Kiel registrite je 11:12, 26 maj. 2007 redakti Loveless (diskuto \| kontribuoj) 30 984 redaktoj e roboto aldono de: fr:Mouvement constitutionnaliste du Gilan ← Iru al antaŭa ŝanĝo		Kiel registrite je 21:27, 19 jan. 2008 redakti malfari Keldan (diskuto \| kontribuoj) Patrolantoj 761 redaktoj e "Teherano" ĝustigita al "Tehrano" Iru al sekvanta ŝanĝo →
Linio 4: Dum la [[Junpersa revolucio]] (1905-1911), en 1909 aperis en Rascht la unua persa traduko de la [[Komunista Manifesto]]. Ekde 1915 agadis en nordirano la ĝangali-ribeluloj de [[Ĥano Mirza Kuĉek]], kiuj estis aktivaj jam inter 1905-1911. Ili forpelis per germana kaj osmana helpo dum la unua mondmilito la trupojn de la cara [[Rusio]] kaj la kozak-brogadon de [[Reza Pahlavi\|Reza Ŝaĥ Pahlavi]]. Ĝi 1917, ekregis Kuĉek kun 3.000 ĝangali-ribeluloj tutan Gilan-on, kiam post la venko de la oktobra revolucio, la fortirintaj rusoj lasis siajn armilojn por la ribeluloj. Anstataŭ la rusoj alvenis la britoj, kiuj apogis la blankan generalon [[Denikin]]. Generalo [[Dunsterville]] kaj siaj ''Dunsterforces'' venkis la ĝangaliojn en 1918. Ĥano Kuĉek rekonis la britojn, sed ne la centran registaron de ~~Teherano~~Tehrano. Kiam Persio iĝis en 1919 - post protektorata traktato kun Britio - militirejo kontraŭ Sovet-Rusio, la britaj, persaj trupoj forpelis la ĥanon al Sovet-[[Azerbajĝano]]. Linio 10: Per la kontraŭatako de la [[Ruĝa Armeo]] en 1920, okazis kontraŭbrita ribelo en norda Irano. En junio de 1920, oni fondis la ''Komunistan partion de Irano'' (pli poste [[Tudeh-partio]]) sub gvido de ekstrem-maldekstra Piŝevari kaj socialista ĉefskretario [[Agajev]]. La unuiĝintaj fortoj de ĝangalioj kaj la KP konkeris per rusa helpo (05.06.1920) [[Raŝt]]-on (same [[Mazandaran]]-on) kaj proklamis la ''Persan Socialistan Sovetrespublikon'', apogitan fare de la rusa kaspia floto kaj 2.000 ruĝ-gvardianoj sub rusa militara guberniestro. Aldoni oni establis ''Iranan Ruĝan Armeon'', kies komandanto iĝis ĥano Ehŝanollaĥ. Post retiro de la rusaj fortoj, sukcese puĉis Ehŝanollah per helpo de Piŝevari (21.07.1920) kaj gvidis avneturajn militriojn kontraŭ [[~~Teherano~~Tehrano]], kiuj kaŭzis gravajn perdojn. Finde de 1920, la kozakaj brigadoj de ~~Teherano~~Tehrano (helpe de la britoj) okupis denove 1920 Raŝt-on. En la ekzilo (en [[Bakuo]]) splitiĝis la KP, post kiam la rusoj anstataŭigis Piŝevari per iama socialdemokrata Hajdar Ĥan Amu Ogli. Nur en majo de 1921 unuigis la fortojn Ehŝanollah, Kuĉek kaj Hajdar. En junio de 1921 Ehŝanollah militiris kun 2.000 homoj kontraŭ ~~Teherano~~Tehrano, sed la plej bonaj fortoj de la irana rufĝa armeo iĝis neniigitaj. La revolucia soveto ekskludis lin la 30-an de julio 1921 kaj la 4-an de aŭgusto Kuĉek kaj Hajdar denove okupis Raŝt-on, sed la 3-an de novembro 1921, la registaro reokupis tion. Mirza Kutĉek froostis dum la fiĝo, oni detranĉis lin kapon kaj portis al ~~Teherano~~Tehrano. Ĥano Ehŝanollah beturis al la Sovetunio, la ĝangalioj ne agadis plu. ==Autonomia movado en Azerbajĝano==

Irana Soveta Respubliko: Malsamoj inter versioj