Teleskopo: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e slovenian interwiki
Ismo (diskuto | kontribuoj)
e ligilo
Linio 1:
'''Teleskopo''' amasigas kaj [[fokuso|fokusas]] [[elektromagneta radiado|elektromagnetan radiadon]]. Ĝi estas eble la plej grava [[astronomio|astronomia]] [[ilo]]. Teleskopoj pligrandigas la ŝajnan [[angula grandeco|angulan grandecon]] de objektoj, krom ilia ŝajna [[heleco]]. Estas kreditakredate, ke [[Galileo Galilei|GalileoGalilejo]] estis la unua, kiu uziuzis teleskopon por astronomiaj celoj.
 
La vorto "teleskopo" kutime signifas [[optika teleskopo|optikan teleskopon]], sed estas teleskopoj por la plejparto de la [[elektromagneta spektro|spektro]] de elektromagneta radiado.
Linio 5:
[[Radia Teleskopo|Radiaj teleskopoj]] estas fokusitaj [[radio|radiaj]] [[anteno]]j, kutime formitaj kiel grandaj pelvoj. La pelvo foje konstruiĝas el [[konduktivo|konduktiva]] drata maŝo kies truoj estas pli malgrandaj ol [[ondolongo]]. Radiaj teleskopoj ofte operaciiĝas duope, aŭ plurope, sintezi grandan "virtualan" aperturon, kiu estas simila laŭ grandeco al la distanco inter la teleskopoj. La plej granda estas preskaŭ tiel larĝa kiel la Tero. Oni nun aplikas aperaturan sintezon al optikaj teleskopoj.
 
[[Iksoradio|Iksoradiaj]] kaj [[gamaradio|gamaradiaj]] teleskopoj havas malfacilaĵon, ĉar tiaj radioj trairas la plimulton da metaloj kaj vitroj. Ili uzas ringajn "deturnetantajn" spegulojn, faritaj el [[pezaj metaloj]], kiuj reflektas la radiojn nur kelke grade. Ĉi tia spegulo kutime estas sekco de rotaciitarotacianta [[parabolo]].
 
[[de:Teleskop]]