Korea lingvo: Malsamoj inter versioj
| [nekontrolita versio] | [nekontrolita versio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
SieBot (diskuto | kontribuoj) e roboto modifo de: no:Koreansk, oc:Lenga coreana |
Neniu resumo de redakto |
||
Linio 1:
'''Korea''' (한국어/조선말, vid [[malsupre]]) estas la [[oficiala lingvo]] kaj de [[Nord-Koreio]] kaj [[Sud-Koreio]]. estas ankaŭ unu el la du oficialaj lingvoj en la [[Yanbian Korea Memstara Antaŭ]] en [[Ĉinio]]. Estas pri 80 milionoj Koreaj parolantoj, kun grandaj grupoj en diversaj Postsovetiaj statoj, kaj ankaŭ en alia diasporo loĝantaroj en [[Ĉinio]], [[Aŭstralio]], [[Usono]], [[Kanado]], [[Brazilo]], [[Japanio]], kaj pli lastatempe, la [[Filipinoj]].
La genealogia [[klasifiko]] de la Korea lingvo estas debat. Multaj lingvistoj loko ĝi en la [[Altaic]] lingvo familio, sed iuj konsideras ĝin esti lingvo izolas. estas aglutina en ĝia morfologio kaj SOV en ĝia sintakso. kiu simil la Japana kaj Vjetnamaj lingvoj, Korea lingvo estis influ de la Ĉina lingvo en la formo de Koreaj vortoj. Indiĝenaj Koreaj vortoj konsistigas proksimume 35% de la Korea vortenhavo, dum pri 60% de la Korea vortenhavo konsistas el Koreaj vortoj. la restanta(j) 5% ven de prunto vortoj de aliaj lingvoj, 90% el kiu(j) estas de La angla.
==Nomoj==
La Koreaj nomoj por la lingvo estas bazitaj sur la [[nomoj por Koreio]] uz en Norda kaj SudKoreio.
En NordKoreio kaj Yanbian en Ĉinio, la lingvo estas plejofte nomita ''Chosŏnmal'' (조선말; kun Hanja: 朝鮮말), aŭ pli formale, ''Chosŏnŏ'' (조선어; 朝鮮語).
En la Respubliko de Koreio, la lingvo estas plejofte nomita ''Hangungmal'' (한국말; 韓國말), aŭ pli formale, ''Hangugeo'' (한국어; 韓國語) aŭ ''Gugeo'' (국어; 國語; laŭvorte "nacia lingvo"). estas foje familiare nomita ''Urimal'' ("nian lingvon"; 우리말 en unu vorto en SudKoreio, 우리 말 kun spaco en NordKoreio).
Aliflanke, Koreaj homoj en la eks.. SOVETUNIO, kiuj(n) temas pri si ĉar Koryo-saram (ankaŭ Goryeoin [고려인; 高麗人; laŭvorte, "Goryeo persono(s)"]) nom la ..n lingvo ''[[Goryeomal]]'' (고려말; 高麗말).
==Klasifiko==
La klasifikon de la moderna Korea lingvo estas necerta, kaj pro la manko de iu ĝenerale akcept teorio, estas foje priparolita konservative kiel lingvo izol.
Ekde la eldoniĝo de la artikolo de Ramstedt en 1926, multaj lingvistoj subten la hipotezo tio, ke Korea povas esti klasifik kiel Altaic lingvo, aŭ kiel relativa de proto. Korea similas Altaic lingvojn en tiu ili ambaŭ mank certaj gramatikaj elementoj, interalie nombro, sekso, artikoloj, fuzia morfologio, voĉo, kaj relativaj pronomoj (Kim Namkil). Korea precipe portas iuj morfologia simileco al iuj lingvoj de la Orienta Turkic grupo, nome Sakha (Yakut). Vinokurova, scienculo de la Sakha lingvo, notis, ke ŝat en Korea, kaj malsame de aliaj Turkic lingvoj aŭ diversaj aliaj lingvoj enketita pri, adverboj en Sakha estas deven de verboj pere de devena morfologio; tamen, ŝi ne sugest ĉi tiu implic iu rilato inter la du lingvoj.
estas ankaŭ konsider probable tio, ke Korea estas rilata iel al Japana, ekde la du lingvoj havas similan gramatikan strukturon. Genetikaj interrilatoj estas postul ambaŭ rekte kaj nerekte, tiu ĉi lasta aŭ tra lok ambaŭ lingvoj en la Altaic familio, aŭ de argument por interrilato inter Japana kaj la Buyeo lingvoj de Goguryeo kaj Baekje (vid malsupre); la propon Baekje interrilato estas subten cetere de fonologiaj similecoj kiel la ĝenerala manko de konsonantofinaj sonoj, kaj de parenca kiel Baekje mir, Japana mi- "tri". Cetere, estas sciataj kulturaj ligoj inter Baekje kaj Japanio; historia(j) indico(j) montr tio, ke, krom lud granda rolo en la fond kaj kresko de Yamato Japanio, multe de la Baekje supraj klasoj, kaj ankaŭ la metiistoj kaj negocistoj, fuĝ al Japanio kiam la reĝlando falis (kiu estas konfirmita de Japana Imperiestro Akihito en parolado mark lia 68th naskotago).
Aliaj argument, tamen, ke la similecoj ne pro iu genetika interrilato, sed tamen al sprachbund efiko. Vid Orientaziaj lingvoj por morfologiaj ĉefaĵoj dividita inter lingvoj de La oriento Azia sprachbund, kaj Japana lingvo klasifiko por pliaj sciigoj sur la ebla interrilato.
De la antikvaj lingvoj atestis en la Korea Duoninsulo, moderna Korea estas kiun oni kredas esti posteulo de la lingvoj de Samhan kaj Silla; estas nesciata ĉu ĉi tiuj estas rilat al la Buyeo lingvoj, tamen multaj Koreaj scienculoj kred ili estis reciproke komprenebla, kaj la kolektiva bazo de kio en la Goryeo periodo ..us kombin al fariĝ Mezo Korea (la lingvo antaŭ la ŝanĝoj ke la Sepjaro Milito alport) kaj iam Moderna Korea. La Jeju dialekto antaŭserv iuj arkaikaj ĉefaĵoj tio, ke ankaŭ povas esti trov en Mezo Korea, kies arae estas reten en la dialekto kiel klara vokalo.
estas ankaŭ franĝ teorioj propon diversaj aliaj interrilatoj; ekzemple, kelkaj lingvistoj kiel Homero B. Hulbert ankaŭ provis rilati Korean la Dravidian lingvojn tra la simila sintakso en ambaŭ.
==Dialektoj==
[[Image:Koreandialects.PNG|thumb|180px|Dialects of Korean]]
Koreio havas kelkajn dialektojn (nom mal [laŭvorte "parolado"], saturi, aŭ laŭta ekbruo en Korea). La normo lingvo (pyojuneo aŭ pyojunmal) de SudKoreio estas bazita sur la dialekto de la loko ĉirkaŭ Seulo, kaj la normo por NordKoreio estas bazita sur la dialekto parol ĉirkaŭ P'yŏngyang. Ĉi tiuj dialektoj estas simila, kaj estas efektive ĉiuj reciproke komprenebla, eble krom la dialekto de Jeju Insulo (vid Jeju Dialekto). La dialekto parol en Jeju estas efektive klasifik kiel alia lingvo de iuj Koreaj lingvistoj. unu el la plej rimarkindaj diferencoj inter dialektoj estas la uzo de emfaz: ..lingvanoj Seulo dialekto uz emfaz nemultan, kaj normo Sudkorea havas tre plata intonation; aliflanke, ..lingvanoj la Gyeongsang dialekto havas tre prononc intonation.
estas ankaŭ merit not, ke estas granda(j) indico(j) por historio de vasta dialekto ebenig, aŭ ... eĉ konverĝa evoluo aŭ intermixture de du aŭ pli originale klaraj lingvaj akcioj, en ne pli ol la Korea lingvo kaj ĝiaj dialektoj. Multaj Koreaj dialektoj havas bazan vortenhavon tio estas etimologie diferencas de vortenhavo de identa signifo en Normo Korea aŭ aliaj dialektoj, kiel Suda Jeolla dialekto /kur/ kontraŭ ..n. Normo Korea /ip/ "buŝo" aŭ Gyeongsang dialekto /ʨʌŋ.gu.ʥi/ kontraŭ ..n. Normo Korea /puːʨʰu/ "ajlo chives." Ĉi tiu sugestas ke la Korea Duoninsulo eble iam estita multe pli lingve diversaj ol estas nuntempe.[citaĵo bezon] Vid ankaŭ la Buyeo lingvoj hipotezo.
estas treega ferm konekto inter la dialektoj de Korea kaj la regionoj de Koreio, ekde la limoj kaj de estas plejparte ..n determin montoj kaj maroj. ĉi tie estas listo de tradicia dialekto nomoj kaj lokoj:
{| class="wikitable"
! Normo dialekto
! Kie uz
|-
| [[Seulo]]
| [[Seulo]] (서울), [[Incheon]] (인천), [[Gyeonggi]] (경기)
|-
| [[Pyongan dialect|P'yŏngan]] (평양)
| [[Pyongyang|P'yŏngyang]], [[Pyongan|P'yŏngan]] region, [[Chagang]] (North Korea)
|-
! Regiona dialekto
! Kie uz
|-
| [[Gyeonggi dialect|Gyeonggi]]
| Iuj Gyeonggi regiono ( SudKoreio)
|-
| [[Chungcheong dialect|Chungcheong]]
| Daejeon, Chungcheong regiono ( SudKoreio)
|-
| [[Gangwon dialect|Gangwon]]
| Far ( SudKoreio)/Kangwŏn ( NordKoreio)
|-
| [[Gyeongsang dialect|Gyeongsang]]
| Busan, Daegu, Ulsan, Gyeongsang regiono ( SudKoreio)
|-
| [[Hamgyong dialect|Hamgyŏng]]
| Rasŏn, Hamgyŏng regiono, Ryanggang ( NordKoreio)
|-
| [[Hwanghae dialect|Hwanghae]]
| [[Hwanghae]] region (North Korea)
|-
| [[Jeju dialect|Jeju]]
| [[Jeju]] Island/Province (South Korea)
|-
| [[Jeolla dialect|Jeolla]]
| [[Gwangju]], [[Jeolla]] region (South Korea)
|}
== Vidu ankaŭ jenon: ==
| |||