Kiel registrite je 18:42, 23 jun. 2007 redakti Bot-Schafter (diskuto \| kontribuoj) 2 776 redaktoj e Aldonis ligilon al elstara artikolo por pt:Braga ← Iru al antaŭa ŝanĝo		Kiel registrite je 19:20, 10 jul. 2007 redakti malfari Roberto (diskuto \| kontribuoj) Patrolantoj 43 327 redaktoj Neniu resumo de redakto Iru al sekvanta ŝanĝo →
Linio 1: '''~~Brago~~Braga''', foje esperantigita '''~~Braga~~Brago''' ~~en la portugala~~, estas unu de la plej '''malnovaj [[portugalio\|portugalaj]] ~~urboj~~[[urbo]]j''' kaj unu el la plej malnovaj kristanaj urboj de la [[mondo]]; fondita en ~~romiana~~[[romio\|romia]] tempo kiel ''Bracara Augusta'', estis urbo jam dum pli ol '''2000 jaroj'''. Situa en la [[nordo de Portugalio]], kaj pli precize en la [[valo]] de [[Cávado]] (Kavado), Brago enhavas '''171 mil ~~loĝantojn~~[[loĝanto]]jn''', kaj estas [[centro]] de la Granda Areo Metropolitana de la rivero [[Minjo]], kun ĉirkaŭ 800 mil loĝantoj. [[Dosiero:250px-LocalBraga.svg.png\|thumb\|right\|Situo de Brago en Portugalio]] Estas urbo plena de [[kulturo]] kaj ~~tradiciojn~~[[tradicio]]j, kie la [[Historio]] kaj la [[religio]] vivas kune kun la [[teknologia industrio]] kaj la bohemia [[universitata vivo]]. En la [[popola esprimmaniero]], '''Brago''' estas konata kiel: La '''Urbo de la Arkiepiskopoj''': dum jarcentoj ĝia [[Arkiepiskopo]] estis la plej grava de la [[Iberia Duoninsulo]]; ankoraŭ li posedas la antikvan titolon Primaz das Espanhas (Unua Arkiepiskopo de la ~~Hispanioj~~[[Hispanio]]j). La '''Portugalia [[Romo]]''': en la [[16-a jarcento]] la Arkiepiskopo [[Diogo de Sousa]], [[episkopo]] de [[Porto]] kaj arkiepiskopo de '''Brago''', influita pro sia vizito al la urbo [[Romo]], projektas novan urbon kie la [[placo]]j kaj la [[preĝejo]]j abundu tiom kiom en [[Romo]]. Ankaŭ estas kialo la fakto, ke estas multegaj preĝejoj por km² en Brago. Krome la urbo estas konsiderata kiel la plej grava centro de religiaj studoj en [[Portugalio]]. La '''Urbo de la [[Baroko]]''': dum la [[18-a jarcento]] la [[arkitekto]] [[André Soares]] ŝanĝas la urbon Brago en modelon de la [[Baroko]] en [[Portugalio]]. La '''Romiana Urbo''': en tiu tempo Brago estis la plej grava urbo de la [[teritorio]] kie poste estos [[Portugalio]]. [[Ausonjo]], elstara [[klerulo]] de [[Bordozo]] kaj [[prefekto]] de [[Akitanio]], inkludis [[Bracara Augusta]] inter la plej grandaj urboj de la [[Romia Imperio]]. La '''[[Ĉefurbo]] de la [[provinco]] [[Minjo]]''' aŭ ''"[[Koro]] de la provinco [[Minjo]]"'', pro esti lokita en la centro de tiu provinco. Brago havas iom de la tuta provinco kaj inverse. La '''Urbo de la Tri Sakraj Montoj''': kiuj estas [[sanktejoj]] situataj en la sudoriente de la urbo en [[montaro]], kaj estas el oriente ĝis [[sudo]]: la Bom Jesus (Bona Jezuo), [[Sanktuaro]] de Sameiro kaj la Falperra ([[Preĝejo de Sankta Maria Madalena]] kaj Sankta Marta de Korticas). La urbo limas norde kun la [[Alta Minjo]], oriente kun la [[Nacia Parko de Peneda-Gerês]], sude kun la bienaro de Basto kaj la industria Ave kaj okcidente kun la marbordo Minjano. Linio 23: ==Historio== Ŝpuroj de homa ĉeesto en la regiono estas jarmilaĝaj. Unu el la plej antikvaj estas la [[Mamoa de Lamas]], megalita [[monumento]] konstruita en la [[Neolitiko]]. Oni supozas, ke ekzistis ia loĝantaro en Brago en la [[Bronzepoko]] kaj [[nekropolo]]. En la [[Ferepoko]] estis loĝejo en alta situo nomita “[[castro]]" (kastro). Poste okazis la invado de [[Keltoj]], kiuj miksiĝis kun la poste alvenintaj romianoj kaj de tiu mikso naskis la popolo [[Brakaroj]]. ===Bracara Augusta=== En la [[2-a jarcento a.K.]], la regiono estis konkerita de la [[Romianoj]] kiuj kontruis la urbon la jaron [[-16\|16 a.K.]], kaj nomis ĝin [[Bracara Augusta]], kiel omaĝo al la Imperiestro [[Cezaro Aŭgusto]]. [[Bracara Augusta]], estis ĉefurbo de la regiono [[Gallaecia]] ([[Galegio]]). Oni supozas laŭ legendoj ke ankaŭ la arkiepiskopo estis tiama. En la jaro [[385]] la [[Papo]] mencias la ~~metropolitecon~~[[metropoliteco]]n de [[Bracara Augusta]]. Post la romiana konkero, [[Bracara Augusta]] iĝis politika kaj kultura ĉefurbo de la [[regno]] de la [[Suevoj]], kiu enhavis ankaŭ [[Galegio]]n kaj atingis la ~~riveron~~[[rivero]]n [[Taĵo]]. La [[reĝo]] [[Ariamiro]] kunvokis la [[koncilio]]n de Brago, el la 1a[[1-a de ~~Majo~~majo]] de [[561]] aĝis [[563]], prezidita de [[~~São~~Sankta ~~Martinho~~Martino de Dume]], [[episkopo de Brago]]. El tiu koncilio rezultis gravaj ~~reformoj~~[[reformo]]j por la eklezia kaj eĉ lingva kampoj kiel la ~~tagoj~~[[tago]]j de la semajno ''Lunae dies, Martis dies, Mercurii dies, Jovis dies, Veneris dies, Saturni dies, Solis dies'', por ''[[Lundo]], [[mardo]], [[merkredo]], [[ĵaŭdo]], [[vendredo]], [[sabato]], [[dimanĉo]]''. Poste la [[popolo]] de [[Suevoj]] dekadenciĝis kaj la [[regiono]] estis konkerata de la [[Gotoj]], dum pli ol tri ~~jarcentoj~~[[jarcento]]j. En [[716]], la [[Maŭroj]] konkeris kaj trodetruis la [[urbo]]n pro ties reliegeco kaj araba estis la regiono ĝis la rekonkero farita de la reĝo [[Alfonso la 3-a de Asturio]]. Linio 36: ===Brago=== [[Dosiero:Braga-mapa mediaval.jpg\|thumb\|right\|230px\|Mezepoka mapo de la urbo]] En la [[11-a jarcento]] la urbo estis reorganizita, eble jam sub la nomo de "Brago". Oni konstruis [[murego]]n kaj [[katedralo]]n, sub ordono de la episkopo [[D. Pedro de ~~Brago~~Braga]], sur restaĵoj de antikva [[romia templo]] poste kristana [[preĝejo]]. Tiuj estis la centro kaj la ĉirkaŭilo de la tiama urbo. En la 11-a kaj [[12-a ~~jarcentoj~~jarcento]]j la urbo estis posedaĵo ĉu de ~~princino~~[[princo]]j ĉu de ~~episkopoj~~[[episkopo]]j. En tiu epoko estis konkurenco inter episkopejoj de Brago kaj de de [[Santiago de Compostela]], kies arkiepiskopo [[Diego Gelmírez]] ŝtelis la sanktajn restaĵojn de Brago, kiuj ne estis redonitaj ĝis fino de la [[20-a jarcento]]. En la 13-a kaj [[14-a ~~jarcentoj~~jarcento]]j oni konstruis ~~kastelon~~[[kastelo]]n kaj oni rekonstruis la ~~muregon~~[[murego]]n. Ekde la [[16-a jarcento]] oni ŝanĝis la urban ~~strukturon~~[[strukturo]]n trapasante la muregon kaj renovigante la mezepokajn ~~konstruaĵojn~~[[konstruaĵo]]jn. En la [[18-a jarcento]] la urbo denove ŝanĝiĝas pro la [[konstruo]] de elstaraj ekzemplo de la [[arkitekturo]] de la [[Baroko]] kaj la [[Novklasiko]]. Dum la [[19-a jarcento]] okazas malfacilaĵoj pro ~~militoj~~[[milito]]j kontraŭ [[Napoleono]] kaj [[liberalulo]]j. En [[1834]], estis forigitaj religiaj ordenoj kaj la urbo dekadenciĝis. En [[1875]] estis inaŭgurataj de la reĝo [[~~Luizo~~Ludoviko la 1-a de Portugalio]] la [[fervojo]] de Brago. La [[28-a de majo\|28an de majo]] de [[1926]], la [[generalo]] [[Gomes da Costa]] komencigis en Brago la ~~Revolucion~~[[Revolucio]]n de [[1926]]. Fine de la 20-a jarcento Brago sufiĉe disvolviĝis kaj iĝis la tria urbo de la lando. ==Geografio== [[Dosiero:Braga relevo.png\|270px\|left\|thumb\|La urba teritorio]] Situa kerne de la provinco Minjo]], Brago troviĝas en regiono inter ~~oriente~~[[oriento]] kaj ~~okcidente~~[[okcidento]], inter [[montaro]]j, [[arbaro]]j kaj ~~kamparoj~~[[kamparo]]j ĝis la grandaj [[valo]]j, [[ebenaĵo]]j kaj ~~herbejoj~~[[herbejo]]j. Fizike la urbo troviĝas je <span class="plainlinks">[http://tools.wikimedia.de/~magnus/geo/geohack.php?params=41_32_39_N_08_25_19_W 41° 32' N 08° 25' O]</span><ref>[http://www.cm-Brago.com.pt/turismo/cidade/situacao_geografica/situacao_geografica.asp Câmara Municipal de Brago]</ref>, nordokcidente de la [[Iberia Duoninsulo]], precize inter la riveroj [[Doŭro]] kaj [[Minjo]]. Ĝi okupas 183,51 km², kaj altas inter 20 ĝis 572 metroj de altitudo. La nordo estas ebenaĵo de la valo de la rivero [[Cávado]]. La oriento estas montara pro lokoj kiel [[Serra do Carvalho]] (479 m), [[Serra dos Picos]] (566 m), Monto de [[Sameiro]] (572 m) kaj la Monto Sankta Marta (562 m). Inter la [[Serra do Carvalho]] kaj la [[Serra dos Picos]] naskiĝas la rivero [[Este]]. La centro de la urbo troviĝas ĉe la monteto [[Cividade]] (215 m), kaj disiĝas al [[valo]] de la rivero [[Cávado]] norde kaj okcidente kaj al [[valo]] de la rivero [[Este]] oriente kaj sude.

Braga: Malsamoj inter versioj