Marbirdoj: Malsamoj inter versioj
[nekontrolita versio] | [nekontrolita versio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e roboto aldono de: uk:Морські птахи |
NicoRay (diskuto | kontribuoj) e Korektado de ruĝaj ligiloj, kunlaboru ! |
||
Linio 13:
==Evoluado kaj fosilioj==
Marbirdoj pro sia vivo en laŭ [[geologio]] deponejaj medioj (tio estas, ĉemare la [[sedimento]]j rapide kovras unu la alian), estas bone reprezentitaj laŭ [[fosilio]]j.<ref name = "Burger"/> Tio okazis eĉ dum la [[kretaceo]], kaj la plej frua estus la [[
[[Image:Hesperornis.jpeg|thumb|350px|right|La kretacea marbirdo ''Hesperornis'']]
Dum oni supozas, ke ''Hesperornis'' ne lasis idaron, la plej fruaj taksonoj de marbirdoj okazis ankaŭ en la kretaceo, kun specio nomata ''Tytthostonyx glauconiticus'', kiu estis lokita en la [[procelarioformaj]]. En la [[paleogeno]] la maroj estis regataj de fruaj [[procelariedoj]], gigantaj [[pingveno]]j kaj du [[ekstinkta]]j familioj, la [[pelagornithidae]] kaj la [[plotopteridae]] (grupo de grandaj marbirdoj kiuj aspektis kiel pingvenoj).<ref>Goedert, J. (1989) "Giant Late Eocene Marine Birds (Pelecaniformes: Pelagornithidae) from Northwestern Oregon" ''Journal of Paleontology'', '''63'''(6) 939–944</ref> Modernaj genroj ekdisvastiĝis en la [[mioceno]], kvankam la [[genro]] ''[[Puffinus]]'' (inter kiuj estas la nunaj specioj [[pufino]] kaj [[griza pufino]]) datumas el la [[Oligoceno]].<ref name = "Burger">Schreiber, Elizabeth A. & Burger, Joanne.(2001.) ''Biology of Marine Birds'', Boca Raton:CRC Press, ISBN 0-8493-9882-7</ref> La plej ampleksa diverseco de marbirdoj ŝajne okazis dum la malfrua mioceno kaj la [[plioceno]]. Fine de tiu, la oceana [[manĝoreto]] suferis periodon de kirliĝo pro la ekstinktiĝo de multnombraj maraj specioj;<ref>Eble pro la kompare proksima (laŭ astronomikaj terminoj - ĉ. 150 [[lumojaro]]j) aktivo de [[supernova]] </ref> subsekve, la disvastiĝo de maraj mamuloj ŝajne malhelpis disvastigon de marbirdoj atingante ties iaman diversecon.<ref>Olson, S. & Hasegawa, Y. (1979)"Fossil Counterparts of Giant Penguins from the North Pacific" ''[[Science (journal)|Science]]'' '''206'''(4419): 688–689. </ref>
|