Runaj alfabetoj: Malsamoj inter versioj

|}

=== La Danaj runoj ===

[[Image:Rökstenen 1.JPG|thumb|La Rök-ŝtono en Rök, Svedio|left]]Iutempe inter la 5-a kaj la 6-a jarcentoj ŝanĝiĝis la malnovan, ĝermanan runalfabeton al nova sistemo; la pli junaj runoj aŭ la danaj runoj. Oni ne certe scias kial tio ŝanĝo okazis, la ŝanĝoj ne aperis gradon post grado sed subite. En la 9-a jarcenta runŝtono de Rök (bildo) ambaŭ sistemoj estas uzita, fakto kiu diras al ni ke eble la nova sistemo estis verko de sola homo aŭ grupo.

La danaj runoj havas pli malmultajn da literoj, kio farigas la sistemon pli facila je skribi, sed pli malfacile leĝata. Pro tial evoluiĝis sistemon per uzi la saman runliteron al du aŭ pli sonoj, pro diferencigi la sonojn oni metas punkton en la signo, tia runo nomiĝas [[Pikiĝaj runoj|pikiĝa runa]].

 

La danaj runoj estas la runoj de la famaj [[runŝtono|runŝtonoj]] – ekzistas iom da ĝermanrunaj runŝtonoj kaj runenskribitaĵoj, sed ili ofte estas mallongtekstaj kaj/aŭ nedeĉifrataj. La skandinava literaturo ekis kiam la enĉizis poemojn, rakontojn kaj tombtekstojn en la skandinava granito – la plej konata, longa kaj grava teksto de pra-historia skandinavio estas la Rök-ŝtono kun la unua ekzemplo de sveda poezio, la poemo pri [[Teodoriko la granda]] (kiu fakte priskribas faman statuon de li en [[Ravenna]], [[Italio]], poste en [[Aĥeno]], [[Germanio]] ĉar [[Karolo la granda]] movigis ĝin tie): <i>Teodoriko la brava / ĉefo de la marmilitistoj, / regis ĉi tiojn marbordojn de Hreið-maro. / Nun li sidas arme / en sia gota ĉevalo, / ŝildo ŝovita en brako, / princo de la Mæringoj.</i>