Ernest Archdeacon: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
+ lit. + ekst. lig.
Linio 2:
[[Enciklopedio de Esperanto - A|EdE-A]] > '''Ernest Archdeacon'''
 
'''Ernest ArchdeaconARCHDEACON''' (arŝdik'n) (naskiĝis la {{daton|28|marto|1863}} en [[Parizo]] - mortis en [[1950]] en [[Versajlo]]) estis franca esperantisto, teknika perfektiganto, propagandanto de aŭtomobilismo kaj aerveturado kaj membro de la [[Lingva Komitato]] (1932).
 
UnueArchdeacon liunue fariĝis advokato. Dum sia tuta vivo li interesiĝis pri ĉiuspecaj sciencaj problemoj, eltrovis plej diversajn perfektigojn en fotografarto, [[kartografio,]] ktp. Li staras inter la unuaj apostoloj kaj praktikantoj de la interkomunikigaj sportoj: sfera balono (1885), aŭtomobila veturado, [[aviado]]. Dank' al lia kuraĝigo kaj malavareco, [[Serpollet]], kiu estis eltrovinta la multotubetan vaporkaldronegon, povis konstrui la unuan praktikan vaporveturilon, kaj ambaŭ vojiris de Parizo al [[Liono]] (500 Kilometroj) en dekunu tagoj! Tio estis la unua vojaĝo en aŭtomobilo, naskiĝo de nova tempo. En [[1896]] Archdeacon kunfondis la [[Automobile-Club]], kiu estis energie antaŭenpuŝonta la uzadon de aŭtomobilo.
 
Archdeacon serĉis alian progreson diskutatan, li konstruis diversajn aparatojn por aerveturado, kaj, jam en 1904 aldonacis duone premion da 50 000 Frankojfrankoj por la unua eksperimentisto traflugonta unu kilometron ronde; tiun premion gajnis [[Henry Farman]] la {{daton|13|januaro|1908}}: naskiĝo de nova tempo.
 
Archdeacon serĉis alian progreson diskutatan por helpi al ĝia triumfo, kaj esperantiĝis en [[1908]]. Li verkis sennombrajn artikolojn en multaj Esperantaj kaj francaj ĵurnaloj kaj revuoj. FariĝisLi prez.fariĝis prezidanto de la Pariza Grupo, poste de [[SFPE]] (de [[1925]]). MalavareArchdeacon malavare fondis kun [[Georges Warnier]] la [[Domo de Esperanto|Domon de Esperanto]], kiu celascelis helpi al la propagando per ĉiuspecaj rimedoj, precipe per monoferoj. KreisLi kreis multajn premiojn por kuraĝigi la lernantojn ktp. Klopodiskaj klopodis por unuigi ĉiujn aktivajn Esperantistojn. ĈiamaLi estis ĉiama propagandisto per paroladoj, artikoloj, personaj klopodoj, likaj altiris aŭ helpis altiri al [[Esperanto]] multajn valorajn aliĝantojn el altaj medioj.
 
VerkisArchdeacon verkis propagandan libron (1910), estis membro de [[Lingva Komitato]] (1932).
 
(laŭ [[Louis Bastien]]).
Linio 16:
==Verkoj==
 
*'''Aviado''' (En: Internacia Konferenco "Esperanto en Moderna Vivo", Esperanto en lernejoj, sciencoj kaj teknikoj, internacia trafiko, intelektaj interŝanĝoj, Hrsgeld.: de Baudet, André, p. 66 - 67)
*'''La mistero de nia surtera ekzisto''' (E. Archdeacon. Esperantigita de [[André Caubel]]. - [[Beauville]]: SAT-Broŝurservo, [[Laŭte!]], 1993. -, 27 p.)
*'''Pourquoi je suis devenu espérantiste''' (''Kial mi fariĝis esperantisto''), kun antaŭparolo de Henri Farman. - Parizo: Fayard, 1910. -, 265 p.
*Ch. Mauricheau-Beaupré: '''Versailles, Malmaison, St-Germain-en-Laye''' (Esperanta trad.traduko de E. Archdeacon). Antaŭparolo de André Pératé. - Parizo: Patras, [s.j.]. - 48 p., [39] folioj : multaj ilustr.ilustraĵoj)
 
== Literaturo ==
 
* [[Georges Avril|Avril, Georges]] (1948). Unu horon kun viro de progreso - Apostolo de aŭtomobilo, aviado kaj de Esperanto [intervjo kun Ernest Deutsch-Archdeacon]. En: [[Franca Esperantisto]] 1948, 16-a jaro, n-ro 94 (4), p. [3-4]
[[Kategorio:Naskiĝintoj en 1863|Archdeacon, Ernest]]
[[Kategorio: Mortintoj en 1950|Archdeacon, Ernest]]
[[Kategorio:Francaj esperantistoj|Archdeacon, Ernest]]
 
==Eksteraj ligoj==
 
*[http://www.ctie.monash.edu.au/hargrave/archdeacon.html Lia portreto kaj avioj]
*[http://aleph.onb.ac.at/F?func=find-b&request=archdeacon&find_code=WRD&x=8&y=5 Libroj] de kaj pri Ernest Archdeacon en la [[Esperantomuzeo_kaj_Kolekto_por_Planlingvoj|Kolekto por Planlingvoj kaj Esperantomuzeo]]
* [http://www.esperantoland.org/ebea/ Artikoloj] de kaj pri Ernest Archdeacon en [[Elektronika Bibliografio de Esperantaj Artikoloj]] (EBEA)
 
[[Kategorio:Naskiĝintoj en 1863|Archdeacon, Ernest]]
[[Kategorio: Mortintoj en 1950|Archdeacon, Ernest]]
[[Kategorio:Francaj esperantistoj|Archdeacon, Ernest]]
 
[[fr:Ernest Archdeacon]]