Nederlanda kuirarto: Malsamoj inter versioj

"Simpla, sed nutra". Tio verŝajne estas la plej uzata karakterizo de la nederlando kuirarto. En multaj kazoj tio estas vera. La nederlanda kuirarto estas de origino simpla kun multaj "unupot"-manĝaĵoj, aŭ pli bone dirite mikspotojmiksopotoj. Tio estas logike, ĉar en antaŭaj tempoj oni ne havis kvarbekajn gaskuirilojn, ĉio oni devis kuiri en la sama kuirpoto, kaj oni uzis malmulte da specialaj ingrediencoj kaj spicoj. Tiuj ja ne kreskis en Nederlando kaj oni manĝis ordinare tion kion oni rikoltis de la kampo.

Por laboreganta popolo en lando kie ofte estas malvarma, la manĝaĵo krome devas esti nutra. Do firma nutraĵo. Terpomoj, legomoj kaj sufiĉe granda peco da viando. MikspotoMiksopoto kun [[kolbaso]]. [[ruĝa beto|Ruĝaj betoj]] kun lardaĵoeskalopo de lardo. [[Pizo]][[supo]]. Kampaj pizoj kun [[lardo]]. Kaj tiel ni povas kontinui dum iom da tempo. Unu ingredienco ludas gravan rolon en tio: la [[terpomo]].

La terpomo kompreneble estas tipe nederlanda. Sed ne ĉiam estis tiel. Ĝi estas de origino Amerikaamerika keskaĵo.

Nur post la malkovro de Ameriko la terpomo iom post iom fariĝis pli grava en la nederlanda kuirejo. Antaŭ tiu tempo oni manĝis diversspecajn tuberojn (kiel [[pastinako]]) kaj viandon. Tiuj ankaŭ kune eniris la kuirpoton, sed tio fariĝis kompreneble ne jam vera mikspotomiksopoto.

Por tute fini ĉi tiun etan historion: post la jaro 1850 ekestis la nederlanda kuirarto kiel ĝi ankoraŭ nun ekzistas. Ankoraŭ multaj mikspotojmiksopotoj ĉe kiuj terpomoj, legomoj kaj la viando kune iras en la poto. Krom tio oni pli kaj pli kuiris en apartaj potoj: terpomoj, freŝaj legomoj kaj freŝe rostita viando kun saŭco de viandosuko, kun aŭ sen antaŭa supo kaj posta deserto. Kaj kompreneble la manĝotempo estas duono post la kvina posttagmeze, escepte en la nordaj provincoj tie oni manĝas precize je tagmezo.