Internacia vorto: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
Neniu resumo de redakto
Linio 34:
=== La okcidenta ===
La [[okcidenta civilizo]] havas siajn radikojn en la antikva [[helena civilizo]], kaj laen [[kristanismo|kristana tradicio]]. La plej gravaj pruntedonaj lingvoj estis, en tempa ordo: la [[greka]], la [[latina]], la [[franca]] kaj la [[angla]].
Jam en la [[latina]] uziĝis multaj pruntvortoj [[greka|grekdevenaj]]. En la [[franca]] troviĝas krom vortoj hereditaj el la [[latina]] ankaŭ multaj [[neologismo]]j kreitaj el [[greka]]j kaj [[latina]]j elementoj. Tiaj ”novlatinaj” vortoj ankaŭ kreiĝis de aliaj eŭropanoj, ĉefe en la sciencoj. Multaj [[franca]]j vortoj akceptiĝis de la [[angla]] dum la pasintaj ses jarcentoj. Tiuj plej ofte skribiĝas same en la [[angla]] kiel en la [[franca]], sed estas konsiderinda diferenco inter la du lingvoj en la prononcado kaj foje ankaŭ en la signifo. Tiuj estas ”[[falsaj amikoj]]” por tiuj, kiuj lernas la alian lingvon. Pruntvortoj el la [[franca]] pli poste ankaŭ grandkvante disvastiĝis en la kontinenteŭropajn lingvojn, orienten foje pere de la [[germana]] kaj pli foren pere de la [[rusa]]. En tiuj kazoj, la prononco ne tiom diferencas de tiu en la [[franca]]. Dum la 20a jarcento, la [[angla]] iĝis la ĉefa fonto kaj perilo de internaciaj vortoj, kaj pruntaĵoj el la [[angla]] ankaŭ akceptiĝis de multaj neokcidentaj lingvoj. Tie tamen pruntiĝas, kun malmultaj esceptoj, nur la parolataj formoj, dum anglaj vortoj pli similas al tiuj en la ceteraj okcidentaj lingvoj en sia skriba formo.
 
Linio 40:
La [[islama civilizo]] estas forte ligata al [[islamo]], kiu ne nur proponas kredsistemon sed ankaŭ socian ordon. La sankta libro de la islamanoj, la [[Korano]], estas verkita en la [[araba]] kaj kutimas esti recitata en tiu lingvo ankaŭ fare de kredantoj kies lingvo estas alia. Laŭ tiu vojo kaj pere de islamanaj regnoj kaj la longdistanca aktivado de [[araboj|arabaj]] komercistoj disvastiĝis vortoj arabdevenaj tra la tuta kulturkomunumo. Poste ankaŭ la [[persa]] kontribuis grave kiel fonto kaj peranto de pruntvortoj, ĉefe pro ĝia kvincentjardaŭra oficiala kaj prestiĝa statuso en norda [[Hindio]]. Laŭ lingva vidpunkto, la norda duono de [[Hindio]] ([[Pakistano]], norda [[Barato]], [[Bangladeŝo]]) apartenas kaj al la islama kaj al la hinda kulturkomunumo. La [[araba alfabeto]] antaŭe estis uzata tra la tuta islama kulturkomunumo, sed nuntempe pluraj el la lingvoj islamcivilizaj ([[turka]], [[svahila]], [[malaja lingvo|malaja]]/[[indonezia lingvo|indonezia]]) skribiĝas per la [[latina alfabeto]].
La [[araba]] estas [[semida lingvo]], kaj ĝia vortprovizo iom similas al tio de la [[semidaj lingvoj]] uzataj de la antikvaj civilizoj de [[Mezopotamio]] kaj [[Levantenio]] ([[akada lingvo|akada]], [[aramea lingvo|aramea]], [[hebrea lingvo|hebrea]], k.a.).
En la vortprovizo de la [[araba]] troviĝas kelkaj malmultaj pruntaĵoj el la [[greka]] kaj [[latina]], kaj ekzistas komunaĵoj inter la islama kaj la okcidenta civilizo pro la fakto ke la [[kristanismo]] same kiel la [[islamo]] havas siajn radikojn en la [[Abrahama religio|Abrahama religia tradicio]].
En la [[araba]] ankaŭ troviĝas kelkaj pruntaĵoj el la [[greka]] kaj [[latina]].
EnEkzistas la vortprovizo de la [[araba]] troviĝas kelkaj malmultaj pruntaĵoj el la [[greka]] kaj [[latina]], kaj ekzistascertaj komunaĵoj inter la islama kaj la okcidenta civilizo pro la fakto ke la [[kristanismo]] same kiel la [[islamo]] havas siajn radikojn en la [[Abrahama religio|Abrahama religia tradicio]].
 
=== La hinda ===