST]]: ''<!--{{IAST|-->koṃkaṇī<!--}}-->'') estas lingvo de [[Barato]], kaj apartenas al la Hindeŭropa familio de lingvoj. Ĝi estas [[Hindo-arjaj lingvoj|hindo-arja lingvo]], parolata sur la okcidenta bordo de Barato nomita Konkanio (en:"''Konkan"'').
 
Ĝi inkluzivas gravan nombron de [[pruntvorto]]j derivitaj de la [[dravida lingvaro]] <ref>http://ccat.saj.upenn.edu/~fsouth/DravidianElement.pdf</ref>. Ĝi havas influas de multaj lingvoj inkluzivanta la [[Portugala lingvo|portugalan]], la [[Kanara lingvo|kanaran]], la [[Tulua lingvo|tuluan]], la [[Marata lingvo|maratan]] kaj la [[Perso-araba skribsistemo|perso-araba]]n.
Linio 30:
== Fontoj ==
La regiono Konkanio estas la mallarĝa strio de lando inter la Sahayadri[[Sahajadria Montaro]] kaj la [[Araba Maro]] laŭ la okcidenta bordo de Barato. La konkana lingvo evoluiĝis en tiu regiono, primare en Gomantak (nun [[Goao (ŝtato)|Goao]]).
 
Estas du teorioj koncerne la fontojn de la konkana.
Linio 79:
== Skribsistemoj ==
 
La konkana estas skribita en nombro da skribsistemoj. La [[brahma skribsistemo]] estis originale uzata sed eksmodiĝis. [[Nagario]] estas la oficiala skribsistemo por la konkana en Goao. La [[Latina alfabeto|latinida skribsistemo]] estas ankaŭ populara en Goao. La [[kanara skribsistemo]] estas uzata inter la konkana loĝantaro de [[Karnatako]]. La [[Malayalamamalajalama skribsistemo]] estas uzata de la konkana komunumo, centrita ĉirkaŭ la urboj [[Koĉin]] kaj [[Koĵikode]] en la ŝtato [[Keralao]]. Konkanaj islamanoj en marborda Maharaŝtro kaj Bhatkal taluka de Karnatako uzas la araban skribsistemon por skribi la konkanan.<ref name="MadhaviSardesai"/>
 
{|class="wikitable"
|+Konkanaj Alfabetoj
|-
!width="10%"|IFA Simbolo!!width="10%"|Modifita nagaria alfabeto!!width="10%"|Norma nagaria alfabeto!!width="10%"|Latina alfabeto!!width="10%"|Kanara alfabeto!!width="10%"|MalayalamaMalajalama alfabeto!!width="10%"|Araba alfabeto
 
|-align="center"
Linio 91:
|ɑː||आ||आ||a||ಆ||Mal||Araba
|-align="center"
|mi||इ||इ||mii||ಇ||Mal||Araba
|-align="center"
|iː||ई||ई||mii||ಈ||Mal||Araba
|-align="center"
|u||उ||उ||u||ಉ||Mal||Araba
Linio 102:
|-align="center"
|ɛ||ऍ||ए||e||ಎ||Mal||Araba
 
|-align="center"
|æ||neneniu simbolo||ए aŭ ऐ||e||ಎ aŭ ಐ||Mal||Araba
 
|-align="center"
|əi||ऐ||ऐ||ai/oi||ಐ||Mal||Araba
Linio 115 ⟶ 113:
|əu||औ||ಔ||au/ou||||Mal||Araba
|-align="center"
|ⁿ||अं||अं||om/suron||ಅಂ||Mal||Araba
|-align="center"
|k||क||क||k||ಕ್||Mal||Araba
Linio 143 ⟶ 141:
|ɲ||ञ||ञ||nh||ಞ||Mal||Araba
|-align="center"
|ʈ||ट||ट||tajpeska tiparo TTFtt||ಟ್||Mal||Araba
|-align="center"
|ʈʰ||ठ||ठ||tth||ಠ್||Mal||Araba
|-align="center"
|ɖ||ड||ड||dDdd||ಡ್||Mal||Araba
|-align="center"
|ɖʱ||ढ||ढ||ddh||ಢ್||Mal||Araba
Linio 155 ⟶ 153:
|t̪||त||त||t||ತ್||Mal||Araba
|-align="center"
|t̪ʰ||थ||थ||(th, -a)||ಥ್||Mal||Araba
|-align="center"
|d̪||द||द||d||ದ್||Mal||Araba
Linio 173 ⟶ 171:
|m||म||म||m||ಮ್||Mal||Araba
|-align="center"
|j||य||य||mii/e/ie||ಯ್||Mal||Araba
|-align="center"
|ɾ||र||र||r||ರ್||Mal||Araba
Linio 187 ⟶ 185:
|ɦ||ह||ह||h||ಹ್||Mal||Araba
|-align="center"
|ɭ||ळ||ळ||lLll||ಳ್||Mal||Araba
|-align="center"
|ʋ||व||व||v||ವ್||Mal||Araba
Linio 194 ⟶ 192:
== Dialektoj ==
La konkana, kvankam ĝi havas malgrandan loĝantaron, montras tre altan nombron da [[Dialekto|dialektoj]]. La dialekta arba strukturo de la konkana povas facile esti klasifikitaklasifeblas laŭ la regiona, religia, kasta, kaj loka lingva influoj.<ref name="MadhaviSardesai"/>
 
Malsamaj esploristoj estas klasifintaj la dialektojn malsame.
Linio 200 ⟶ 198:
=== Klasifiko de N.G. Kalelkar ===
Surbaze de la historiaj eventoj kaj kulturaj ligoj de la parolantoj N.G. Kalelkar ĝenerale klasifis la dialektojn en tri ĉefajn grupojn:<ref name="MadhaviSardesai"/>
* '''Norda konkana''' — Dialektoj parolataj en la distrikto RatnagiriRatnagirio de Maharaŝtro kun forta kulturaj ligas)ligoj al la marata.
* '''Centra konkana''' — Dialektoj en Goao, kie la konkana venis en proksima kontaktokontakton kun la portugalaj lingvo kaj kulturo.
* '''Suda konkana''' — Dialektoj parolataj en la kanara regiono de Karnatako kiu venis en proksima kontaktokontakton kun la tulua kaj la kanara.
=== Klasifiko de Ethnologue (ISO) ===
La [[ISO 639-3]] klasifikas la '''konkanan ''ĝenerala [[makrolingvo]]''' (ISO 639-3:[[kok]]) en <ref>http://www.sil.org/iso639-3/documentation.asp?id=kok</ref>:
*'''Goaa konkana''' (ISO 639-3: gom )
*'''Konkana (persona lingvo)''' (ISO 639-3: knn)
 
La listo de konkana dialektoj haveblajlistitaj de [[Ethnologue]] estas kiel sekvas:
*'''Dialektoj de la konkana''' (ISO 639-3: knn):<ref nomo ="ethnologknn"/>
**Agari de Kolaba
Linio 223 ⟶ 221:
**Mahari (Dhed, Holia, Parvari)
 
*'''Dialektoj de la goaa konkana''' (ISO 639-3: gom): <ref>http://www.ethnologue.com/showlanguage.asp?code=gom</ref>
**Normo konkana (Goaa)
**Bardeskari (Gomantaki)
Linio 233 ⟶ 231:
=== Parencaj lingvoj/dialektoj ===
Aliaj lingvoj/dialektoj kiu estas inkluzivitaj perde ISO 639-3 en la '''konkana familio de la lingva arbo''' <ref name="ethno92010"/> sed ne povas esti konsiderataj kiel dialektoj de la konkana (ili povas esti konsiderataj kiel [[fratima lingvoa|fratinaj lingvoj]]):
*Katkari (kfu)
*Kukna (kex)