Ekspresionismo: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
Neniu resumo de redakto
Linio 1:
'''Ekspresionismo''' aŭ [[esprimismo]] estas [[arto|arta]] orientiĝo, kiu en esprimo de ekstera mondo preferas la internan vivon, precipe sentojn, anstataŭol la objektivaobjektivan naturanaturan figurofiguron.
 
Por atingi la eksteran esprimon de la internaj sentoj, la ekspresionisma arto-esprimo ofte deformas la eksterajneksteraĵon formojnde la temo, por elstarigi nur tiujn trajtojn, kiuj estas influataj de la internaj, aŭ tiujntiajn trajtojn kun iom daanalogie analogiokonformajn kunal la interna vivo.
 
Praktike, ekspresionismo ne simple forigas la naturalisman arton, sed klopodas por pli da profundeco je la temo. Do historie ekspresionismo jam konstateblas ĉe pentristoj de la antikveco. Tiusence oni rajtas diri, ke troviĝas ia ekspresionismo ĉe artistoj de la praa [[Egipto]], de [[Mezepoko]], de [[Renesanco]], notinde en provaĵoj de [[Leonardo da Vinci]] aŭ en la elokventa stilo de [[Mikel-Anĝelo]], de la manierismo, de la baroko, ktp.
 
Modernepoke unue mirindis la ekspresionismo de pentraĵoj de la hispano Goya (1746-1828). KreskisJe ekspresionismola okazefino de la 19-a jarcento la [[postimpresionismo]] de ([[Paul Cézanne|Cézanne]], [[Paul Gauguin|Gauguin]]). Samekaj okazas kunde [[Van Gogh]], starigas la trajtojn de la ekspresionismo laŭ la nun senco. Influitaj de ĉi la postimpresionismo kaj de la [[faŭvismo]] [[Picasso]], [[Rouault]], [[Modigliani]], [[Ensor]] kaj aliaj konstruus la modernan arton de la 20-a jarcento.
Historie, ekspresionismo jam konstateblas en pluraj pentristoj de la antikveco. En tiu direkto jam estis esprimemaj eĉ artistoj de praa [[Egipto]]. Tiusemce oni rajtas diri, ke okazis ia ekspresionismo en [[Mezepoko]] kaj en [[Renesanco]], notinde en [[Leonardo da Vinci]] (1452-1519), [[Mikel-Anĝelo]] (1475-1564).
 
Ekspresionismo elstaris en [[Germanio]] kaj eŭropaj norda kaj centra: [[Kokoschka]], [[Nolde]], [[Grosz]], [[Beckmann]], [[Heckel]], [[Klee]]. En Germanio ĝi fariĝis kritika arto kontraŭ la burĝaj valoroj. La socia problemo de la unuaj jarojaroj de la 20-a jarcento plendasokulfrapas pro plej bona mondo. Porĉe tiuj artistoj, laŭ kiuj la arto ne estas nura belaĵo, sed oportuno postuli plibonigoplibonigon deen la homaj valoroj. SedTamen tian artan vidpukton ne akceptis la nazia estraro, sub kies ordonoinspiro fariĝis la ekspozicio de la "degeneratadegenerita arto" por postatujposta bruligado.
Modernepoke unue mirindis la ekspresionismo de pentraĵoj de la hispano Goya (1746-1828). Kreskis ekspresionismo okaze de la postimpresionismo ([[Paul Cézanne|Cézanne]], [[Paul Gauguin|Gauguin]]). Same okazas kun [[Van Gogh]], [[Picasso]], [[Rouault]], [[Modigliani]], [[Ensor]].
 
En la 1940-aj jaroj aperas en Usono la [[abstrakta ekspresionismo | esprimismo]], novjorka movado, kiu arigis elstaraj nomoj, inter ili Pollock, de Kooning kaj Rothko.
Ekspresionismo fariĝis elstara en [[Germanio]] kaj eŭropa centro: Kokoschka, Nolde, Grosz, Beckmann, Heckel.
 
En Germanio ĝi fariĝis kritika arto kontraŭ la burĝaj valoroj. La socia problemo de la unuaj jaro de la 20-a jarcento plendas pro plej bona mondo. Por tiuj artistoj la arto ne estas nura belaĵo, sed oportuno postuli plibonigo de la homaj valoroj. Sed tian artan vidpukton ne akceptis la nazia estraro, sub kies ordono fariĝis la ekspozicio de la "degenerata arto" por posta bruligado.
 
En la 1940-aj jaroj aperas en Usono la [[abstrakta ekspresionismo | esprimismo]], novjorka movado, kiu arigis elstaraj nomoj, inter ili Pollock, de Kooning kaj Rothko.