|
----
Kreita en [[1952]] per la Pariza Traktato pri la [[Eŭropa Komunumo pri Karbo kaj Ŝtalo]], la '''Justica Kortumo de la Eŭropaj Komunumoj''' (JKEK) - ekde [[1993]] kutime pli koncize nomata '''Eŭropa Justica Kortumo''' - estas juĝista institucio, kiu zorgas pri la observo de la [[eŭropunia juro]]:
* rekta apliko de la [[eŭropunia juro]] en la membroŝtatoj;
* supereco de la [[eŭropunia juro]] super la naciaj juroj.
La eŭropunia juĝsistemo estas kompromisaĵo inter la ekzistantaj juĝsistemoj de la internacia sfero kaj tiuj de la interna sfero de la ŝtatoj.
'''La Justica Kortumo estas trafebla de ĉiuj.''' Ĝi verdiktas pri la kontestoj inter membroŝtatoj, kiujn povas naski la apliko de la [[Origina juro (Eŭropa Unio)|eŭropuniaj traktatoj]]. Sed ankaŭ la privatuloj (naturaj kaj juraj personoj) rajtas jurkontesti antaŭ la Kortumo. Tiu karakterizo similigas la Luksemburgan Kortumon al la naciaj juĝejoj de la membroŝtatoj; kontraŭe, la klasikajn internaciajn juĝejojn rajtas trafi nur la ŝtatoj.
'''La jurisdikcio de la Justica Kortumo estas deviga.''' La klasika [[publika internacia juro]] tenas alian principon: la libervola justico, t.e. la ŝtatoj venas antaŭ la internacian juĝejon nur memvole; oni ne povas alvoki ilin kontraŭ ilia volo. Kontraŭe, en la eŭropunia sistemo, plendanto povas alvoki membroŝtaton aŭ eŭropunian institucion antaŭ la Kortumo: la membroŝtato aŭ institucio nepre devos veni.
'''La juĝdecidojjuĝoj de la Justica Kortumo devigas.''' En la klasika [[publika internacia juro]], oni ne povas devigi la ŝtatojn plenumi la juĝdecidojnjuĝojn, kiuj kondamnis ilin. En la eŭropunia sistemo, la juĝdecidojjuĝoj devigas la membroŝtatojn kaj la eŭropuniajeŭropuniajn instituciojinstituciojn. Se ĉi-lastaj ne plenumas la juĝdecidojjuĝojn, la JKEK kondamnos ilin pro malobservo de la traktatoj.
Tiel, kvankam ĝi estas internacia juĝsistemo, la eŭropunia sistemo inklinas alproksimiĝi al la sistemo, kiu estas ene de la ŝtatoj.
== Strukturo de la eŭropunia juĝa potenco ==
=== Konsisto de la Justica Kortumo de la Eŭropaj Komunumoj ===
La Kortumo konsistas el po unu juĝisto por ĉiu membroŝtato. Hodiaŭ estas do 27 juĝistoj.
La juĝistojn interkonsente nomumas la membroŝtatoj. Ili estas elektitaj el inter la homoj, kies plena sendependeco estas konstatebla, kaj kiujn karaktirizas altanalta kompetentonkompetento por fariĝi eŭropunia juĝisto (ekz.: plejofte la juĝisto el Francio venas de la franca Kasacia Kortumo aŭ de la franca Ŝtata Konsilio). Ilia mandato daŭras 6 jarojn, kaj estas renovigebla.
La juĝistojn asistas 8 ĝeneralaj advokatoj. Ili prezentas senpartie kaj sendepende motivigitajn konkludojn pri la juraj demandoj starigitaj antaŭ la Kortumo.
=== La Unuainstanca Tribunalo de Eŭropaj Komunumoj ===
Ekde [[1989]] la Justican Kortumon asistas la Unuainstanca Tribunalo de Unua Instanco de la Eŭropaj Komunumoj, kiu konsistas el tiom da juĝistoj kiom da membroŝtatoj. La mandato de la juĝistoj estas sesjara kaj renovigebla.
Ekde la efektiviĝo de la Nica Traktato de [[Nice]] en [[2003]], la Unuainstanca Tribunalo de Unua Instanco estas la ordinara juĝisto por ĉiuj jurkontestoj por nuligo, pro neago aŭ por kompenso (ne tiuj pro ŝtata malobservo, kiujn zorgas nur la JKEK) farfare lade naturaj aŭ juraj personoj kaj la membroŝtatoj, escepte de la jurkontestoj rezervitaj al apartaj juĝejoj aŭ al la JKEK. La juĝdecidojnjuĝojn de la Unuainstanca Tribunalo oni povas kontesti antaŭ la Justica Kortumo, sed nur pri juraj demandoj.
La juĝistoj de la Unuainstanca Tribunalo estu sendependaj; ilin oni elektas el inter la homoj, kiuj plej ĝuas sendepencon, kaj kiuj povas havi altrangajn juĝoficojn sialande. Ili elektas inter si la prezidanton de la Tribunalo por trijara, renovigebla mandato. La Unuainstanca Tribunalo verdiktas en chambroj el 3 aŭ 5 juĝistoj, sed ankaŭ en "granda ĉambro" (13 juĝistoj) aŭ en "plena asembleo".
=== La Tribunalo pri Publika Oficistaro de Eŭropa Unio ===
Kreita fine de [[2004]], a Tribunalo pri Publika Oficistaro estas juĝoĉambro helpanta la Unuainstancan Tribunalon de Unua Instanco.
Ĝi rezultas el la Nica Traktato de [[Nice]] de [[2001]], kiu ebligas la kreon de juĝoĉambroj por malpli superŝuti la Unuainstancan Tribunalon kaj la Justican Kortumon. Tiel la [[2-an de novembro]] [[2004]] la [[Konsilio de Eŭropa Unio]] tiel alprenis decidon por estigi la Tribunalon.
Tiu nova, faka tribunalo konsistas el 7 juĝistoj, kaj celas zorgi pri la jurkontestoj inter la eŭropuniaj institucioj kaj iliaj oficistoj. Tiuj jurkonstestoj antaŭe estis en la jurisdikcio de la Unuainstanca Tribunalo de Unua Instanco kaj tiam estis multnombraj (151 aferoj el 469 en [[2005]]). La Tribunalo pri Publika Oficistaro donis sian unuan verdiktonjuĝon la [[26-an de aprilo]] [[2006]].
La juĝdecidojnjuĝojn de tiu Tribunalo oni povas kontesti antaŭ la Unuainstanca Tribunalo de Unua Instanco nur pri la juraj demandoj. La kasaciajn juĝdecidojn de la Unuainstanca Tribunalo de Unua Instanco oni povas escepte konstesti antaŭ la Justica Kortumo.
[[Kategorio:Juro]]
| 