Analiza Skolo: Malsamoj inter versioj
| [nekontrolita versio] | [nekontrolita versio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto |
|||
Linio 1:
{{neneŭtrala}}
La '''Analiza Skolo'''
== Ekesto ==
Ambaŭ fervoraj Esperantistoj volis per siaj laboroj, ke la [[Lingvo Internacia]] nun pli konata sub [[Esperanto]] nepre estu stabila, firma, nevaria sur sia [[Fundamento]], perfekta en sia simpleco, por ke ĝi ne disdialektiĝu nek degeneru sub influo de modlemaj tendencoj aŭ de tradiciaj aŭ alilingvaj miskutimoj, oni devas kontribui al la perfektigo de Esperanto per severa, scienca [[analizo|analizado]]. Tio estas la celo de la Analiza Skolo, kaj tio estas laŭ ĝi la plej grava kaj konstanta tasko por la gvidaj Esperantistoj. (Bv. kompari la suban literaturon, precipe ankaŭ "Pledo por unueca lingvo")▼
La bazon de la Analiza Skolo kreis la katalana gramatikisto Ludoviko Mimoo en la 1960-aj kaj 1970-aj jaroj per diversaj lernolibroj kaj gramatikoj de Esperanto (vd. la verko-liston). Liaj instruoj tamen nur iom vaste disvastiĝis en la 1980-aj jaroj per la libroj kaj artikoloj de la pensiita germana gimnazia instruisto de la franca Rikardo Ŝulco. Ties publikigaĵojn eldonis la iama Esperanto-Centro en [[Paderborn|Paderborno]] gvidata de [[Hermann Behrmann]] (esperantigita Hermano Bermano), tiel ke ĝi atingis la ĝeneralan Esperantan publikon.
Dum tiuj jardekoj la gvida interpreto de la Fundamento estis la klasika "filologia" interpreto de [[Waringhien]] kaj [[Kalocsay]], kiel ĝi estas trovebla en ties t.n. "[[Plena Gramatiko]]" (PG, 1a eld. 1935, 2a 1938, 3a 1958), kiu de la 4a eld. 1980 nomiĝas "[[Plena Analiza Gramatiko]]" (PAG; 5a 1985). Kritikante la klarigojn de PG/PAG pri diversaj gramatikaj demandoj de Esperanto, Mimoo kaj Ŝulco denove fokusiĝis al la Fundamento kaj evoluigis propran interpreton. Centra elir-punkto estis la diskuto pri la funkcio de la pasivaj participoj, la tiel nomita "ata/ita-demando", arde disputita en la 1950-aj kaj 1960-aj jaroj.
En la Lingvo Internacia, lingvo origine arta, fundamentita sur pura racio, ne estas tiom sekvenda la uzo, kiom la logika analizo, kiu ĉiukaze donas ĝustan solvon.▼
== Celoj ==
Dum la vivojaroj de Ludoviko Mimoo kaj Rikardo Ŝulco ili devis elteni kontraŭbatalantojn al la Fundamentkonforma Lingvo, kiuj pere de kapricaj inventoj volis "plibonigi" la lingvon. Intertempe estas rimarkebla, ke la ĝenerala lingvouzo inter la Esperantistoj fariĝis pli racia. Ekzemple pli akceptiĝas virinaj nomoj je -ino, pli ofte estas postulata la uzo de Esperantigitaj propraj nomoj, pli konscie uziĝas la refleksivo; la kvanta komparo nun pli konvene esprimiĝas per "tiom", ja tempaj rilatoj nemalofte tempisme prezentiĝis kaj - kulmino! - oni parolas denove pri racio en nia planlingvo - nocio, per kiu oni tiam provis ridindigi, preskaŭ morton bati la anaron de la Analiza Skolo.▼
▲
▲Ĝi per tio kritikas la laŭaserte "tro naturalisman" interpreton de PG/PAG kaj akcentas la karakteron de Esperanto kiel [[planlingvo|planita lingvo]]: "En la Lingvo Internacia, lingvo origine arta, fundamentita sur pura racio, ne estas tiom sekvenda la uzo, kiom la logika analizo, kiu ĉiukaze donas ĝustan solvon".
== Kritikoj kaj efikoj ==
▲Dum la vivojaroj de Ludoviko Mimoo kaj Rikardo Ŝulco ili devis elteni kontraŭbatalantojn al la "Fundamentkonforma Lingvo", kiuj pere de kapricaj inventoj volis "plibonigi" la lingvon. Intertempe estas rimarkebla, ke la ĝenerala lingvouzo inter la Esperantistoj fariĝis pli racia. Ekzemple pli akceptiĝas virinaj nomoj je -ino, pli ofte estas postulata la uzo de Esperantigitaj propraj nomoj, pli konscie uziĝas la refleksivo; la kvanta komparo nun pli konvene esprimiĝas per "tiom", ja tempaj rilatoj nemalofte tempisme prezentiĝis kaj
==Verkoj pri la Analiza Skolo==
| |||