Ostendo: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
pliampleksigo surbaze de tekstoj ricevitaj de Germain Pirlot, origine tradukitaj de Raymond Willemans
Neniu resumo de redakto
Linio 73:
 
=== La preĝejo Sanktaj Petro kaj Paŭlo ===
Estas la ĉefa preĝejo de Oostende. Tiu ĉi dekanaladekana, novgotika preĝejo estisestas konstruita inter 1905 kaj 1907 sur la sama loko de la antaŭa preĝejo (el 1478), kiu forbrulis en 1896. Leopoldo la 2-a masonis la unuan ŝtonon. La 2 turoj altas 72 m kaj la arkitekto De la Censerie inspiriĝis el la kolonja katedralo en Germanio. Rimarku ke la turoj ne similas. En la riĉa ornamita kapelo troviĝas la tombomonumento de la reĝino Maria-Luiza. La maŭzoleo el blanka marmoro ne estis difektita de la fajro en 1896.
 
Malantaŭ la preĝejo staras la turo Sankta Petro, la nura restaĵo de la antaŭa 15-jarcenta preĝejo. Ĝi estis konstruita en 1729 sur fondamentojfundamentoj datiĝantaj de antaŭ la sieĝo de la urbo. Ĉu la enloĝantoj trovis denove tipan nomon por tiu monumento ? Certe ! Ĝi nomiĝas « de peperbusse » [la piprujo] (Renversu ĝin por kompreni !). La « KalvariomontetoKalvarimonteto kun purgatorio » datiĝas de 1764.
 
Ĉe la Jozef- la 2-a-strato staras la statuo de « Paster Pype », vikario de la preĝejo kaj militpastro por la maro. Li starigis fiŝistan lernejon kaj konatiĝis pro sia agado favore al la malriĉa fiŝistloĝantaro.
 
== La banturismo ==
Jam en 1783 angla drinkejestro komencis sur la ‘eta strando’ la luigadon de banĉaroj, en kiuj la banontoj povis transvesti sin. En 1784 li ricevis permeson de la imperiestro Jozefo la 2-a por vendi trinkaĵojn en malgranda tendo sur tiu strando, kiun oni atingis per ponteto trans la urba fosaĵo. En tiu loko ekestis la ostenda banturismo, kiu poste translokiĝis okcidenten., al la strandoj ĉe la kazino kaj la reĝa restadejo. Ĉu por plezuro, ĉu por la sano, la marbanado daŭre pli populariĝis.
 
En 1820 aperis sur la strando la unuaj banĉaroj tirataj de ĉevaloj ĝis en la maro. La bangastoj pagis por transvesti sin en ĉaro kaj ili povis eliri nur kiam ĝi estis tirita ĝis en la maro. Profesiaj bangardistoj certigis la sekurecon. IlinIli akompanis la banantojn, tenis ilin aŭ subakvigis ilin. La banhoroj estis de la 7-a matene ĝis la 7-a vespere, sed inter la 11-a kaj la 12-a la strando estis multokupita. Sunumi jam ne estis laŭmode, ĉar nur kampanaroj estis sunbrunigitaj ; la alta klaso devis ŝirmi sin kontraŭ la sunradioj.
 
Laŭregule estis malpermesite bani sin sen vestoj sur la strando inter la palisaro kaj la fino de la mardigo. Por eviti monpunon pro delikto kontraŭ la moraleco, la banvesto devis esti : a) por viroj : kolora lana bankalsono retenita ĉe la ŝultroj ; b) por la virinoj : longa lana banrobo aŭ banĉemizo. Nu, tiuj vestoj nenion plu kaŝis kiam la banintoj venis el la akvo …
 
Riĉuloj povis bani sin en varma marakvo en la mardigpavilonoj. La reĝo Leopoldo la 1-a intervenis, por ke la unua fervojo al Oostende ekuziĝis en 1838. Ekde tiam la vojaĝo estis malmultekosta, rapida kaj komforta. Ankaŭ malpli riĉaj unutaguloj povis nun veni al la maro. Oni renkontis ne nur britojn, sed ankaŭ germanojn, rusojn kaj polojn en la urbo, kien, en 1864, dum meza dimanĉo, 10 trajnoj alvenis. En 1882, Leopoldo la 2-a solene enoficigis la novan stacidomon. La kanalpasaĝeroj havis korespondon en belegaj luksaj vagonaroj ; Oostende iĝis ĉenero de la internacia konekto inter London kaj la cetera Eŭropo.
 
En 1890, la kursaldirektoro lanĉis la famiĝintan sloganon : « Ostende, la reine des cités balnéaires  - Ostendo, la reĝino de la banurboj ».
Linio 97:
 
=== 14-a jarcento ===
En la 14-a jarcento la fiŝista vilaĝeto – aŭ ĉu ni diru, la mezepoka urbo ? – preskaŭ tute malaperis pro sinsekvaj ŝtormflusegoj. Ĝi estis rekonstruitarekonstruata pli sude, pli malproksime de la maro. La malnova urbo estis definitive forlasitaforlasata en 1477. Por la nova urbo komencis multeventa historio, kun militoj kaj detruoj, sed ankaŭ kun kulturaj kaj ekonomiaj apogeoj.
 
=== 15-a jarcento ===
En la 15-a jarcento okazis 2 gravaj eventoj. En 1443 la grafo Filipo la Bona permesis la konstruon de haveno kun fiŝista doko, okcidente de la urbo. La havenŝanelo troviĝis, kie nun staras la kursalo. Tamen ĉi tiu haveno plenŝlimiĝis. En 1584 ekestis ŝanelo oriente de la urbo en la loko de la nuntempa haveno.
 
=== 16-a jarcento ===
En la 16-a jarcento, en la Nederlandoj (Flandrio, Brabanto, Holando) ekiĝisestiĝis nekontenteco kontraŭ la Habsburgoj, kiuj regis super tiuj regionoj kaj daŭre plialtigis la impostojn por siaj militoj. El la ekprospero de la protestantismo kaj la kontraŭaganta inkvizicio rezultis la 80-jara milito. Oostende iĝis vera Geŭzobastiono [ « Geŭzo », almozulo, estis la kromnomo de la rezistantoj kontraŭ la hispana regado. Kial ? Dum akcepto de la ribelaj nobeluloj ĉe la vicreĝino, Margareta de Parmo, la 5-an de aprilo 1566, iu el ŝiaj amikoj malestime kaj laŭte diris : « Voilà de beaŭ gueŭ » (Jen belaj almozuloj), aludante la senhavan kondiĉon de kelkaj nobeluloj. Ekde tiam « geŭzo » estis la honora nomo de la ribelanta nobelaro].
 
=== Falo de Antverpeno ===
Post la falo de [[Antverpeno]] en 1595, Oostende estis la nura ribela urbo en la Sudaj Nederlandoj. Apogita de la holandanoj kaj de la angloj, la urbo transformiĝis en fortresan urbon. Tio estis makulo en la okuloj de la vicreĝoj Alberto kaj Izabela. En julio 1601 Alberto eksieĝis la urbon, sub la gvidado de la admiralo de Aragono kaj poste de la generalo Spinoza. Nur la 22-an de septembro 1604 la urbo honorplene kapitulacis, post 3 jaroj kaj 77 tagoj. La 24-an de septembro 1604 la vicreĝoj unuafoje eniris la urbon : nuanur amaseto de tero restis …
 
La ‘izabelakoloro’, speco de pala, grizflava kolornuanco, havus sian originon en tiu sieĝo. Laŭ la legendo la arkidukino Izabela faris la promeson ne ŝanĝi sian ĉemizon ĝis la konkero de Oostende. Ankaŭ la baziliko de Scherpenheuvel (Flandra Brabanto), la unua baroka preĝejo en la Nederlandoj, estis parto de la sama promeso.