Eŭgeniko: Malsamoj inter versioj
[nekontrolita versio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e roboto aldono de: ca:Eugenèsia |
Neniu resumo de redakto |
||
Linio 1:
[[Image:Eugenics congress logo.png|right|thumb|275px|« Eŭgeniko estas la memdirekto de la homa evoluo » : Devizo de la Dua Internacia Kongreso de Eŭgeniko, [[1921]], reprezentata kiel arbo kiu unuigas diversecon de diferencaj fakoj.]]
[[Image:Francis Galton 1850s.jpg|thumb|[[Francis Galton]], patro de eŭgeniko]]
[[Image:Anthropometry exhibit.jpg|thumb|Pruvo de [[antropomezuro]] por prelego pri eŭgeniko de [[1921]].]]
'''Eŭgeniko''' estas [[
La artefarita selektado de homaj estaĵoj estis sugestita de antikve, almenaŭ ekde [[Platono]], sed la moderna versio estis formulita unuafoje de Sir [[Francis Galton]] (1822-1911) en [[1865]], pri la ĵusa verko de lia kuzo [[Charles Darwin]]. Ekde la komenco, la eŭgeniko (termino devena el la [[greka]] ‘bone naskita’ aŭ ‘bona reprodukto’) estis apogita de elstaraj pensuloj, inkludante [[Alexander Graham Bell]], [[George Bernard Shaw]] kaj [[Winston Churchill]]. La eŭgeniko estis akademia fako en multaj lernejoj kaj universitatoj. Ties scienca reputacio falis en la 1930-aj jaroj, kiam [[Ernst Rüdin]] ekuzis la eŭgenikan parolmanieron por la Raspolitiko de la [[Nazia Germanio]]. Post la [[Dua Mondmilito]], plej parto de la publiko kaj de la scienca komunumo asociis la eŭgenikon al la [[Naziismo|naziaj]] ekscesoj, kiuj inkludis la praktikon de la «rasa higieno» kaj de la ekstermado, sed ankoraŭ kelkaj regionaj kaj naciaj registaroj pluhavis eŭgenikajn programojn ĝis la [[1970-aj jaroj]].
|